BM Genel Kurulu'nda Suriye ve İran gölgesi

Dünya liderleri BM Genel Kurul toplantıları için New York'ta bir araya gelirken resmi gündemde bulunmamasına karşın, Suriye'deki çatışmaların görüşmelere egemen olması bekleniyor.

Genel Kurul toplantılarında İran'ın nükleer programıyla, Müslüman dünyasında yoğun Amerikan aleyhtarı gösterilere neden olan video olayının da öne çıkması bekleniyor.

Suriye'de 18 aydır süregelen çatışmalar BM Genel Kurulu'nun resmi gündeminde yer almıyor ama Genel Sekreter Ban Ki-mun, Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande ve Katar Emiri Şeyh Hamad bin Halife el Tani gibi, açılış gününde söz alacak çeşitli konuşmacıların Suriye konusuna değinmeleri bekleniyor.

Bugünkü açılış konuşmalarından birini yapacak olan ABD Başkanı Barack Obama'nın Orta Doğu konusuna ağırlık vermesi bekleniyor.

BM Genel Kurulu daha önceki toplantılarında Suriye krizi konusunda bir anlaşmaya varamamıştı. Dün de BM temsilcisi Lakhdar Brahimi Suriye'de durumun "son derece kötü olduğunu ve daha da kötüleştiğini" açıklamıştı.

Suriye'nin başkenti Şam ile Ürdün ve Türkiye'deki mülteci kamplarını ziyaret eden Brahimi, "elinde tam bir plan bulunmasa da bazı fikirleri olduğunu" söyledi.

BBC muhabiri Barbara Plett, Güvenlik Konseyi içindeki temel ayrılıkların aşıldığını gösteren hiçbir işaret bulunmadığından, diplomatların, Brahimi'ye verilen görev konusunda fazla bir beklenti içinde olmadıklarını aktarıyor.

'Kampanya konuşması olmayacak'

Beyaz Saray sözcüsü Jay Carney, Obama'nın başkanlık seçimlerinden 6 hafta önce yapacağı bu konuşmanın bir kampanya konuşması olarak görülmemesi gerektiğini söyledi.

Carney, "Başkan'ın Müslüman dünyasında son haftalarda tanık olunan olaylardan söz etmesini ve genel anlamda Arap dünyasında demokrasiye geçişi değerlendirmesi bekleniyor." dedi.

Başkan Obama'nın konuşmasında ayrıca İran sorununa da değinmesi ve Tahran yönetiminin nükleer silahlara sahip olmasına izin verilmeyeceği uyarısını yinelemesi bekleniyor. Ancak Washington, İsrail Başbakanı Netanyahu'dan gelen Tahran'a "kırmızı çizgiler çekilmesi" çağrısını reddetti.

Genel Kurul toplantıları öncesinde İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, BM'de düzenlenen bir toplantıda, İsrail'in "sahte bir yönetim olduğunu" söyledi; bunun üzerine İsrail büyükelçisi Ron Prosor oturumu terketti.

Netanyahu geçtiğimiz günlerde Amerikan televizyonunda yaptığı bir konuşmada "İran'a karşı daha sert bir tavır takınılması" çağrısında bulunmuş, bu talebini Perşembe günü Genel Kurul'da yapacağı konuşmada da dile getireceğini söylemişti.

BBC muhabiri, Suriye'nin, ABD başkanlık seçimlerinin gündemindeki konulardan biri olmadığını, ama İran'ın önem taşıdığını kaydediyor.

Cumhuriyetçilerin adayı Mitt Romney, dün Barack Obama'nın İsrail Başbakanı ile görüşmeye zaman ayırmamasını sert dille eleştirdi.

Romney, Başkan Obama'nın Libya'daki ABD Büyükelçisi Christopher Stevens ile diğer 3 Amerikalının öldürülmesini "yoldaki engebeler" diğer tanımlamasını da eleştirdi.

Genel Kurul'a ilk kez katılacak olan Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande'ın ayrıca, Batı Afrika ülkesi Mali'de kuzey bölgeleri kontrol altına alan İslamcı militanlara karşı ülkeye bir uluslararası güç günderilmesi isteğine destek araması bekleniyor.