Bitlis'in birinciliğinin sırrı ne?

LYS'nin Türkçe-Sosyal alanında yine Türkiye şampiyonu olan Bitlis'in sırrı ne? Kapı kapı gezen vali, adım başı okul açan işadamları, tayini çıksa da kenti terk etmeyen öğretmenler, eğitim projeleri başlatan müdür ve yardımcıları birinciliğin mimarları oldu.

Bitlis, 13. yüzyıldan itibaren dünyanın sayılı ilim merkezlerinden biri olmuş. Bugün İl Milli Eğitim Müdürlüğü ile yanyana duran İhlasiye Medresesi, Anadolu'daki ilk üniversitelerden biri. 1890'da 134 okul faaliyetteymiş. Bu okulların içerisinde Amerikan Koleji de var, Mekteb-i Sultani de. Protestan Ermeni Yüksekokulu da, Alman Protestan Çocuk Yuvası da. Hal böyle olunca 121 yıl aradan sonra Bitlis'in eğitimde yakaladığı muazzam yükselişi tarihin cilvesi veya tekerrürü olarak açıklamak da mümkün.

Geçen sene LYS'de yakaladıkları başarı, 'kopya iddiaları' nedeniyle gölgelenen Bitlislilerin burukluğu, bu yıl sonuçların açıklanmasıyla haklı bir gurura dönüştü. 'Tekrarı olmayan başarı tesadüftür. Bu yıl da ipi göğüsleyerek başarımızın tesadüf olmadığını kanıtladık' diyen Bitlis, çıtayı daha da yükseltmek için şimdiden önümüzdeki yıla odaklandı. Kentin, Osmanlı döneminden beri süregelen başarısının diğer bir sırrı da, Vali'sinden İl Milli Eğitim Müdürü'ne, okul müdürlerinden öğretmenlere, velilerden öğrencilere, doğup büyüdükleri toprakları unutmayıp dev yatırımlar yapan işadamlarından iktidarın sağladığı olanaklara kadar geniş bir yelpazede toplanıyor.

Bitlis Valisi Nurettin Yılmaz, eğitimcilerle birlikte okulların çoğunu tek tek dolaşarak 'rol model' olan bir isim. Yılmaz, Bitlis'te eğitimin yükselen trendini şöyle anlattı: Özellikle geçen seneki başarı, maalesef bazı kesimler tarafından tesadüf olarak değerlendirildi. Bu sene kopya ve güvenlik konusunda çok titiz davranıldı. Biz buna 'tesadüf' demiyoruz, çünkü Bitlis'te köklü bir geçmiş var. 14 yaşında bir çocuğa 'ne kadar güzelsin' dedim bana 'güzel bakan, güzel görür sayın valim' dedi. Bu yaştaki bir çocuk entelektüel seviyede. Bu ailenin getirdiği bir seviyedir. Biz okulda bu seviyeyi eğitimle destekleyip bu konuma geldik.

BAŞARILI HEMŞERİLER: Başarı, bugünün planlaması değil. 10-15 yılın getirdiği bir olay. Vali olarak okulların birçoğuna bizzat gittim, son sınıfları tek tek gezdik ve şunu söyledik: Sizden öncekiler başarmış. Bugün ekonomide, siyasette çok önemli Bitlisliler var.
Okullara gidip bunları örnek gösterdik. Şaşırtıcı şekilde başka bir şey gördük. Çocuğa 'ne olacaksın' diye sorduğumuzda 'doktor olacağım' demiyor, 'kalp cerrahı olacağım' diyor.

ÖĞRENCİNİN TALEBİ: Öğrenci dediğimiz kimse eski söylemiyle talebedir. Talep eden demektir. Okul müdürlerine şunu söyledim: Öğrenci sizden bir şey talep ederse ve bunu yerine getiremezseniz sizin orada durmanıza gerek yok. Öğrencilere de bunu dedik. Burada bir limitimiz yok. Hükümet kitap veriyor. Defter-kalemleri de biz karşılıyoruz. Bu tek başına bir başarı değil. Bitlis'te işadamlarının yaptırdığı derslik sayısını şehrin nüfusuna oranladığınızda Türkiye'nin en önde gelen illerinden birisi Bitlis. Fen lisemiz ilk defa bu sene mezun verdi. İlk mezunlardan 8'i tıp fakültesini tutturdu.

İŞ GARANTİSİ: İşadamlarımız kendi yaptırdıkları okullardan yetişen öğrencilere mezun olduklarında alanı uygunsa iş garantisi veriyor.

'İŞ'TE EĞİTİM SEFERBERLİĞİ

Van'dan Bitlis'e giderken il sınırlarına girildiği andan itibaren neredeyse her 10 kilometrede bir Türkiye'nin tanıdığı işadamlarının eğitim yatırımları dikkat çekiyor. Bitlisli işadamlarının kazandırdıkları yatırımlardan bazıları şöyle:
- Eren Holding : Bitlis Eren Üniversitesi Kampusu, Nurettin Eren Anadolu Öğretmen Lisesi, Spor kompleksleri, 200 kişilik erkek öğrenci yurdu
- Özgür Holding: 16 derslikli Teknik Lise ve Endüstri Meslek Lisesi, 300 kişilik öğrenci pansiyonu
- Kiler Holding: 16 derslikli Hikmet Kiler Fen Lisesi- 300 öğrencilik yurt
- Gencer Holding: 16 derslikli Ahlat Sadullah Gencer Anadolu Lisesi, 16 Derslikli Tatvan Sadullah Gencer Bilişim Lisesi, 16 Derslikli Necibe Gencer Kız Meslek Lisesi
- Hüsnü Özyeğin Vakfı: 214 Öğrenci kapasiteli Bitlis Ayşe Özyeğin Kız Öğrenci Yurdu
- MNG Kargo: 3 Derslikli İlköğretim Okulu

KALICI ÖĞRETMEN

İllerimizdeki huzur ortamı öğretmenlerin burada kalmasını sağladı. Tayinleri çıksa da kentimizi bırakmıyorlar. Öğretmen sirkülasyonunun hızı eğitim kalitesinin seviyesini düşürür. Son sınıf öğrencilerini Ankara'da, İstanbul'da gezilere götürdük, üniversiteleri gezdirdik.

GELİŞİM İÇİN DEĞİŞİM

BİZİMKİ EKİP ÇALIŞMASI

- Mehmet Emin Korkmaz (Milli Eğitim Müdürü): Göreve geldiğim 2008 yılında Türkiye'de, Matematik Fen'de 78., Türkçe Matematik'te 76., Türkçe Sosyal'de 73. sıradaydık. Son iki yıldır olağanüstü bir ekip çalışması yürüttük, işadamlarımızın ve hükümetin yatırımları da önemli. Bu yıl 148 okulun yarısını valimizle birlikte dolaştık. Askeri erkan, mülki erkan hep beraber seferber olduk. Bitlis Eğitim Tanıtım ve Kültür Vakfı'nın büyük emeği var. STK'larla, yerel basınla birlikte iyi niyetli çalıştık.

DİĞER İLLERLE EŞİTİZ

- Alaaddin Yurderi (Milli Eğitim Müdür Yard.): 2008'de 'Gelişim için, değişim projesi' başlattık. Bunun en önemli ayağını ev ziyaretleri, velilerin eğitimi oluşturdu. Bunun yanı sıra fiziki, teknolojik alt yapıda, okul türleri itibariyle hiç eksiğimiz yok. Tüm illerle aramızdaki kulvar farkı kalktı. 2010'da LYS'de Bitlis'in başarısı karşısında kopya iddialarını ortaya atanlara en güzel cevabı bu yıl verdik. Özür dilemesi gerekenler belki şimdi dilerler.

İLK 10'DA KARARLIYIZ

- Mutluk Özden (Milli Eğitim Müdür Yard.): Bu süreçte bütün kesimlerle toplantılar düzenledik. Çalışma programımızı hazırlayarak gecikmeden hayata geçirdik. Üniversiteye girişte uzun yıllar ilk 10'lar içinde olacağımızı çok rahatlıkla söyleyebiliriz.

DEZAVANTAJDAN AVANTAJA

- Cesim Ateş (Milli Eğitim Müdür Yard.): Biz dezavantajları avantaja çevirdik. 2000'li yıllara kadar benzer çalışmalara rağmen Bitlis sonuncu sıralardan kurtulamıyordu. Bu başarının bir diğer önemli ayağı da hayırsever işadamlarımızın eğitime verdikleri maddi ve manevi destektir.

RAKAMLARLA KENTTE EĞİTİM
İlköğretim okulu: 451
Ortaöğretim okulu: 52
Özel okul: 2
Fen lisesi: 1
Anadolu lisesi: 2
Anadolu Öğretmen lisesi: 2
Meslek lisesi: 28

- Derslik başına düşen öğr. sayısı: 31
- Kız çocuklarının okullaşma oranı (ilköğr.): %95
- 2003-2011 yılları arasında okullara gönderilen bilgisayar sayısı: 5 bin 536

YILLAR İÇİNDE ZİRVEYE ÇIKTI
2011 LYS'de TS alanında 1682 öğrenci sınava girdi. Ortalama 269.195 puanla Türkiye'de il sıralamasında birinciliği yakaladı. Bitlis'in yıllara göre TS puan türünde Türkiye'deki il sırası şöyle gerçekleşti:

- 2006....68
- 2007.....74
- 2008.....73
- 2009......65
- 2010......1
- 2011.......1
- Bu yıl LYS'ye giren öğr. sayısı: 3 bin 800
- İlk bine giren öğr. sayısı: 14
- TS'de Türkiye 45.'sini, DİL'de Türkiye 25.'sini çıkardı.
- Tüm puan türlerinde bu yıl Türkiye 6.'sı, geçen yıl 27.'si oldu.

Dilek GEDİK /AKŞAM/ BİTLİS