Bireysel emeklilikte devrim gibi karar

Başbakan Yardımcısı Ali Babacan'ın "Tamamen değiştirdik" dediği bireysel emeklilik sisteminde (BES) değişikliğin temelinde vergi avantajının genele yayılması ve sistemden kısmi çıkışa 'cezasız' izin verilmesi olduğu öğrenildi. Mevcut uygulamada 10 yıl içinde sistemden çıkışta toplam birikim üzerinden yüzde 15, 56 yaşını doldurmadan 10 yıl sonunda çıkması durumunda da yüzde 10 stopaj ödemek zorunda olan tasarruf sahibinin, yeni dönemde mazeret göstererek birikiminin yüzde 30-40 gibi bir kısmını 'cezasız' olarak çekebileceği ifade edildi. Bu uygulama ile insanların BES'e girerken daha cesur hareket etmeleri hedefleniyor. Ancak, tasarruf sahibinin 'kısmi çıkış' yapabilmesi için parayı sağlık, çocuğunun eğitimi gibi kritik şeyler için harcayacağını ve bu para dışında başka bir imkânının olmadığını ispat etmesi gerekecek.

VERGİ AVANTAJI GENELE YAYILACAK

BES'e önemli bir hamle yaptıracağı öngörülen bir başka değişiklik ise mevcut uygulamada sadece Gelir Vergisi'ne tabi olanların yararlandığı ve yıllık maksimum asgari ücret tutarında olan vergi iadesi. Bu avantaj yeni dönemde ev hanımı ve esnaf gibi bütün kesimlere verilecek. Ancak vergi iadesi olarak verilen para, tasarruf sahibinin BES hesabında oluşturulacak bir alt hesapta tutulacak. Bu arada biriken parayı emeklilik hakkını almadan kullanabilmek için de belli bir kriter konulacak. Mevcut uygulamada yıllık asgari ücret kadar olan vergi avantajının, tasarrufa teşvik için Bakanlar Kurulu kararıyla 2 katına çıkarılması ve BES'e, hayat sigortası ve sağlık sigortasında verilen teşvik dışında bir teşvik verilmesi de bekleniyor.

İŞTE BEKLENEN DEĞİŞİKLİKLER

Vergi avantajı genele yayılacak. Elde edilen vergi avantajı tasarruf sahibinin hesabında bir alt hesap açılarak tutulacak.

Geçerli mazereti olanlar birikimin belli bir tutarını % 15 vergi ödemeden çekebilecek. Böylece, "İhtiyaç anında paramı vergisiz çekemiyorum" diyen ve sisteme girmekte çekingen davrananların önü açılacak.

Sınırlı araçlara yatırım yapabilen BES fonlarının altın, gayrimenkul yatırım fonu, anapara korumalı fon gibi araçlara yatırım yapmasının önü açılacak.

Uzun vadeli mevduat ve bono gibi yatırım yapan BES fonlarına stopaj indirimi sağlanarak sistem teşvik edilecek.

FONLARIN YATIRIM ALANI GENİŞLEYECEK

Yeni dönemde BES fonlarının yatırım alanı da genişleyecek. Mevcut durumda DİBS'ler, hisse senetleri ve mevduat gibi sınırlı yatırım alanı bulunan BES fonlarının, yeni dönemde altın fonları, gayrimenkul yatırım fonları, anapara garantili fonlar gibi alanlara da yatırım yapmasının önünün açılması bekleniyor. Uzun vadeli bono alan veya mevduat yapan fonlara da stopaj avantajı getirilmesi düşünülüyor.