Bina yenilemeye ada formülü

Şu anda bina yenilemeyle ilgili planları bildiren hiçbir yasa bulunmuyor. Ev sahiplerinden birinin itirazı bile yenilemeyi engelleyebiliyor. Deprem bilinci eksikliğine ’Yenilemeyle evler küçülür mü?’ endişesi eşlik ediyor

Firmalar ’Binalarda % 60 onay yeterli olsun’ derken, İNDER’den ‘ada bazında imar formulü’ geldi. Başkan Durbakayım, “Bir adada 20 blok yerine 5 blok yapılıp ortak alandan tasarruf sağlanarak evler çok küçültülmeden daha çok daire yapılabilir. Pilot çalışmayı Büyükşehir Belediyesi’ne sunacağız” dedi.

Binaların yüzde 70’inin çürük olduğu belirtilen ve olası bir depremde 30 bin insanın hayatını kaybetmesi, 50 bin binanın ise yıkılması senaryolarıyla gündeme gelen İstanbul’da, inşaat sektörü hükümete ’acil afet yasası’ çağrısı yapıyor. Şu anda bina yenileme çalışmalarını belli bir plana bağlayan ve uygulama şartlarını kolaylaştıran hiçbir yasa bulunmuyor. Ancak plansızlığın yanı sıra, inşaat firmalarının tepkili olduğu bir diğer konu ise bir bina yenilenmek istendiğinde binada oturan ev sahiplerinin sadece birinin bile onay vermemesi nedeniyle yenilemenin gerçekleşememesi... Ev sahiplerinin bina yenilemeye karşı olmalarının en büyük nedeninin ise deprem konusunda yaşanan bilinçsizlik olduğu belirtiliyor. Ancak bu kişiler, evleri yenilendiğinde bir miktar küçüleceği endişesini de taşıyor. Çünkü genellikle binayı yenilemek üzere bina yöneticisiyle anlaşan müteahhitler, yeni imar planına uygun hareket ederek ve alandan bir miktar kısarak aynı binada daha çok daire yapabiliyor. Eski imar yapısına göre 20 daire yapabilecek yere, yeni imar kurallarına uygun olarak 30-40 daire yapan müteahhitler, ekstra dairelerin satışından hem işin maliyetini çıkarıyor, hem de üstü kalırsa kâr sağlıyor.

Hükümetin belirli bölgeleri olağanüstü hal ilan eder gibi gibi afet bölgesi ilan ederek, radikal bir çözüm getirmesinin şart olduğunu söyleyen Teknik Yapı Holding ve İstanbul İnşaatçılar Derneği’nin (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım, İNDER olarak bina yenilemede yeni bir plan geliştirdiklerini açıkladı. ‘Ada bazında imar çalışması’nı kapsayan pilot bir çalışmayı önümüzdeki günlerde İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne sunmayı planladıklarını söyleyen Durbakayım, şöyle devam etti:

En çok % 10 küçülecek

“Yenileme bina bazında değil etrafı yollarla çevrili bölgeler anlamına gelen ’adalar’ bazında yapılmalı. Örneğin bir adada 20 parsel, yani 20 blok yapılabiliyorsa, 20 yerine bizim formülümüzle 5 blok yapılır. Böylece 20 ayrı merdiven, 20 ayrı giriş vs. ortadan kaldırılarak ’emsali artırmadan’ ortak mekanlardan kazanılarak daha çok daire yapılabilir. Arsaya ne kadar inşaat yapılabileceğini gösteren ’emsal’in artırılmasına karşı çıkan mimar ve mühendisler odası, şehir plancıları gibi sivil toplum örgütlerinin de desteği böylece alınmış olur.”

Normalde 100 metrekare bir dairenin yenilenmek istendiğinde yeni imara göre daha çok daire yapılması paralelinde en fazla 60 metrekareye kadar küçülebildiğini söyleyen Nazmi Durbakayım, “Ancak ada bazında imar çalışmasıyla kişilerin yeni dairesi sadece yüzde 10 oranında küçülebiliyor. Böylece emsali artırmadan, evleri en az oranda küçülterek daha çok sayıda daire yapabilmek, binaları depreme karşı güçlendirmek mümkün oluyor” diye konuştu.

- Ada, etrafı yollarla çevrili parsellerden oluşan bölge anlamına geliyor. Emsal, arsaya ne kadar inşaat yapılabileceğini gösteriyor.

- Bağdat Caddesi’nden Etiler’e, Kozyatağı’ndan Bostancı’ya kadar pek çok semtte binaların çoğu yenilenmeyi bekliyor. Zamanında deniz kumuyla yapılan bu binalarda binanın içindeki tuzun demiri zamanla erittiği, demirin de zaten 30-35 yıllık bir ömrü olduğu belirtiliyor.

Ağaoğlu: Afet yasası için deprem olması mı bekleniyor?

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş’ın acil bir afet yasası çıkarılması gerektiği konusundaki görüşüne katıldığını dile getiren Ağaoğlu Şirketler Grubu Başkanı Ali Ağaoğlu, “Getirilecek afet yasasıyla hem yenilenme zorunlu olmalı hem de binalarda yüzde 50 onay yeterli olmalı. Hükümet acil afet yasası çıkarmak için neyi bekliyor? Yeniden bir deprem olduğunda, insanlar öldüğünde mi aklımız başımıza gelecek?” değerlendirmesinde bulundu. İnşaat sektörü adına üzerlerine düşen ne varsa yapmaya hazır olduklarını kaydeden Ağaoğlu, “Ancak yasasız, plansız bu işler olmuyor. Belediyeler de yetkilendirilmeli. İnsanlar canlı tabutta oturuyorlar. Evleri yenilendiğinde bir parça küçülecek de olsa evlerinin değeri 5 kat artacak” diye konuştu.

‘30 yaş üstü evler yenilensin, yüzde 60 onay yeterli olsun’

35-40 yıllık binaların yenilenmesi için binada oturan ev sahiplerinin yüzde 60’ının onayının olması gerektiğini ifade eden Yazıcı İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Recai Yazıcı ise hükümetin bu konudaki yasayı acilen çıkarması gerektiğini belirterek şöyle konuştu:

“Daire sahiplerine binayı yenileyeceğimiz süre boyunca kiralarını toplu olarak veriyoruz, taşınma masrafını karşılıyoruz, sonra da daire veriyoruz. Ancak sadece 1 kişi istemediği için yenileme yapamadığımız onlarca çürük bina bulunuyor. İnsanlar, evlerinin depremde yıkılıcak bir binada olduğunu gösteren belgeyi göstersek bile görmezden geliyor. Millet olarak başımıza gelmeden anlamıyor ve çabuk unutuyoruz. Kumdan yapılıp deprem olsa yıkılacak konutlar için acil olarak yasa çıkarılmalı.”