Gökten taş yağdı

Dünya, Swift-Tuttle Kuyrukluyıldızı'nın arkasında bıraktığı toz bulutunun içinden geçerken saatte 212 bin kilometre hızla atmosfere çarpan tozlar gökte ışık yağmuru oluşturuyor. Her yıl ağustos ayında başlayan ve 'Perseid' adı verilen meteor gösterisi, 12 Ağustos'u 13 Ağustos'a bağlayan dün gece doruğa ulaştı. Işık yağmuru Rusya, İspanya ve ABD'nin bazı bölgelerinde çıplak gözle rahatlıkla izlendi. BİR SAATTE 122 GÖKTAŞI SAYILDI İstanbul Kültür Üniversitesi (İKÜ) Fen-Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Dursun Koçer, sabaha karşı yaşanan meteor yağmurunda bir saat içinde 122 göktaşı sayıldığını söyledi. TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi'nce düzenlenen "8. Ulusal Gökyüzü Gözlem Şenliği", gökyüzü tutkunları ve amatör astronomların katılımıyla, Antalya'ya 37 kilometre uzaktaki 2 bin 550 metre yükseklikte bulunan Saklıkent Kayak Merkezi'nde devam ediyor. İKÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Koçer, bugün sabaha karşı yaşanan göktaşı yağmurunda beklenenden daha fazla göktaşının sayıldığını söyledi. Geceki meteor yağmurunun "çok enteresan" olduğunu ifade eden Prof. Dr. Koçer, şöyle konuştu: "Saat 03.00 ile 04.00 arasında 122 göktaşı sayıldı. Yine 04.00 ile 05.00 saatlerinde de bu rakama yakın göktaşı gözlemlendi. Gecenin en güzel olayı ise saat 24.00 sıralarında yaşandı. Atmosfere (Ateş Topu) olarak adlandırılan çok büyük bir göktaşı girdi. Hatta geçişini tamamladıktan sonra bile bir kaç saniye gökyüzünde parlak bir toz bulutu bıraktı. Harika bir gözlemdi." Gözlemlerinin bugün de devam edeceğini belirten Prof. Dr. Koçer, "Bugün de TÜBİTAK Gözlemevi'ne çıkılacak. 150 santimetre çapındaki teleskop katılımcılara gösterilecek. Gece gözlem yapacağız. Bu gece de aynı yoğunlukta göktaşı yağmuru yaşanmasını bekliyoruz" dedi. Şenlik, yarın sona erecek. ANKARALILAR İZLEDİ Dünyanın ve Swift-Tuttle kuyrukluyıldızının bıraktığı kalıntıların yörüngelerinin kesişmesi sonucu oluşan "yıldız yağmurları", gökyüzü meraklılarını buluşturdu. Ankara Üniversitesi Gözlemevi'nde dün gece yarısına doğru biraraya gelen başkentli gökyüzü tutkunları, yeni güne "Akanyıldız" yağmurlarını izleyerek girdi. Ankara Üniversitesi Gözlemevi Müdürü Doç. Dr. Berahitdin Albayrak, Güneş çevresindeki turunu 130 yılda tamamlayan Swift-Tuttle kuyruklu yıldızının yolu üzerinde bıraktığı kalıntıların (göktaşları) yörüngesinin, dünyanın yörüngesiyle her yılın 17 Temmuz-24 Ağustos tarihleri arasında kesiştiğini belirtti. Bu buluşmanın, Kuzey-Doğu yönünde gerçekleşen ve "Perseid" adı verilen göktaşı yağmuruna neden olduğunu kaydeden Albayrak, bu gökyüzü olayının dün gece maksimum seviyeye ulaştığını söyledi. Saatte 75-100 arasında göktaşı yağmuru sayılabildiğini anlatan Albayrak, "Kuyrukluyıldızın kalıntılarının dünyanın çekim gücü nedeniyle atmosfere girmesi sonucu bir sürtünme meydana gelir ve göktaşı ısınarak ışık saçmaya başlar. Gözlemlediğimiz 'akanyıldız" olayı budur" diye konuştu. Ankara Üniversitesi Gözlemevi'nin bahçesini dolduran başkentliler, çapları 15-40 santimetre arasında değişen teleskoplarla Ay'ı ve gökyüzünde birbiri ardına kayan göktaşlarını gözlemlediler. Gökyüzünde aniden beliren yıldız yağmurları karşısında büyük şaşkınlık yaşayan gözlemevinin konukları, gecenin serinliğinden korunmak için "akanyıldızları" battaniyelerin altında izlediler. GÖKTAŞI YAĞMURU NEDİR? Kuyrukluyıldızların yörüngelerinde dolaşırken tamamen parçalandıklarında geriye kalan katı küçük çekirdek parçalarıyla yine bu bozulma ve parçalanma süreci sırasında yörüngelerinde bıraktıkları kuyrukluyıldız maddesi göktaşlarının yörüngeleri, Dünya'nın yörüngesiyle kesişirse, göktaşı büyük bir hızla (12-72 km/sn) atmosfere girer. Bu sırada meydana gelen sürtünme ile göktaşı ısınır, yanar ve ışık saçmaya başlar. Halk dilinde bu olaya "yıldız kaydı" denir. Özellikle açık yaz gecelerinde görülen ve halk dilinde "yıldız kayması" denilen bu ilginç görüntünün aslında uzaydaki yıldızlarla hiç bir ilişkisi yoktur. Göktaşının parlaklığının birden arttığı yanma Dünya atmosferinde meydana gelir. Yılın belirli gecelerinde kayan yıldızların sayısı çok artar. Bu olaya "Göktaşı yağmuru" adı verilir.