Beyin tümörlerine uzay neşteri

Özellikle cerrahi açıdan yüksek riskli beyin tümörlerinde kanserli hücreye müdahaleye ve haftalarca süren radyoterapiye alternatif bir yöntem olarak gösteriliyor.

Beyin ve Sinir Cerrahı Prof. Dr. Sait Şirin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, beyin tümörlerinin yüzbinde 20 sıklığında görüldüğünü ve çeşitli kanserlerin beyinde metastaz oranının yüzde 40'lara kadar çıktığını söyledi.

Beyin tümörlerinin, sabahları şiddetli baş ağrısı, fışkırır tarzda kusma, görme ve işitme bozukluğu gibi şikayetlerle kendini gösterdiğini belirten Şirin, bayılmalar, vücutta dengesizlik ve halsizliğin de bulgular arasında yer aldığını ifade etti. Şirin, beyin kanserlerinin çoğunun ölümcül olduğunu, tutulduğu odağa bağlı olmak üzere hastada ciddi fonksiyon kayıplarına yol açtığını dile getirdi.

Cerrahi ile beyin tümörlerinin çıkartılabildiğini, ancak bunun tümörün büyüklüğü ve bulunduğu bölgeye göre değişebildiğini anlatan Şirin, açık cerrahi şansının olmadığı beyin tümörlerinde, radyocerrahi yöntemi olan ve uzay neşteri olarak tanımlanan "CyberKnife"ın alternatif bir tedavi yöntemi olduğunu bildirdi.

Kimi hastalarda tümörün bulunduğu yere yapılacak müdehalenin, bir başka fonksiyon kaybına yol açabileceğinden gerçekleştirelemediğine, bu durumda da tümörün yayılma seyrinin durdurulamadığına durdurulamadığına dikkati çeken Şirin, "CyberKnife" ile hastanın ciddi bir şans yakaladığını ifade etti.

Şirin, "Beyinde kritik noktada bulunan tümörlerin tamamını, hastaya zarar vermemek adına çıkartamıyoruz. Beynin daha derin yerlerindeki, şah damarı ya da görme siniri gibi yerlerdeki tümöre hiç dokunamıyoruz. Bu gibi durumlarda CyberKnife önemli bir alternatif tedavi seçeneği oluyor. CyberKnife ile yapılan operasyonlarda, hastanın hem yaşam kalitesi artırılıyor hem sağkalım süresi ciddi sürede uzuyor" dedi.

"CyberKnife cerrahiye kısmen alternaif olabiliyor"

Radyasyon Onkolojisi Uzmanı Prof. Dr. Kaan Oysul da CyberKnifeın çok hassas bir ışınlama yapabildiği ve en kritik noktalarda bile başarılı sonuçlar alınmasına olanak verdiğini söyledi.

CyberKnifeın yüksek teknoloji ürünü olduğunu ve hastanın diğer dokularına zarar vermediğine işaret eden Oysul, bunun hastanın sağlığının korunması açısından çok önemli olduğunu belirtti. Oysul, "CyberKnife ile beyin tümörünün tamamı genellikle yok edilirken, sağlam dokular da hasar görmüyor. Açık cerrahide, olası bir sinir dokusuna zarar verildiğinde bunun geri dönüşü yoktur, çünkü sinir dokusu iyileşemez, kalıcı hasar bırakır. Bu açıdan CyberKnife cerrahiye kısmen alternaif olabiliyor, kısmen de cerrahi ile birlikte kullanılabiliyor" diye konuştu.

Beyin metastazları bulunanlara yapılan operasyonla, hastaların yaşam süresinin uzatıldığını dile getiren Oysul, "Bunun dışında iyi huylu beyin tümörlerinde cerrahi sonrasında, hastaların büyük bölümünde işitme kaybı, bir kısmında da yüz felci gelişiyordu. Hasta, ömrü boyunca bu kalıcı hasarla yaşamak zorunda kalıyordu. Oysa, CyberKnife ile bu risk ortadan kalkıyor" dedi.

Uygulama nasıl yapılıyor

Oysul'un verdiği bilgiye göre, CyberKnife radyocerrahi sistemi, ana olarak robotik bir kol üzerine yerleştirilmiş 6 MV x-ışını üreten lineer hızlandırıcı ve hasta yatağından oluşuyor. Robot hassasiyeti 0,13 mm olarak bildiriliyor.

Klasik radyocerrahi metotlarından farklı olarak CyberKnife tedavi süresince görüntüleme ile hedefin yerini sürekli kontrol edilerek milimetrenin onda biri hatalar dahi bilgisayar kontrollü robot sistemi sayesinde hemen düzeltilerek tümörlerin yüksek bir hassasiyetle ışınlanmasını sağlıyor.

Ayrıca diğer radyocerrahi sistemlerinde başın hareketlerinin engellenebilmesi için hastayı sabitleyen vidalı bir çerçeve kafatasına lokal anestezi uygulanarak takılırken, CyberKnife da hastanın kafatasına uygun yapılmış kişiye özel termoplastik maske kullanılıyor.

Bu sabitleme, hastaların daha kolay tolere edebileceği bir yöntem olmakla birlikte aynı zamanda diğer radyocerrahi sistemlerinde yan etkilerden çekinerek tedavi edilemeyen büyük tümörler, toplam tedavi dozu günlere yayılarak tedavi edilmektedir. Ayrıca yalnız kafa içi tümörler değil tüm vucuttaki tümörler, hatta hareket edenler bile, intraoperatif görüntülenerek ve solunum ile senkronize edilerek robotik sistem ile milimetrenin ondabiri hassasiyetiyle takip edilerek tedavisi yapılmakkadır.

Yan etki riski, diğer yöntemlere oranla çok düşük

CyberKnife Radyocerrahi Sisteminde, uygulama sırasında ve sonrasında ağrı duyulmaması, anesteziye ihtiyaç duyulmaması, ayaktan tedavi yöntemi olması, yüzde 100'e yakın doğruluk ile tümörü çevreleyen sağlam dokuların ve organların korunması en önemli avantajları olarak gösteriliyor.

Bunun dışında yan etki riskinin diğer yöntemlere oranla çok düşük olması, tedavi sonrası hastanın rutin hayatına hemen dönebilmesi, kafayı ya da vücudu sabitleyen bir çerçeveye ihtiyaç duyulmaması, tedavi sırasında herhangi şekilde nefes tutmaya gerek olmaması da yöntemin diğer olumlu özellikleri olarak dikkat çekiyor.

Yaklaşık 5-7 hafta süren konvansiyonel radyasyon tedavisi yerine CyberKnife Sistemi ile 1 günde tüm tedavi tamamlanabiliyor. Operasyona uygun olmayan, cerrahi olarak yüksek riskli veya cerrahiye alternatif tedavi arayan hastalar için uygulanabiliyor.