Berat ne demek? Amel defterinin yazıldığı Berat Kandili orucu ve kandilin önemi

Bu yıl Berat Kandili 27 Mart Cumartesi günü idrak edilecek. İslam dininde kutsal kabul edilen gecelerden biri olan Berat Gecesi, af gecesi ve rızık gecesi olarak adlandırılır. Peki Berat Gecesi'nde ne olmuştur da bu gece bu kadar önemlidir. Berat Gecesi, Kur'an-ı Kerim'in Levh-i Mahfuzdan dünya semasına toptan indirildiği gecedir. Buna inzal denir. Kadir gecesinde ise Peygambere ilk kez ve parça parça indirilmeye başlanmıştır. Buna da tenzil denir. Bir kısım âlimlerin, kıblenin Kudüs'teki Mescid-i Aksâ'dan Mekke'deki Kâbe istikametine çevrilmesinin hicretin ikinci yılında Berat gecesinde vuku bulduğunu kabul etmeleri de geceye ayrı bir önem kazandırmaktadır.

Bu gecede herkesin amelleri yazılır ve yaradan arz edilir. Amel defterinin yazıldığı gece olarak nitelenen Berat Kandili'nde yıl içinde doğacak çocuklar, ölecek olanlar ve rızıklar belirlenir. En önemli gecelerden biri olan Berat Kandili'ni peygamberimiz oruçla karşılamayı, gecesinde namaz kılmayı, Kur'anı Kerim okuyup bolca af dileyip dua etmeyi tavsiye etmiştir. Peygamberimiz bu önemli gecede sadece tek bir rekatı gece yarısını bulan 2 rekatlık bir namaz kılmıştır. 

Berat Kandili'nin anlam ve önemi hususunda Peygamberimiz, 'o gece güneş batınca Allah Teâlâ o andan fecir oluncaya kadar: 'Benden mağfiret dileyen yok mu, onu mağfiret edeyim. Benden rızık isteyen yok mu, onu rızıklandırayım. (Bir belâ ile) müptelâ olan yok mu, ona kurtuluş vereyim' demiştir. 

Berat ne demektir? : Berat Arapçada temize çıkma anlamına gelir. Aslı "Berâettir" Beraat sözlükte, "bir zorluktan kurtarmak ve berî olmak" anlamına gelir. Bu geceye, bereketli ve feyizli bir gece olması sebebiyle mübarek gece; günahların affı ve kulların temize çıkarılması sebebiyle Beraat gecesi ve kulların ihsana kavuşmaları nedeniyle de Rahmet gecesi gibi adlar da verilmiştir. Osmanlı İmparatorluğu'nda II. Selim'den itibaren minarelerde kandil yakılmasıyla Berat kandili adını almıştır.  

Duaların kabul olduğu gece

İslamiyete göre kulların bilmesi mümkün olmayan şeyleri Allah'ın bilmesi ve bunu kayıtlara geçmesi Berat gecesinde olmaktadır. O günü ibadetle geçiren kişilerin dualarının kabul olacağı ve günahlarının af olacağı pek çok ayet ve hadiste açıkça belirtilmiştir.

Berat kandili hadislerde nasıl yer alır?

Berat gecesi müslümanlarca kutsal sayılmış, bu gecenin diğer gecelerden farklı bir şekilde geçirilmesi, bu gecede daha fazla ibadet edilmesi âdet halini almıştır. Hz. Peygamber'in, "Allah Teâlâ -rahmetiyle- şâbanın on beşinci gecesi dünya semasında tecelli eder ve Kelb kabilesi koyunlarının kılları sayısından daha fazla kişiyi bağışlar" buyurduğu rivayet edilmiştir (Tirmizî, "?avm", 39; İbn Mâce, "İ?ametü'?-?alât", 191). Diğer bir rivayete göre de Hz. Peygamber, "Şâbanın ortasında gece ibadet ediniz, gündüz oruç tutunuz. Allah o gece güneşin batmasıyla dünya semasında tecelli eder ve fecir doğana kadar, 'Yok mu benden af isteyen onu affedeyim, yok mu benden rızık isteyen ona rızık vereyim, yok mu bir musibete uğrayan ona âfiyet vereyim, yok mu şöyle, yok mu böyle!' der" buyurmuştur (İbn Mâce). Ancak eserlerinde bu hadislere yer veren Tirmizî ve İbn Mâce, bunların sened yönünden zayıf olduğuna da işaret etmektedirler. Bir kısım âlimlerin, kıblenin Kudüs'teki Mescid-i Aksâ'dan Mekke'deki Kâbe istikametine çevrilmesinin hicretin ikinci yılında Berat gecesinde vuku bulduğunu kabul etmeleri de geceye ayrı bir önem kazandırmaktadır.

Bu rivayetlerle, Hz. Peygamber'in şâban ayına ve özellikle bu ayın on beşinci gecesine ayrı bir önem vererek onu ihya ettiğine dair diğer rivayetleri göz önüne alan bazı âlimler bu geceyi namaz kılarak, Kur'an okuyarak ve dua ederek geçirmenin sevaba vesile olacağını, bu geceye mahsus olmak üzere belli bazı ibadet ve kutlama şekilleri ihdas edip âdet haline getirmenin ise dinde yeri bulunmadığını söylemişlerdir.  Gazzâlî, bu gece her rek'atında Fâtiha sûresinden sonra on bir İhlâs sûresi okunmak suretiyle kılınacak yüz rek'at veya her rek'atında Fâtiha'dan sonra yüz İhlâs okunan on rek'at namazın çok sevap olduğuna dair bir rivayet nakletmiştir.

Berat Kandili orucu ne zaman tutulur?
Berat Kandili orucu, imsak vaktinde başlar ve akşam ezanıyla son bulur. Hz. Muhammed (sav) Berat Kandili ile ilgili hadisinde; "Şaban ayının 15. gecesi olduğunda o geceyi ibadetle geçirin, gündüzünde de oruç tutun" demiştir. Haliyle Berat Kandili'nin gündüzünü oruçlu geçirmek tavsiye edilir. 

BERAT KANDİLİ ANLAMI VE ÖNEMİ NEDİR?
Berat Arapçada temize çıkma anlamına gelir. Şaban ayına denk gelen Berat Kandili, bu ayın 15. gecesinde (14. günü 15. güne bağlayan gece) hatırlanmaktadır. İslamiyete göre kulların bilmesi mümkün olmayan şeyleri Allah'ın bilmesi ve bunu kayıtlara geçmesi Berat gecesinde olmaktadır. O günü ibadetle geçiren kişilerin dualarının kabul olacağı ve günahlarının af olacağı pek çok ayet ve hadiste açıkça belirtilmiştir. Bu gecede, bir yıl içinde olacak bütün işler hükme bağlanıp ifası için Cenab-ı Hak tarafından meleklere verilir. Gecesini ibadet ve dua ile gündüzünü oruçlu geçirmek faziletlidir.Berat gecesine ait beş haslet vardır:1. Her önemli iş bu gecede ayırdedilir.2. O gecedeki ibadetin fazileti büyüktür.3. İlâhi rahmet yayılır.4. Mağfiret gecesidir.5. O gece, Resûlullah'a şefaat hakkının tamamı verilmiştir.Cenab-ı Hak, bir rivayete göre Kuran'ın dünyaya indirildiği Berat gecesi için Kur'an-ı Kerim'de şöyle buyuruyor;"Apaçık Kitaba yemin olsun ki, Biz Kur'an-ı mübarek bir gecede indirdik. Biz, gerçekten uyarıcıyız. O mübarek gecede, her hikmetli iş katımızdan bir emirle ayırt edilir." (Duhan, 44/1-4) Böyle bir geceyi ganimet bilip dua, zikir ve ibadete yönelmek en büyük sevap ve faziletlerdendir.

Berat Kandili'nde neler yapılır?
Allah'ın hayır ve bereketini, af ve mağfiretini yağmur gibi üzerimize yağdırdığı bu mübarek geceyi fırsat bilip tevbe, dua veniyaz ile geçirmeli; bu ilâhî ziyafetten faydalanmak için elimizden gelen gayreti göstermeliyiz.

Hz. Muhammed (S.A.V): Allah'a ortak koşmak, kin ve düşmanlık beslemek, kibir ve gurur içinde olmak, içki ve uyuşturucu kullanmak, akraba ve komşularla ilişkiyi kesmek, ana-baba haklarına riayet etmemek gibi günahların, bu gece vesile edilerek terk edilmesini tavsiye etmiş; günahlarına ısrar edenlerin, af ve mağfiretten mahrum kalacaklarını ve bu gecenin feyzinden yararlanamayacaklarını bildirmiştir.

Berat gecesi akşam namazından sonra üç kere Yasin sûresi ve her birinin sonunda Berat duâsı okunur. Birinci Yâsin-i Şerîfden sonra bu duâ okunurken "Allah'ın saîd kullarından olmak" niyyetiyle okunur. İkinci defa okunurken "hayırlı ömür uzunluğu" niyyetiyle okunur. Üçüncü defa okunurken "kaza ve belâlardan emîn olup hayırlı rızık" için okunur.

Ayrıca Berat gecesinde yatsıdan sonra ikide bir selâm vermek üzere yüz rek'at namaz kılınır. Her rek'atda Fâtiha'dan sonra on kere İhlâs-ı Şerîf okunur. On defa İhlâs-ı Şerîf okumağa kudreti olmayan beş veya üç kere okur. Bu namaz tamam olduktan sonra okuyabildiği kadar salavât-ı şerîfe ve huzûr-ı kalble tevbe ve istiğfar edip Allah Teâlâ Hazretlerinden dünyevî ve uhrevî hâcetlerini talep ve niyâz edecektir.