BDDKnın gözü Mortgageda

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Başkanı Tevfik Bilgin, kurum olarak kredi kartlarında olduğu gibi Mortgage'ı da yakından takip ettiklerini belirterek, ''Senaryo analizlerimiz, projeksiyonlarımız var ama eğer bir sıkıntı olursa gerekli ayarlamalar her an yapılabilir'' dedi.

Çankaya Üniversitesi'nin düzenlediği ''Mortgage Finans'' konulu panelde konuşan BDDK Başkanı Tevfik Bilgin, bankacılık sisteminin son 3-4 yılda büyük ilerlemeler kaydettiğini, bu dönemde en önemli trend değişikliğinin ise kredilerde yaşandığını söyledi.
Bilgin, önceki dönemlerde bankaların pasifindeki mevduatı menkul değerler cüzdanına yatıran bankacılık sektörünün 2003, 2004 ve özellikle 2005 yılında bireysel kredi vermek üzere büyük pazarlama faaliyetlerinde bulunduğunu kaydetti.
Konut kredilerinin geldiği nokta konusunda da bilgi veren Bilgin, 2004 yılı Aralık sonunda kredi kartları dahil bireysel kredilerin toplamanın 26 milyar YTL düzeyinde bulunduğunu, bu rakamın 2005 yılı Aralık sonunda 46 milyar YTL düzeyine geldiğini, bunun içindeki konut kredilerinin ise 2,6 milyar YTL'den 12,4 milar YTL'ye yükseldiğini ifade etti.

KONUT KREDİLERİYLE MORTGAGE ARASINDAKİ FARK
Şu andaki konut finansmanıyla mortgage arasında büyük fark olduğunu anlatan Bilgin, Mortgage'ın uzun vadeli bir kredi türü olmadığına, hukuki dokümanlar sistemi olduğuna dikkat çekerek, şunları söyledi:
''Konut kredileri 20 yıl vadeli oldu diye adı Mortgage olmaz. Çünkü Mortgage ikincil piyasada tedavül edilebildiği anda Mortgage olacaktır. Geleneksel yani şu anda konut kredisi veren bankaların yaptığı iş, konut alacak kişiyle kredi verecek kuruluşu karşı karşıya getirmek. Burada bankaların temerrüt riski var, erken ödeme riski var, kredinin başka bankaya kaydırılması riski var. Buradaki kaynak sadece krediyi veren bankanın kaynaklarıyla sınırlı. Mortgage'da ise konut kredisi alan bir taraf var (tüketici), kredi veren bir taraf var (bankalar, tüketici finansman kuruluşları, finansal kiralama kuruluşları...vs), üçüncü bir taraf yani bu tedavül edilecek menkul kıymeti ihraç edecek bir taraf var, bir de dördüncü taraf var o da yatırımcı...'' Bilgin, mortagege taslağında ''erken ödeme ücretinin'' mutlaka olması gerektiğine de işaret etti.
Özellikle 2001 ekonomik krizinin ardından toplumda ''bankalar her zaman kötüdür, bankalar her zaman insanlardan daha fazla para kazanmak için her türlü enstürmanı kullanır...'' gibi bir algılama oluştuğunu ifade eden Bilgin, bu anlayışın yanlış olduğunu bankaların mevcut sistemde yaşamak için bir takım enstrümanlar geliştirmek zorunda olduklarını söyledi.
BDDK olarak tüketicileri her zaman koruduklarını, Kredi Kartları Yasası'nın da bu nedenle çıkardıklarını belirten Bilgin, ''Kredi kartlarında olduğu gibi Mortgage'ı da yakın takip ediyoruz, senaryo analizlerimiz, projeksiyonlarımız var ama eğer bir sıkıntı olursa gerekli ayarlamalar her an yapılabilir'' diye konuştu.

''SEKTÖRÜN GELECEĞİNİ ETKİLEYECEK BİR KONU''

Bankacılık sisteminde riski algılamak ve yönetmenin çok önemli olduğuna işaret eden Bilgin, Mortgage'ın uygulanması sırasında sektörün buna dikkat edeceğini kaydetti.

Gelecekte bankacılık sektöründe ''KOBİ kredileri ve mortgage'' olmak üzere 2 önemli enstrümanın olacağını ifade eden Bilgin, bu nedenle Mortgage'ın iyi kurgulanması ve uygulanması gerektiğine işaret etti.
Türk bankacılık sisteminde mevduatın vadesinin ortalamasının 3 ay olduğunu anlatan Bilgin, bunun uzaması gerektiğini, aksi takdirde bankaların yurtdışından kredi alacağını söyledi.

''AYLIK FAİZ HALKI YANILTIYOR''

Konuşmasının ardından katılımcıların sorularını yanıtlayan BDDK Başkanı, ''Avrupa ülkelerinde yıllık faiz belirtiliyor, bizde neden bankalar aylık faiz açıklıyorlar'' şeklindeki bir soru üzerine, bankaların aylık faiz açıklamasının enflasyonun yüksek olduğu dönemlerden kaynaklanan bir uygulama olduğunu söyledi.
''Aylık faiz halkı yanıltıyor'' diyen Bilgin, faizlerin düştüğü ortamda bunun yıllık olarak açıklanacağını kaydetti.
Bazı bankaların çeşitli reklamlarda konut kredi oranlarını düşük gibi gösterdiklerini belirten Bilgin, konut kredisi kullanacak tüketicilerin sadece oranlara değil sair giderler, dosya giderleri ve ekspertiz ücretleri gibi gider kalemlerine de bakılması gerektiğine dikkat çekti.
''Kredi kartı borçlarında olduğu gibi ileride Mortgage sisteminden konut alıp da ödeyemeler için de bir af olur mu?'' şeklindeki soru üzerine BDDK Başkanı Bilgin, kredi kartlarındaki düzenlemenin bir af değil, yeniden yapılandırma olduğunu söyledi.
Bankaların kredi kartları konusunda bir pazarlama yarışına girdiklerini, tüketicilerin de bunu bir yaşama aracı gibi gördüğünü, oysa kredi kartlarının bir borç ödeme aracı olduğuna işaret eden Bilgin, ''Affa karşıyım, çünkü af bir şekilde alışkanlık yapıyor'' dedi.