Başlangıcının 100. yılında 1. Dünya Savaşı ve mirası

BBC'nin, 1.Dünya Savaşı'nın dünyanın dört bir yanındaki etkilerini irdelediği, izleyicilerin de katılımıyla düzenlenen panellerinden dördüncüsü dün İstanbul'da yapıldı.

Daha önce BBC'nin "Dünyayı Değiştiren Savaş" serisi kapsamında Dresden (Almanya), Saraybosna (Bosna-Hersek) ve Londra (İngiltere)'da paneller düzenlenmişti.

British Council (İngiliz Kültür Derneği) ve BBC'nin ortaklaşa düzenlediği İstanbul'daki panelin başlığı ise "Ulus Kurma ve Modernite"ydi.

İngiltere Konsolosluğu'nun ev sahipliği yaptığı panelde akademisyenler Doç. Dr. Ahmet Kuyaş ve Doç. Dr. Akşin Somel, Birinci Dünya Savaşı'nın Osmanlı İmparatorluğu üzerindeki "dramatik" etkisini ve Türkiye'nin kuruluşunu ele aldılar.

BBC sunucularından Razia Ikbal'in yönettiği panelde, Türkiye'nin Osmanlı İmparatorluğu'ndan miras devralıp almadığı, Ermeni meselesinin günümüzdeki algılanış biçimleri de tartışıldı.

Yazar Elif Şafak ise 1. Dünya Savaşı üzerinden, tarihle kurulan ilişki ile ilgili bir konuşma yaptı.

Ancak bu renkli oturumda görüşlerini dile getirenler sadece konuşmacılar değildi. Razia Ikbal, sorularıyla salondakileri sık sık tartışmaya katılmaya davet etti.

Tarihci Akşin Somel tarihin seyrini değiştirenin Çanakkale Savaşı'nın Mustafa Kemal'in başarısı olduğunu vurgulayarak, "Osmanlılar kendilerine güvenlerini kaybetmişlerdi. Çanakkale (Savaşı) ise insanların kendilerine güvenmelerini sağladı" dedi.

"Osmanlı algımız normalleşiyor"

Oturumda tartışılan bir diğer konu da Türkiye'nin Osmanlı İmparatorluğu ile ilişkisini diziler, aksesuarlar, moda ile yeniden kurmaya başladığı bir dönemden geçiyor olmasıydı.

Ahmet Kuyaş bu süreci değerlendirirken "Osmanlı'nın mirası ile ilişki artık normalleşiyor. Osmanlı ile ilgili daha fazla şey öğreniyoruz. Algımız normalleşiyor" diye konuştu.

Kuyaş, Osmanlı arşivlerinin uzun süre kapalı kalmasının ve Latin harflerine geçişle toplumun geniş bir kesiminin Osmanlıca okumasının imkansızlığının "Osmanlı'dan kopuşla" ilişkisini aktardı.

Elif Şafak ise Türkiye'nin tarihle olan ilişkisini genel söylemlerin dışında insan hikayeleriyle yeniden inşa etmesi gerektiğini söyledi.

Katılımcıların çoğunun dile getirdiği ortak bir görüş ise Ermeni meselesinin politik bir sorun olduğuydu.

Oturumdan sonra sohbet ettiğimiz Akşin Somel, Türkiye'de okullarda Birinci Dünya Savaşı’nın yeterince öğretilmediği görüşünü dile getirdi.

Somel, "Laiklik ve ulus vurgusu geçmişe bakmamızı engelliyor. Ulus vurgusu, Ermeni ve Kürt meselesine, laiklik vurgusu da Arap meselesine bakmamızı engelliyor" dedi.

Panel BBC Radyosu'nda yayınlanacak

Panelin tam kaydını 6 Eylül Cumartesi TSİ 20.00'de, tekrarını ise 7 Eylül Pazar günü BBC Dünya Servisi'nin İngilizce radyo yayınında dinleyebilirsiniz.

Daha sonra paneli internete şu linkten dinlemek de mümkün olacak: /programmes/p021d1jx