Başkan adaylarının Türkiye'ye bakışı

Cumhuriyetçi Partili ABD Başkanı George W. Bush'un, ikinci dönem başkan seçilirse, Türkiye'nin Avrupa Birliği üyelik sürecine, bütün başkanlık dönemi süresince olduğu gibi destek vermesi bekleniyor. Washington çevreleri, bu konuda Bush ile Demokrat Partili rakibi John Kerry arasında bir fark olmadığına işaret ediyor. Kerry de, Türkiye'nin AB içinde yer almasını kuvvetle savunuyor. Türkiye'nin AB üyeliği için Bush'un verdiği destek, Avrupa'da olumsuz algılanıyor ve AB liderleri, ABD'nin, birliğin bir üyesi olmadığını vurguluyorlar. Bu bakımdan Kerry'nin başkanlığındaki bir ABD'nin, Türkiye'nin AB üyeliğini desteklemesinin daha yararlı olabileceği yorumu yapılıyor. Türkiye ile ABD arasındaki en hassas konuların başında Irak geliyor. Bush, Irak'ın toprak bütünlüğünün korunması, ülkede geniş bir federal yapı kurulmasını, Iraklı Kürtler'e geniş özerklik verilmesini destekliyor. Türkiye ise Irak'ta bir Kürt devleti oluşumundan ve Kerkük'ün Kürtleştirilmesinden endişe duyuyor. Irak'ta sırada, Ocak ayında yapılacak seçimler var ve Bush yönetimi, Irak'ın kendi ordusunun geliştirilmesi için çaba harcıyor. Amerikan askerlerinin bölgeden çekilmesi için bir tarih de yok. Bush, ''görev tamamlanınca'' Irak'tan çekilmenin söz konusu olabileceğini belirtiyor. Kuzey Irak'taki terörist PKK örgütünün varlığı da Türkiye'yi endişelendiriyor. Bush yönetimi, Türkiye'ye bu tehdidin ortadan kaldırılacağı sözü vermişti. Ancak ABD, askeri yöntemleri kullanmaya şimdilik yanaşmıyor. Amerikalılar tarafından bunun bir nedeni, Irak'taki isyancıların başka bölgelerde ABD güvenlik güçlerini meşgul tutması olarak gösteriliyor. Demokrat Partili Kerry'nin başkanlığı kazanması durumunda, Irak'taki durumun düzeltilmesi için daha fazla uluslararası katılım sağlamaya çalışması bekleniyor. Washington'daki gözlemcilere göre Iraklı Kürtler, Kerry yönetiminin, özerklik konusunda Bush'tan daha esnek davranabileceği beklentisi içinde bulunuyor. Kerry'nin PKK konusundaki tutumu ise belirsiz. Bush yönetimi, ikinci dönem daha görevde kalırsa, Türkiye'nin, Uluslararası Para Fonu (IMF) ile ilişkilerinin sürmesini destekleyecek. Kerry'nin de bu konuda Bush'tan farklı davranması beklenmiyor. Kıbrıs konusunda Bush yönetimi, Kıbrıslı Türkler ve Türkiye lehine çeşitli adımlar attı ancak Kıbrıslı Türkler'in tecridinin tamamen ortadan kalkmasının yolu henüz açılamadı. Bush yönetiminden, başkanlık seçimi sonrasında yeni bir çözüm girişiminin gelebileceği beklentisi bulunuyor. George W. Bush ayrıca, Türkiye'nin AB sürecinin baltalanmaması için Kıbrıslı Rumlar'a da baskı yapıyor. Kerry, Kıbrıs konusunda açık bir tutum sergilemedi. John Kerry'nin olası başkanlığı durumunda özellikle Türk asıllı Amerikalıları düşündüren en önemli konu, Kerry'nin Massachussetts Senatörü olarak ABD Kongresi'nde sözde Ermeni soykırımı iddialarına vermiş olduğu desteğin kayıtları. Bush yönetimi, sözde Ermeni soykırımının tanınması yönünde ABD Kongresi'ndeki girişimleri engelledi ve ABD Başkanı, her yıl 24 Nisan'da yaptığı açıklamalarda soykırım sözünü kullanmadı. Kerry ise, seçim kampanyası sırasında verdiği sözlerde, sözde Ermeni soykırımının tanınması için elinden geleni yapacağını söyledi. Washington'da bazı çevrelere göre Kerry başkanlığında, ABD'nin sözde soykırım iddiaları konusunda bir politika değişikliğine gitmesi söz konusu olabilir. Ancak ABD Temsilciler Meclisi'nin Maryland'den Demokrat Parti milletvekili adayı, Türk asıllı Amerikalı Osman Bengür, Kerry yönetime gelirse, bu konuda geleneksel Amerikan politikasının dışına çıkmayacağını savunuyor.