Basında ön ödemeli ceza

'Uzanlar - Bir Korku İmparatorluğu'nun Çöküşü.' adlı kitabın yazarı gazeteci Nedim Şener'in başına gelenleri Milliyet Gazetesi yazarı Derya Sazak kaleme aldı.

İşte Derya Sazak'ın yazısı:

Basında ön ödemeli ceza

Nedim Şener, araştırmacı gazeteciliğin önde gelen isimleri arasında, atak bir gazeteci, Milliyet'te ekonomi muhabirliği yapıyor. Son kitabı İmar Bankası yolsuzluğunu konu alıyordu:

'Uzanlar - Bir Korku İmparatorluğu'nun Çöküşü.'

Kitap Türkiye'ye 80 milyar dolara patlayan bankacılık sektöründeki hortumlama yöntemleri kadar, bant kayıtları ve şantaj kasetlerinin dökümünü içeren ekleriyle de ilgi uyandırdı.

28 Mart seçim kampanyasının yoğunluğu içinde kitaba başlayamadan Nedim'in başını gelenleri öğrenince Basın Yasası'nın 30'uncu maddesindeki yeni bir ceza türüyle de tanışmış olduk.

Ön ödemeli ceza yöntemi!

Yasa şöyle diyor:

"Madde 30 - (Değişik: 29.11.1960 - 143)

Ceza kovuşturmalarına ait talep ve iddianamelerle kararların ve diğer her türlü vesika ve evrakın aleni duruşmada okunmasından, hazırlık ve ilk soruşturmalarda takipsizlik veya yargılamanın men'i, tatili veya düşmesi kararı verilmesinden önce yayınlanması yasaktır. Ceza kovuşturmasının başlamasıyla hükmün kesinleşinceye kadar hakim ve mahkemenin hüküm, karar ve işlemleri hakkında mütalaa yayınlamak yasaktır.

(Değişik: 15.5.2002 - 4756) (Değişik: 3.8.2002 - 4771) Yukardaki fıkralar hükümlerine aykırı hareket edenler, yirmi milyar liradan yüz milyar liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırılırlar.

(Değişik: 10.11.1983 - 2950) Bu maddede yazılı fiillerin tekerrürü halinde cezalar yarı nispetinde artırılarak hükmolunur."

Hazırlık soruşturmasının 'gizliliği' kuralı sanıkların delilleri karartması ihtimalinden kaynaklanıyor. Bu nedenle hazırlık soruşturması aşamasında yayın yasağı vardı. CMUK ile sanıkların soruşturmanın her aşamasında avukat bulundurma olanağı getirilince gizlilik kuralı da kalkmış oldu. Hukukçular her türlü bilgi ve belgeye ulaşmanın mümkün olduğu ortamlarda gazetecilere de yasak konamayacağı düşüncesinde. Son dönemde savcılar iddianame okunmadan yapılan yayınlar üzerine 'ön ödemeli ceza' uygulamaya başladılar.

Uzanlar'ın 'Ürdün vatandaşlığı' belgelerini haber yapan Hürriyet ve Milliyet'e 60'ar milyar lira ön ödemeli para cezası verildi.

Nedim Şener de kitabı nedeniyle benzer yaptırımla karşılaştı, yayıncıya ve kendisine 40'ar milyar liradan 80 milyar lira ceza kesildi.

Melih Aşık da dünkü sütununda kendi başına geleni yazmış: Savcı henüz iddianamesini duruşmalı mahkemede okumadığı için yaptığı bir yorumdan ötürü 30 milyar ceza verilmiş. Para cezası defaten ödenmezse yüzde 50 artıyormuş.

TGC başta olmak üzere basın kuruluşlarına ve Adalet Bakanlığı'na yolsuzluklarla mücadeleyi zorlaştıran bu tür hükümlerin yasalardan ayıklanması için görev düşüyor.

30. madde değiştirilmelidir.