Bankacılık toplam aktifleri arttı

Türk bankacılık sisteminin toplam aktifleri, Haziran sonu itibariyle 337.2 milyar YTL (253 milyar dolar) oldu. Türkiye Bankalar Birliği (TBB) tarafından hazırlanan ''Türk Bankacılık Sistemi-Haziran 2005'' raporuna göre, sektörün toplam kredileri 125.3 milyar YTL, toplam mevduatı 213.8 milyar YTL, toplam öz kaynakları 46.9 milyar YTL olarak belirlendi. Toplam ödenmiş sermayesi 16.9 milyar YTL olan sektörün net dönem karı da 4.2 milyar YTL olarak gerçekleşti. Yabancı yatırımcıların YTL cinsinden finansal araçlara olan talepleri sürerken, doğrudan yatırım tercihlerinde de artış olduğu kaydedilen raporda, ekonominin 2005 yılının ilk yarısında olumlu bir performans sergilediği vurgulandı. Rapora göre, bankacılık sisteminde toplam aktifler YTL bazında önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 23, dolar bazında ise yüzde 36 arttı. Mart 2005 itibariyle yüzde 72 olan toplam aktiflerin GSMH'ye oranının ise Haziran 2005 itibariyle yüzde 74 düzeyinde olduğu tahmin ediliyor. Toplam mevduat ticaret bankalarında yüzde 23, mevduat kabul etmeyen bankalarda ise yüzde 6 oranında arttı. Kamu bankalarının toplam aktifler içindeki payı önceki yılın aynı dönemine göre 1 puan azalarak yüzde 32'ye gerilirken, mevduat payı 2 puan artarak yüzde 40'a yükseldi, kredide yüzde 20 olan payı ise değişmedi. Özel bankaların toplam aktifler içindeki payı 3 puan artarak yüzde 60'a, mevduat payı 1 puan artarak yüzde 57'ye ve krediler içindeki payı 2 puan artarak yüzde 69'a çıktı. Aktif büyüklüğüne göre ilk 10 bankanın aktif, kredi ve mevduat payı arttı. Haziran 2004'e oranla YTL aktiflerin toplam aktifler içindeki payı 4 puanlık artışla yüzde 66 düzeyine, YTL kaynakların toplam pasifler içindeki payı da yüzde 63'e yükseldi. Aktif kalemler içinde dikkati çeken önemli gelişme, menkul değerler cüzdanı payının özellikle alım-satım amaçlı menkul değerlerdeki azalmaya bağlı gerilemesi oldu. -KREDİLER- Kredilerdeki artış eğilimi sürdü. Kredilerin toplam aktiflere oranı önceki yılın aynı dönemine göre 4 puanlık artışla yüzde 37 oldu. YTL kredilerin payı yüzde 25'e yükseldi, yabancı para kredilerin payı ise yüzde 12'ye geriledi. Kredi stokundaki artışta, başta konut ve otomobil kredileri olmak üzere tüketici kredileri ve kredi kartları yoluyla kullandırılan kredilerdeki artış etkili oldu. Rapora göre, karşılık öncesi takipteki krediler bilanço içinde yüzde 2 düzeyinde. Kredi stokundaki hızlı artış sonucu takipteki kredilerdeki gerileme süreci durakladı. Kredilerdeki hızlı artışa bağlı olarak karşılık öncesi takipteki kredilerin toplam kredilere oranı yüzde 7'den yüzde 6'ya geriledi. Özel karşılıklar düşürüldükten sonra takipteki kredilerin toplam krediler içindeki payı ise yüzde 0.6 oldu. Haziran 2005 itibariyle bankaların avro cinsinden açık pozisyonları önemli ölçüde daralırken, dolar cinsinden fazla pozisyonları devam etti. Öz kaynaklar 1 yıl öncesine göre yüzde 32 oranında büyüyerek 46.9 milyar YTL'ye ulaştı. Kar hacmi ise reel olarak arttı. Net faiz gelirlerindeki artış yanında, ücret ve komisyon gelirlerindeki iyileşme ve net kambiyo gelirlerinin kara dönmesi de karlılık performansını olumlu etkiledi. -SEKTÖRÜN BİLANÇOSU 30.8 MİLYAR YTL ARTIŞ KAYDETTİ- Bankacılık sektörünün mevduat, mevduat dışı kaynaklar, öz kaynaklar ve diğer pasiflerden oluşan toplam bilançosu, bu yılın ilk yarısında 30.8 milyar YTL artış kaydetti. Bu artışın yüzde 53'ü (16.4 milyar YTL) mevduattan, yüzde 33'ü (10.3 milyar YTL) mevduat dışı kaynaklardan, 0.9 milyar YTL öz kaynaklardan, kalanı ise diğer pasiflerden oluştu. Aktif toplamı, 12 aylık dönemde ticaret bankaları grubuna dahil olan kamu bankalarında yüzde 22, özel bankalarda yüzde 28, yabancı bankalarda yüzde 30 arttı, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'nda (TMSF) bulunan bankalarda ise yüzde 74 oranında azaldı. Sektör bilançosunda Haziran 2004'e göre YTL aktifler yüzde 31, yabancı para aktiflerin YTL karşılığı ise yüzde 10 oranında büyüdü. Buna karşın YTL pasifler yüzde 31, yabancı para pasiflerin YTL karşılığı yüzde 11 oranında arttı. Buna göre bilanço içinde yabancı para aktif ve yabancı para pasiflerin payı azaldı. Bankacılık sektörünün bilanço içi yabancı para aktif ile yabancı para pasif farkı, Haziran 2004 dönemindeki 14.5 milyar dolardan, Haziran 2005 döneminde 8.4 milyar dolar düzeyine geriledi. Toplam aktifler içinde duran aktiflerin ve menkul değerler cüzdanının payları 2'şer puan azalarak sırasıyla yüzde 6 ve yüzde 40'a geriledi. Likit aktifler ve diğer aktiflerin toplam aktifler içindeki payları ise sırasıyla yüzde 13 ve yüzde 4 düzeyinde kaldı. Rapora göre, Haziran 2005 itibariyle toplam mevduat yüzde 21, YTL mevduat ise yüzde 31 oranında arttı. Toplam pasifler içinde YTL mevduatın payı 2 puan artarak yüzde 38'e yükseldi, yabancı para mevduatın payı ise 4 puan azalarak yüzde 25'e geriledi. Dolar cinsinden yabancı para mevduattaki artış, yüzde 19 düzeyinde kaldı. Haziran 2005 itibariyle yabancı para mevduat 85.5 milyar YTL, YTL mevduat ise 128.3 milyar YTL düzeyinde gerçekleşti. Mevduatta vade dağılımı önemli bir değişiklik göstermedi. YTL, yabancı para ve toplam mevduatın ortalama vadesi yaklaşık olarak 3 ay düzeyinde oldu. -FAALİYET KARI YÜZDE 25 ARTTI- Rapora göre, ilk yarıda bankacılık sektörünün faiz gelirleri 20 milyar 527 milyon YTL, faiz giderleri 11 milyar 257 milyon YTL oldu. Kredilerden alınan faizler, kredi miktarındaki genişlemeye bağlı olarak arttı. Net ücret ve komisyon gelirleri yüzde 36 artarak 2 milyar 382 milyon YTL'ye ulaştı. Sektörün faaliyet karı yüzde 25 arttı. Net faiz gelirlerindeki artış yanında kambiyo zararlarının kara dönmesi kar hacmindeki artışı olumlu etkiledi. Enflasyon Muhasebesi uygulamasının kaldırılmasının da etkisiyle sektörün net dönem karı ilk yarıda yüzde 75 artarak 4 milyar 212 milyon YTL (3 milyar 158 milyon dolar) oldu. Yılın ilk yarısında bankacılık sektörünün aktif karlılığı yüzde 1.2, öz kaynak karlılığı ise yüzde 9 oranında gerçekleşti. -ŞUBELER AZALDI ÇALIŞAN SAYISI ARTTI- Haziran 2005 itibariyle 48 bankanın faaliyet gösterdiği sektörde, toplam şube sayısı 53 adet azalarak 6 bin 53'e geriledi. Mevduat kabul etmeyen bankaların şube sayısı 1 adet arttı, ticaret bankalarının şube sayısı ise 54 adet azaldı. Sektörde 2004 yılı sonunda 127 bin 163 olan çalışan sayısı 2 bin 724 kişi artarak yılın ilk yarısında 129 bin 887'ye yükseldi. Çalışan sayısı özel bankalar ve yabancı bankalarda artarken, kamu bankaları ve Fon bankalarında azaldı. Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre de Haziran 2005 itibariyle toplam kredi kartı sayısı geçen yılın sonuna göre yüzde 6.5 oranında artarak 28.4 milyona ulaştı. Aynı dönem itibariyle toplam banka kartı sayısı da yüzde 5 artışla 45.2 milyon düzeyinde gerçekleşti. Bu yılın ilk yarısında POS sayısı yüzde 16.4 artarak 1 milyon 61 bin 347, ATM sayısı da yüzde 4.7 artarak 14 bin 175 adete yükseldi.