Bankacılık sektörü büyüdü

Bankacılık sektörünün toplam net aktifleri yüzde 0.2 oranında artarak, Temmuz ayı itibarıyla 338.1 milyar YTL seviyesine yükseldi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) aylık bültenine göre, kalkınma ve yatırım bankalarının toplam aktif büyüklüğü yüzde 0.2 oranında azalırken, kamu sermayeli mevduat bankalarının toplam aktif büyüklüğü yüzde 1.5 oranında arttı. Daha önce özel sermayeli mevduat bankaları arasında yer alan T. Dış Ticaret Bankası A.Ş'nin (Dışbank) Fortisbank NV/SA'ya satılması nedeniyle Dışbank, yabancı sermayeli mevduat bankaları grubuna girdi. Bunun sonucunda, yabancı sermayeli mevduat bankalarının aktif büyüklüklerinde yüzde 65.8 gibi yüksek oranlı bir artış meydana geldi. Buna bağlı olarak, özel sermayeli mevduat bankalarının aktif büyüklüklerinde yüzde 4.1 oranında azalma gözlendi. Dışbank'ın, banka gruplarının toplam aktif büyüklüğü içerisindeki payı hesaba katılmadığında yabancı sermayeli mevduat bankalarının aktif büyüklüklerindeki artış yüzde 2.5 oranında gerçekleşti. Özel sermayeli mevduat bankalarının toplam aktif büyüklüklerinde ise yüzde 0.5 oranında bir azalma oldu. Haziran ayı itibarıyla 15.0 milyar YTL olan repo işlemlerinden sağlanan fonlar, Temmuz ayında bir önceki aya göre yüzde 17.2 oranında azalarak 12.4 milyar YTL seviyesine gerilerken, repoda değerlendirilen tasarrufların mevduata çevrilmesinin de katkısıyla, aynı dönemde 204.6 milyar YTL olan toplam mevduat, Temmuz ayında bir önceki aya göre yüzde 1.9 oranında artarak 208.6 milyar YTL'ye yükseldi. Bankacılık sektörü toplam bilanço büyüklüğünün yüzde 33.4'ü kamu sermayeli mevduat bankaları (TMSF dahil) tarafından kontrol edilirken, Dışbank'ın yabancı bankalar arasında değerlendirilmesine bağlı bankacılık sektörü bilanço büyüklüğünün yüzde 57.4'ü özel sermayeli mevduat bankaları, yüzde 5.7'si yabancı sermayeli mevduat bankaları, yüzde 3.5'i de kalkınma ve yatırım bankalarının tarafından kontrol ediliyor. Sektörün toplam aktiflerindeki artış, geçen yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında ise yüzde 24.3 oranında gerçekleşirken, bu artışın arkasındaki temel neden, krediler rakamında gözlenen yüzde 42.2 oranındaki artışın yanında, satılmaya hazır menkul kıymetler kaleminde gözlenen yüzde 53.3 oranındaki artış oldu. 2005 yılı Haziran ayında 121.7 milyar YTL seviyesinde olan toplam krediler yüzde 1.6 oranında artarak, Temmuz ayı itibarıyla 123.6 milyar YTL seviyesine yükseldi. -AKTİFLERDE KREDİLERİN PAYI- Bu arada toplam aktifler içerisinde kredilerin payı, 2004 yılı sonunda yüzde 32.4 iken, Haziran ayında yüzde 36.1, Temmuz ayında yüzde 36.6 seviyesine yükseldi. Dışbank'ın etkisi hesaba katılmadığında, yabancı sermayeli mevduat bankalarının ve özel sermayeli mevduat bankalarının toplam kredilerinin incelenen son bir aylık dönemde sırasıyla yüzde 4.1 ve yüzde 1.3 oranında arttığı gözlendi. Diğer taraftan, kalkınma ve yatırım bankalarının toplam kredileri, yüzde 0.2 oranında azalırken, kamu sermayeli mevduat bankalarının toplam kredileri yüzde 2.2 oranında arttı. Alım satım amaçlı, satılmaya hazır ve vadeye kadar elde tutulacak menkul kıymetler toplamından oluşan toplam menkul kıymetlerin toplam aktifler içerisindeki payı, 2004 yılı sonunda yüzde 40.4 seviyesinde iken, Haziran ve Temmuz aylarında yüzde 38.9 oldu. -TAKİPTEKİ ALACAKLAR YÜZDE 2.7 ARTTI- Ayrıca takipteki alacaklardan, takipteki alacaklar karşılığı düşülmek suretiyle hesaplanan net takipteki alacaklar rakamı, Haziran ayında 812 milyon YTL iken, yüzde 2.7 oranında artarak Temmuz ayı itibarıyla 834 milyon YTL'ye yükseldi. Takipteki alacakların toplam kredilere oranı (takipteki alacaklar dahil) kamu bankaları için yüzde 9.4 iken, özel sermayeli mevduat bankaları, yabancı sermayeli mevduat bankaları ile kalkınma ve yatırım bankaları için sırasıyla yüzde 4.5, yüzde 3.8 ve yüzde 2.9 olarak gerçekleşti. Bankaların kaynaklarına bakıldığında, toplam pasiflerin dönemler itibariyle yaklaşık yüzde 84-86'sının yabancı kaynaklardan, geriye kalan yüzde 14-16'sının ise özkaynaklardan oluştuğu gözleniyor. -MEVDUAT ARTIYOR- Diğer taraftan Haziran 2005 döneminde 204.6 milyar YTL seviyesinde olan toplam mevduat, Temmuz ayı itibarıyla yüzde 1.9 oranında artarak 208.5 milyar YTL'ye yükseldi. Geçen yılın aynı dönemiyle karşılaştırıldığında ise mevduatın yüzde 22.8 oranında arttığı görüldü. Türk parasına yönelik güven artışı ve döviz kurlarındaki gerileme nedeniyle mevduatın para cinsi kompozisyonunda Türk parası lehine olan dönüşüm, Temmuz ayı içerisinde de devam ederek, bir önceki yılın Temmuz ayında toplam mevduatın yüzde 44.7'si yabancı para mevduattan oluşurken, bu oran Temmuz ayında yüzde 39.4 olarak gerçekleşti. 2004 yılının Temmuz ayıyla karşılaştırıldığında, toplam faiz gelirlerinin yüzde 9.6 oranında arttığı, söz konusu artışın son bir ay içerisinde de yüzde 17 olarak gerçekleştiği gözlendi. Kredilerden alınan faizlerin bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 42,0 oranında arttığı, söz konusu artışın son bir aylık dönemde yüzde 18,2 olarak gerçekleştiği görüldü. -KREDİLER Bankacılık sektörü kredi dağılımı incelendiğinde de, banka ve ÖFK'lara verilenler hariç olmak üzere, son bir yılda kamu kesimine kullandırılan kredilerde yüzde 11.9'luk artış gözlenirken, bir önceki aya göre ise herhangi bir değişim gözlenmedi. Temmuz ayı itibarıyla kamu kesimine kullandırılan krediler, bir önceki aya göre değişmeyerek 4,2 milyar YTL seviyesinde gerçekleşti. Özel sektöre kullandırılan krediler ise Temmuz 2005 döneminde, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 43.6, 2005 Haziran ayına göre ise yüzde 1.6 oranında artarak 117.0 milyar YTL olarak hesaplandı. Geçen yılın Temmuz ayında, sırasıyla 10.9 milyar YTL ve 10.3 milyar YTL olan tüketici kredileri ve kredi kartlarının, sırasıyla yüzde 93.6 ve yüzde 53.6 oranlarında artarak, 21.2 milyar YTL ve 15.8 milyar YTL seviyesine yükseldiği gözlendi. Tüketici kredilerindeki ve kredi kartlarındaki artış, incelenen son ay içerisinde sırasıyla yüzde 7,5 ve yüzde 1,9 oranında gerçekleşti. -KONUT KREDİLERİNDE ARTIŞ Tüketici kredilerindeki artış incelendiğinde, son dönemdeki genel eğilime paralel, konut kredilerinde yaşanan artışın dikkat çekici olduğu gözleniyor. 2004 yılı Temmuz ayında dövize endeksli olanlar dahil olmak üzere 2,1 milyar YTL seviyesinde olan konut kredileri, yüzde 235.3 oranında artarak 6.1 milyar YTL seviyesine ulaşırken, 2004 yılı Temmuz ayında dövize endeksli olanlar dahil olmak üzere, 3.9 milyar YTL olan taşıt kredileri yüzde 32.8 oranında artarak 2005 yılı Temmuz döneminde 5,2 milyar YTL'ye ulaştı. 2004 yılı Temmuz ayında toplam tüketici kredilerinin yüzde 35.5'i taşıt kredilerinden, yüzde 18.9'u konut kredilerinden oluşurken, 2005 yılı Temmuz ayında konut kredilerinin toplam tüketici kredilerindeki payı, taşıt kredilerinin oldukça üzerinde gerçekleşerek yüzde 33.4 oldu. Taşıt kredilerinin payı yüzde 24.3 seviyesinde gerçekleşti.