Bankacılık hizmetlerine zam mı var?

Türkiye Bankalar Birliği'nin (TBB) ''Türk Bankacılık Sistemi-Eylül 2004'' raporunda yer alan bilgilere göre, Eylül 2004 itibariyle bankacılık sektörünün net ücret ve komisyon gelirleri önceki döneme göre yüzde 54 artarak 2.787 trilyon TL'ye ulaşmıştı. Dolar bazında ise yüzde 43'lük artışla 1.862 milyon dolar seviyesinde gerçekleşmişti. TBB Araştırma ve Bankacılık Grup Başkanı Abdullah Taşçıoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bankaların faiz dışında temin ettiği menfaatler ile tahsil ettikleri ücret, komisyon ve masrafların zaman zaman kamuoyunda yanıltıcı yorumlarla tartışma konusu yapıldığını ve şikayetlere neden olduğunu ifade etti. Taşçıoğlu, söz konusu ücret ve komisyonlara ilişkin esas ve usullerin 2002/3707 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ve bu karara ilişkin Merkez Bankası tarafından yayımlanan tebliğ ile belirlendiğini anımsatarak, bu düzenlemelerde öngörülen serbestinin yanı sıra Borçlar Kanunu'nda öngörülen sözleşme serbestisi içinde bankalar ile müşteriler arasında belirlenen ücret, komisyon ve masraflara TBB'nin müdahale yetkisi bulunmadığını vurguladı. Bankalarca tahsil edilen ücret, komisyon ve masrafların verilen hizmetlerin bedelleri olduğunu ifade eden Taşçıoğlu, piyasa mekanizması sonucu oluşan serbest rekabet ortamı ve farklı maliyetler nedeniyle ücret ve komisyonlara bir sınırlama getirilmesinin mümkün olmadığını belirtti. ''HİZMET GELİRLERİ GİDERLERİ KARŞILAMAKTAN UZAK'' Abdullah Taşçıoğlu, diğer şirketler gibi bankaların da anonim şirket statüsünde olduklarına değinerek, her yapılan işlemin bir maliyeti bulunduğunu, bankaların faaliyet dışı giderlerinin faaliyet dışı gelirlerini karşılaması gerektiğini vurguladı. Taşçıoğlu, bankalarca talep edilen ücret komisyon ve masrafların içinde kamuya aktarılan vergilerin de bulunduğunu belirterek, ''Ücret ve komisyonlara, bir hizmetin bedeli olarak bakmak gerekir'' dedi. Sektörün hizmet gelirlerinin faiz dışı giderler toplamını karşılamaktan uzak olduğuna işaret eden Taşçıoğlu, ''Enflasyon oranı artışındaki düşüşle birlikte bankacılık hizmet gelirleri daha da önem kazanacaktır. Dolayısıyla bankaların komisyon ve ücret gelirini artırmaları gerektiğine inanıyorum'' diye konuştu. Taşçıoğlu, bankaların TBB Yönetim Kurulu kararı doğrultusunda tüketicinin korunması ve bilgilendirilmesi, şubeler arası yeknesak uygulamaların gerçekleştirilebilmesi açısından hizmet kategorileri için tespit edecekleri bedelleri kamuoyuna açıkça yayınladıklarını ve bünyelerinde müşterilerin şikayetlerini iletebilecekleri mekanizmalar oluşturduklarını anımsattı. BANKALARIN ALDIĞI ÜCRET VE KOMİSYON ÜCRETLERİ Bazı bankaların müşterilerinden tahsil ettikleri komisyon ve ücret gelirleri şöyle: İş Bankası, vadesiz tasarruf ve diğer mevduat grubu YTL hesaplarından yıllık 25 YTL, vadesiz ticari mevduat grubu YTL hesaplarından da 40 YTL maktu ücret tahsil ediyor. 300 YTL'ye kadarki havale işlemlerinden 10 YTL, 300 YTL ve üzerindeki isme havale işlemlerinden ise en az 20, en çok 100 YTL alan banka, hesaba havale işlemlerinde ise en az 18, en çok 100 YTL tahsil ediyor. İş Bankası senet tahsilatında 22 YTL, nakden ödenen banka çeklerinde en az 18, en çok 100 YTL ücret uygularken, EFT'de asgari ve azami 20 ile 100 YTL arasında bir ücret belirliyor. Akbank ise havale işlemlerinde miktara ve işlem türüne göre 15 ile 150 YTL arasında ücret alırken, hesaptan gönderilen EFT'de miktara göre 17.50 ile 120, nakit gönderilen EFT'de 30 ile 200 YTL arasında ücret tahsil ediyor. Banka, hesaba yatan çek provizyonundan 15 YTL, nakit ödenen çek provizyonundan 20 YTL, senet tahsilatından da 15 YTL alıyor. Tasarruf mevduatı ile çatı hesabı sahiplerini aylık 1.50 YTL ücretlendiren Akbank'ın, ticari mevduatlardan aldığı aylık ücret ise 2 YTL. Garanti Bankası'nın ücret ve komisyon gelirlerinde ise çek tahsilinde 20 YTL, kasadan isme havalede işlem miktarına göre asgari ve azami 25 ile 150 YTL, kasadan hesaba ve hesaptan isme havalelerde yine miktara göre 20 ile 100 YTL arasında, hesaptan hesaba havalelerde de 8 YTL düzeyinde ücret uygulanırken, çek ve senet tahsilinden 20 YTL alınıyor. Hesaptan giden EFT'de 17 ile 100 YTL arasında ücret tahsil eden Garanti, kasadan EFT'lerde en az 25, en çok 150 YTL alıyor. Banka, YTL vadesiz hesaplar sahiplerine yönelik 6 aylık hesap işletim ücreti olarak 14 YTL, yabancı para cinsinden vadesiz hesap sahiplerine ise 2 euro seviyesinde ücret uyguluyor. ZİRAAT VE VAKIFBANK Kamu bankalarından Ziraat Bankası'nın komisyon ve ücret gelirlerinde en son belirlediği tarifeye göre, 100 YTL'ye kadarki havalelerden 4.50 YTL ücret alınırken, bunun üzerindeki işlemlerden 10 YTL tahsil ediliyor. Aynı şubedeki senet tahsilatından 5 YTL asgari ücret ve komisyon, 5 YTL de haberleşme ücreti alan Ziraat Bankası, başka şubeye ait çek tahsilatından 5 YTL, başka bankanın çek tahsilatından ise 10 YTL alıyor. EFT senet tahsil işlemlerini binde 4 komisyon ve 5 YTL ile ücretlendiren banka, şubelerden diğer bankalara giden EFT havalelerinden binde 5 komisyon ve 5 YTL haberleşme ücreti tahsil ediyor. Vakıfbank da 500 YTL'ye kadarki havalelerden 7 YTL, 501-1,000 YTL arasındaki havalelerden 14 YTL ile banka ve sigorta muameleleri vergisi (BSMV) alırken, giden EFT'lerden 14 YTL ve BSMV alıyor. Banka, çek istihbarat ve dosya ücreti olarak BSMV'nin yanı sıra 140 YTL'lik ücret uygularken, bloke çek ücreti olarak 20 YTL tahsil ediyor. Vakıfbank, tüm yatırım hesaplarından aylık 1.50 YTL alıyor. KİRALIK KASALAR Kiralık kasa ücretleri ise büyüklüğüne göre yıllık İş Bankası'nda 120-180 YTL, Akbank ile Garanti'de 100-150 YTL, Ziraat Bankası'nda 60-100 YTL ve Vakıfbank'ta 70-90 YTL arasında değişirken, söz konusu bankalar kiralık kasalardan yıllık 50 ile 100 YTL arasında değişen depozito ücreti tahsil ediyorlar.