Balyozcular'dan şok İMKB planı

Balyoz Darbe Planı’nda, İMKB dahil tüm ekonomi kurum ve kuruluşlarının yönetimine el konulmasının planladığı ancak “Maddi kayba uğramamaları için güvenilir asker ve sivil şahısların harekat öncesinde haberdar edilerek (insider) gerekli tedbirleri almalarının sağlanmasına” karar verildiği ortaya çıktı.

Uzmanlar, bu ihbarla “güvenilir işadamlarına” hisse senedini dövize çevirip kur dalgalanmasından bir gecede milyar dolarlar kazanmasının sağlanabileceği, böylece darbe sonrası “güvenilir ekonomi çevreleri” yaratılmasının amaçlandığını kaydetti.

Balyoz Darbe Planı soruşturmasının üçüncü iddianamesinin kamuoyuyla paylaşılan ek delil klasörlerinde, darbenin hava planı olan Oraj’ın “ekonomi uygulamaları”na ilişkin belgeler dikkat çekti. “Oraj Hava Harekat Planı İMKB Durumu, EK-Ğ Lahika-6 Cetvel-E” başlıklı ve “çok gizli” uyarılı belgeye göre, olası darbe anında ekonomiye yönelik önlemlerde düşünüldü. Plan Subayı Hv. SS. Kur. Yb. D. İsmet Çıngı tarafından hazırlandığı iddia edilen belgede borsaya yönelik üç maddelik önlem düşünüldü.

Planın birinci maddesinde, “Sıkıyönetim ilanı ile birlikte İMKB’nin tüm faaliyetlei dondurulacaktır. İMKB binası emniyete alınarak binaya girişlere izin verilmeyecektir” deniyor. İkinci maddedeyse, “Maddi kayba uğramamaları için güvenilir asker ve sivil şahısların harekat öncesi haberdar edilerek gerekli tedbirleri almaları sağlanacaktır” uyarısı yapılıyor.

Darbe sonrasının sermaye çevresi

Bu ilk iki maddenin uygulanma yöntemini anlatan üçüncü maddedeyse, “Sıkıyönetim komutanlığı tarafından verilecek emirler doğrultusunda hareket edilecektir” deniyor. Belgeyi değerlendiren adli kaynaklar ve ekonomi uzmanları, Oraj Planı’ndaki belgenin, “darbe sonrasında oluşturulacak yönetime yakın ekonomi çevreyi yaratmayı” amaçladığını iddia etti. İMKB’nin kapanmasıyla hisse senetlerinin dip yapacağını ancak döviz kurlarının tavan yapacağı, bu durumdan önceden haberdar olan kişilerin bir gecede sermayelerini ikiye katlayabileceği, haberdar olmayanların da servetlerini kaybedebileceği kaydedildi.

2001’de Bir gecede 4.1 milyar dolar el değiştirmişti

Türkiye’de cumhuriyet tarihinin en büyük ekonomik krizinin çıktığı 19 Şubat 2001’de ‘sabit kur’ uygulamasından ‘dalgalı kur’a geçilmişti. Bu uygulamayla, o dönemde 685 bin TL olan 1 dolar, dalgalı kura geçildiği ilk gün 1 milyon 80 bine çıkmıştı. Ancak, bu operasyondan kısa süre önce 9 bankanın, “dalgalı kura geçileceğini haber alıp sermayesini dolara çevirerek büyük rant elde ettiği” iddia edilmişti.

TBMM Yolsuzlukları Araştırma Komisyonu raporuna göre, krizin baş gösterdiği 19, 20 ve 21 Şubat günlerinde Merkez Bankası kasasından 21 bankaya yaklaşık 5,4 milyar dolarlık döviz satışı yapıldı. Bu bankalardan dokuzunun, “siyasilerle olan eş-dost ahbaplığı” sayesinde operasyonu önceden haber alarak 4,1 milyar dolar aldığı ve olağanüstü kar ettiği rapor edilmişti.