Bakan Murat Kurum'dan Salda Gölü açıklaması 1 Ağustos'tan itibaren başlıyor

Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, CNN Türk'te yayınlanan Hakan Çelik'le Hafta Sonu programında soruları yanıtladı. 

Ayasofya korunması

1500 yıl önce ecdadımız eserimizi İstanbulumuza kazandırmış. Tabi biz tüm Türkiye'deki tarihi yapılara ilişkin deprem analizi yapıyoruz. Hem kültür bakanlığımız hem çevre ve şehircilik bakanlığımız olarak bizler yapıyoruz. Aynı zamanda güçlendirme projeleri de yapıyoruz. Restorasyon projeleri yapıyoruz. Tarihi kültürel mirasımızı koruyacak tarihi eserlerimizi güçlendirecek projelerimizi geliştiriyoruz. Ayasofyamızda da çok yakında güçlendirme projesi yapıldı.

Ecdadımız, camilerimizde mihrapta iki tane döner mermer kütle vardır. En son ben Kütahya'ya gittiğimde de oradaki 500 yıllık camide hocamız anlatıyor. Diyor ki, herhangi bir deprem olduğu zaman diyor bu mermerler dönmüyor bile diyor. Eğer dönmezse diyor, biz binamız sola veya sağa hafif yatmış bunu anlayabiliriz diyor. Yani biz bunların hepsini takip ediyoruz.

Salda Gölü düzenlemesi

Salda'da vatandaşımız kamuoyumuz rahat olsun diye kamera sistemi koyduk. Vatandaşımız o alanda neler yapılıyor hepsini izleyebilir. Sözleri tutmamız gerekiyor. Dedik ki doğal güzellikleri koruyacağız. Sayın Emine Erdoğan çok hassas çevre konusunda her projede destek veriyorlar. Vatandaşlarımızı boşa çıkarmayacak adımlar atmak zorundayız. Araçlar gölün kıyısına kadar giriyordu. siz araçlarınızı bariyerin dışına bırakın dedik. Piknik ve mangalı yasakladık. 1 Ağustos'tan sonra ise dumansız hava sahası ilan ediyoruz burayı. Sigara içilmeyecek, yerlere izmarit atılmayacak.   Gidip oraya bedelleri harcayarak daha güzel hale gelmesini sağlamaya çalışıyoruz. Çadır ne kadar yapı varsa kaldırdık. 500-600 metre banttan geri çekildi. Bungalovlar geride. Duş alacaklar, tuvalet ihtiyaçlarını giderecekler, çay içecekler, ibadet ihtiyaçlarını giderecekler bunun için yaptık. 

Biz bunu istişare ettik. Tartıştık. Ancak buraya doğal güzelleri izlemek adına yoğunlaşma olursa ne olur. 1 Ağustos'ta dumansız hava sahası ilan edilecek. Kısıtlamaya gidilecek. Şu günlerde, şu saatlerde diye bildireceğiz. Güzelliklerin görülmesine müsaade etmeliyiz, ancak kontrollü bir şekilde. İzmarit ciddi bir zarar bırakıyor. 

Bugün temel atıyoruz

Kentsel dönüşüm için önemli adımlar atmaya devam ediyoruz. Kartal'da çöken binaların olduğu alanlarda yatay mimariye uygun dönüşümler gerçekleştirdik. Kağıthane'de de bugün büyük bir dönüşüm seferberliği çerçevesinde yatay mimariye uygun dönüşümün temellerini atacağız. Önümüzdeki yıl Kağıthane ve Zeytinburnu'nda bu projeleri İstanbul'a kazandırmış olacağız.

Elazığ ve Malatya depremleri

İnşallah sekizinci ayın 15'inde ilk konutlarımızı vereceğiz. Bitme aşamasına getirdik. Burada enkazımızın altında canlarımız gitti. Bu alanın inşaatını hemen başlattık. 24 bin 500 konutun dönüşümünü gerçekleştiriyoruz.

Kentsel dönüşümde biz 300 bin yılda hedef koyduk. Ve 5 yıl içerisinde de 1,5 milyon konutun dönüşüm yolunda hedefe çıktık. Burada 300 bin konutun her yıl yüzde 25-30'unu biz devlet olarak yapmaya gayret gösteriyoruz.

 Kalan kısmını da özel sektörün yapmasını teşvik edecek, birçok kanuni düzenleme yaptık. Biz bakanlığımızın birimleriyle yapacağımız adet ve sayıda sorunumuz yok. Tabi ki global kriz nedeniyle inşaat sektörümüz de bu krizden etkilendi. Bir yavaşlama söz konusuydu. Ama faizlerin inmesi, hepimiz görüyoruz çok ciddi canlanma var.

En son 200 bine gelmişti son bir ay içerisindeki satış. Orada bir hareket yeniden başladı. Belediyelerimizle projeler gerçekleştiriyoruz. Burada biz kararlıyız. Finansal anlamda, Cumhurbaşkanımız da bu konuyu çok önemsiyor, üzerine titriyor. Biz de bakanlık olarak tüm gücümüzü kentsel dönüşüme vermek istiyoruz.

O binaların hepsini kaldırıyoruz. 100 milyon lira Bursa Ulucami etrafında kamulaştırma yapıyoruz. Bunları kamulaştırmak suretiyle kaldırıyoruz. Yine Cumhurbaşkanımızın talimatıyla, Bursalılarımızın bildiği Çekirge'de bir kaba yapımız vardır. Orayı yıkıyoruz.

Kütahya'da valiliğimizin bulunduğu bütün meydanda tarihi yapıları gün yüzüne çıkacak, cepheleri düzelteceğiz. Kayseri Kaleiçi, çok önemli. Yozgat'ta Çapanoğlu Camimiz var orada, o cami etrafındaki binaların yıkımını başlatıyoruz.

Ecdadımız hep bir bahçe cami ve etrafında şehirleşmeyi öngörmüş. Mesela Niğde Merkez Kale, yine Sinop'ta şehrin sahiliyle meydanını birleştiren bir aks yok. Oradaki tüm metruk yapıları yıkıyoruz. O kamu binalarını kaldırıyoruz, orayı meydanlaştırıyoruz. Sahille başlayıp valiliğe kadar bir aks oluşturuyoruz.

Zonguldak kadim bir şehrimiz. Alın terinin şehri. Hizmetten bu anlamda biraz yoksun. Vatandaşımız sizi kucaklıyorlar. Zonguldak'ın tüm sahilini yenileme projesini yapıyoruz. Baştan başa orada ne kadar kaçak yapı varsa, ne kadar metruk yapı varsa bu yapıların yıkımını gerçekleştiriyoruz. İhalesini de yaptık. Akabinde bizim kömür yıkama alanı var. Kömür yıkımı alanını da düzenliyoruz, orayı da Millet Bahçesine çeviriyoruz. Zonguldak'ın başı ve sonu arasında bir doğa aksı, çevre aksı meydanı... Biz zaten sahil düzenlemesine başladık, en geç önümüzdeki yıl içinde biter. Bu yıl Millet Bahçesi'nin de ihalesini yapacağız. 2021 yılı sonunda en geç 2022 ortalarında şehre bir meydan, yürüyüş aksı kazandırmış olacağız. O köprünün altında esnafımız çok kötü durumda. Onların da yıkımını gerçekleştiriyoruz. 10 bin sanayi alanımızı taşıyoruz bütün Türkiye'de.

Ülkemizin yüzde 66'sı, nüfusumuzun yüzde 71'i deprem bölgelerinde yaşıyor. Son 100 yılda 60'a yakın büyük deprem yaşadık ve 80 bine yakın canımızı depremde kaybettik. Kentsel dönüşüm ülkemiz için elzem. Sayın Cumhurbaşkanımız 2011 yılında 'Bedeli ne olursa olsun kentsel dönüşümü tamamlayacağız' dedi. Tüm Türkiye'de 1 milyon 350 bin konutun dönüşümünü tamamladık. 81 ilimizde kentsel dönüşümle ilgili projeler başlattık.

Kanal İstanbul projesi

(Kanal İstanbul hakkında) Biliyorsunuz Kanal İstanbul güzergahında 1/100000'lik çevre düzenlemeyi onaylamıştık. Konutlar, zemin artı 3-4'ü geçmeyecek şekilde onaylandı. 500 bin nüfus öngörüyoruz. Ancak bu yeni nüfus değil. İlave nüfus getirmiyoruz. İstanbul'da 20 milyon vatandaşımız 4 milyon bağımsız bölümümüz var. Ancak 450 bin binanın acil yenilenmesi gerekiyor. Kanal İstanbul güzergahı tam da bunun için şehrin içindeki çöküntü alanlarını dönüştürmek için kullanmamız gereken yer. Yürüyüş yolları, kültür alanları olacak. Yeşil alan, kültür merkezi,hastanesi, okulu... Yaşanabilir şehir örneği yapacağız. 

Kanal İstanbul Küçükçekmece'de başlayarak Arnavutköy Avcılar'ın bir kısmını alan aks. Rezerv alan olarak Avcılar yakın alan... Çok riskli bir bölge... Bunun örneğini Esenler'de yapıyoruz. 60 bin konutluk örnek projede 15 bin konutunu önümüzdeki yıl sonu tamamlayıp 5 bin Esenler'de geri kalanı rezerv konut olarak kullanacağız. Esenler Belediyemiz yıl sonuna kadar bin konut yıkacağını belirtti. Tevfik Bey söz verdiyse yapar. 

 Kanal İstanbul'daki amacımız bu zaten. Bağcılar, Gaziosmanpaşa, Güngören, Beyoğlu, Bahçelievler'de dönüşüm projeleri yapıyoruz. Rezerv alanlarda dönüşüm projeleri yapmak zorundayız. Bunu yaparken üniversitelerle birlikte çalıştık. İstanbulumuza zarar verecek şekilde değil, değer verecek şekilde yaptık. 117 bin konutun dönüşümünü yapıyoruz. Ancak rezerv alan kullanalım diyoruz. 

 1. önemi depreme karşı yenilenme amacıyla rezerv alan oluşturmak, 2. önem Boğazımız daha güzel olacak. Kanal İstanbul'la ilgili deprem riski hakkında bu konuya ilişkin tüm zemin etütleri yapılıyor, incelemeler yapılıyor, faylar inceleniyor. Hepsi dikkate alınacak. Elazığ depreminde şehir hastanemiz deprem izolatörü sayesinde 3.8 hissetti. Depremi daha az hissedeceğiz yapıya zarar vermesini engelleyen bir sistem. Deprem analiz ve riskleri yapılmaktadır. Buna göre çalışmalar devam etmektedir. 

"Fikirtepe'de yeni imar planı yapıyoruz"

Esenyurt'ta konut mağdurları var. Belki yazmışlardır. Fikirtepe'de kentsel dönüşüm projesi devam ediyor. Kadıköy Belediye Başkanı'yla da görüştük. Yürütmeyi durdurma iptal süreci geldi. Fikirtepe'de yeni imar planı yapıyoruz. Müjdeyi verelim. Diğer taraftan ben de gittim. Buradan da söylüyorum. Daha önceden bir sözleşme yapmışlar. Mağdur olan vatandaşlar da yükleniciler de var. Esenyurt'a da dedik ki müteahhit nezrinde tek taraflı sözleşmeyi bitirebilirsiniz. Vatandaşlarımız gelsin anlaşsın mağduriyet varsa sözleşmeleri feshetsinler, yine geliriz kira yardımı yaparız. Taşınma yardımı yaparız. Biz oradaki işleri yaparız. süreçlere ilişkin desteği vereceğiz.

"Şu an TOKİ'de de 940 bin konuttayız. Son 18 yılda ürettik"

Cumhurbaşkanımız 50 bin ve 100 bin sosyal konut açıkladı. İhalelerini gerçekleştiriyoruz. Bu yıl bitmeden 1 milyonuncu konuta hazırlanıyoruz. 2020 bitmeden bunu yapacağız. 1 milyon konut demek 5 milyon vatandaşın can ve malını korumak demek. Zemin artı 4-5 katı geçmeyen konutlar. 
 
Devam eden 208 millet bahçemiz var. Toplamda 73 milyon metrekareye ulaşan alan var. 54 bin metrekarelik Zeytinburnu'nda millet bahçemiz var. 23 millet bahçemizin açılışını gerçekleştirdik. Bisiklet yolları ve yürüyüş yolları var. Edirne'den Hakkari'ye bisiklet yolu projemiz var. Konya ilk örneğini hazırladı. 3 bin kilometre bisiklet ve 3 bin kilometre yürüyüş yollarını hazırladık. Etaplar halinde tamamlayacağız. Projeyi yaptığımızda bir uçtan bir uca güvenli gidilecek. İstediği yerde duracak, dinlenecek. 

(Karadeniz hakkında) Doğal alanları koruma projesi yürütüyoruz. Kırıkkale'de kanyon var. Valiliğimizle düzenleme projesi yaptık. Selçuklu döneminden kalan köprünün düzenlemesini yaptık. Ülkemizde 17 adet özel çevre koruma bölgesi var. Bu miktarı arttıracak adımlar atıyoruz. Yüzde 17 üzerine çıkacağız inşallah. OECD verileri yüzde 17 diyor. Kaçak yapılarla mücadele ediyoruz. 5 bin 500 adet kaçak yapı tespit ettik. Ayder'de salıncaklarımızı yıktık.  

Ayder'de çok önemli dönüşüm projesi gerçekleştiriyoruz. 150 bin araç 2019 yılında girmiş. Sezonda adım atamıyorsunuz. O zaman Ayder'e otopark yapalım. 150 bin araç bir şekilde buraya geliyor. 1500 araçlık otopark inşası gerçekleştirilecek. Tamamen yerin altında olacak. İnşaatımız başladı. Doğal yapı devam edecek. Yerin üstünde yapı görmeyeceksiniz.

Riskli yapıların dönüşümü için konutlar yapıp taşıyıp sonrasında düzenleyeceğiz. Termal otelimiz vardı çok kötüydü yıkıyoruz. Yeniden yapıyoruz. Altyapıya ilişkin 40 milyona yakın bedel ödüyoruz. Orasını dünyanın en önemli turizm akslarından yapacağız. Bizim Çevre ve Tabiat Kurulumuz var. STK'lar var hocalarımız var. Tüm doğal korunan alanlara ilişkin, mağaralardaki yarasaları dahi koruyacak projeler geliştiriyoruz. Kurulun başkanlığını ben yapıyorum. Doğal alanların korunmasından iklimle mücadeleye kadar hepsini yapıyoruz. Hocalarımızdan virüs sonrası Türkiye'nin geleceğine dair rapor istedik. Rapor oluşturacaklar.  

Uzungöl'de de 5 senelik çalışma yaptık. İmar planı hazırladık onayladık. Kaçak yapıları yıktık. Görüntü kirliliğine sebep veren alanların temizliğini yaptık. Belediyemize kaynak aktardık. Trabzon Büyükşehir Belediyemizle birlikte kentsel dönüşüm ve düzenlemeleri yapıyoruz. Dipsiz Göl'le ilgili sorun oldu. Hemen müdahale ettik. Eski haline getirmek için önemli adım attık. Sayısını arttırmak ve korumak istiyoruz.