Azerbeycan sandığa gidiyor

Azerbaycan'da halk, ülkeyi 5 yıl yönetecek yeni cumhurbaşkanını belirlemek üzere yarın sandık başına giderek, 8 aday için oy kullanacak. Seçimlerde en şanslı aday olarak Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'in oğlu Başbakan İlham Aliyev'in adı öne çıkarken, Müsavat Partisi Başkanı ve ''Bizim Azerbaycan'' bloğunun adayı İsa Kamber, sürpriz yapmaya en yakın aday olarak ikinci sırada yer alıyor. Muhalefet kanadının bir başka temsilcisi Milli İstiklal Partisi (AMİP) Başkanı Etibar Memmedov'un ''Galebe'' seçim koalisyonunun desteğiyle üçüncü sırada yer alabileceğini belirten gözlemciler, ''muhalefetin ortak aday çalışmasının sonuçlanmadığına, birleşmenin sandıkta olabileceğine'' dikkati çekerek, Memmedov'un oylarının beklenenden daha az olabileceğini söylüyorlar. Muhalefetin en büyük dezavantajının birlik olamamasından kaynaklandığını vurgulayan gözlemciler, ''birlik sağlansa bile Haydar Aliyev gibi usta bir siyasetçinin 10 yıldır yönettiği ülkede muhalefetin işi çok zor'' olduğunu belirtiyor. Gözlemciler, seçimlere katılımın beklenenden daha az olabileceği konusunda hemfikir olduklarını ifade ederken, sokaktaki vatandaşın, ''seçimlerin sorunları çözme konusunda herhangi bir etkinliği olmayacağını, iktidarla muhalefetin yine bildiğini okuyacağını, işsizlik, hayat pahalılığı, rüşvet ve yolsuzlukların süreceğini bu nedenle de oy kullanmak için herhangi bir nedenin olmadığını'' düşündüğünü bildiriyor. Oy kullanmanın yasal zorunluluk olması, seçimlerin geçerliliğinin kullanılan oy sayısının toplam seçmen sayısı oranına bağlı olmaması gibi nedenlerin, katılım üzerinde etkili olması bekleniyor. Bu nedenle Merkezi Seçim Komisyonu başta olmak üzere, ülkede seçim süreciyle ilgilenen uluslararası sivil toplum kuruluşlarının faaliyetlerinin önemli bölümünü, halkın oy vermenin gerekliliğine inandırılması oluşturuyor. ADAYLAR Cumhurbaşkanı adayı ve Başbakan İlham Aliyev, seçilmesi durumunda babası Haydar Aliyev'in siyasetini sürdüreceği söylemiyle hareket ederken, halkın bu nedenle kendisini Cumhurbaşkanlığına seçeceğini, seçim gezilerinde edindiği izlenimlerin de bu düşünceyi desteklediğini belirtiyor. Cumhurbaşkanı'nın oğlu olması ve iktidarın adayı olması nedeniyle şansının yüksek olduğu ifade edilen Aliyev'in, yine aynı nedenlerle ülkenin içinde bulunduğu koşullar ve sorunlara bağlı olarak yönetimden hoşnut olmayan kesimlerden kesinlikle oy alamayacağı ifade ediliyor. Ana muhalefet partisi konumundaki Müsavat Partisi Başkanı İsa Kamber'in Demokratik Parti (ADP) ile birlikte çok sayıda siyasi parti ve sivil toplum kuruluşunun desteği nedeniyle ikinci sırada yer almasına kesin gözüyle bakılırken, sadece iktidara karşı değil, aynı zamanda muhalefetin diğer kesimiyle mücadele etmesi gerekiyor. Kamber'in artıları arasında bağımsızlığın ilk yılında kurulan hükümette üst düzey görev alması bulunurken, aynı neden o dönemde ülkenin içinde bulunduğu karışıklık nedeniyle eksi olarak da gösterilebiliyor. AMİP Başkanı Memmedov'un da belirli oranda desteği bulunduğunu belirten gözlemciler, ancak bu desteğin sınırlı olduğunu kaydediyorlar. Adaylardan Lale Şevket Hacıyeva'nın belirli oranda oy alacağını öngören gözlemciler, Gudret Hasanguliyev, Sabir Rüstemhanlı, Hafız Hacıyev ve İlyas İsmailov'unsa daha düşük oy oranı almalarının beklendiğini kaydettiler. SEÇİM SÜRECİ Cumhurbaşkanlığı seçimleri için oy verme işlemleri 15 Ekim günü TSİ 06.00-17.00 arasında yapılacak ve MSK en geç 14 gün içinde resmi sonuçlarla ilgili işlemleri tamamlayarak, sonucu rapor halinde bu konudaki kararı kesin ve geri dönüşsüz olan Anayasa Mahkemesi'ne bildirecek. Seçim yasasına göre, sonuçlarla ilgili protokolün, tamamlandıktan sonra 24 saat içinde kamuoyuna açıklanması gerekirken, toplam seçmen sayısı göz önüne alınmaksızın kullanılan ve geçerli kabul edilen oy sayısının yarısından bir fazlasını alan aday Cumhurbaşkanı seçilmiş sayılıyor. Seçim bölgelerinin 5'te 2'sinden fazla bölümündeki sonuçların geçersiz olması veya ilgili bir davada mahkemenin seçimleri geçersiz sayması gibi durumlarda yapılan seçim işlemi iptal ediliyor. Seçimlerin ilk turunda hiçbir adayın ''yüzde 50+1'' oranını elde edememesi durumunda en çok oy alan iki adayın katılacağı ikinci tur düzenleniyor. İlk turdan sonraki ikinci Pazar günü düzenlenmesi öngörülen bu turdaysa en çok oy alan aday Cumhurbaşkanı seçiliyor. Azerbaycan'da Cumhurbaşkanı, Anayasa'nın 103'üncü maddesine uyarınca Anayasa Mahkemesi'nin sonuçlarla ilgili kararını açıklamasından sonraki 3 gün içinde yemin ederek görevine başlıyor. Seçimlerin geçersiz ilan edilmesi halindeyse MSK yeni bir seçim programı hazırlıyor.