AYM’den çift maaşa iptal: Anayasa'nın eşitlik ilkesine aykırı

Anayasa Mahkemesi (AYM), 14 Mart 2024 tarihinde verdiği kararla, 7346, 7430 ve 7439 sayılı kanunların bazı kurallarını Anayasa'ya aykırı bularak iptal etti. Kararın en dikkat çeken kısmı ise, emeklilik veya yaşlılık aylığı alan kişilerin belirli vakıf ve kuruluşlarda çalışırken bu aylıklarının kesilmemesine yönelik düzenlemelerin iptali oldu.

Anayasa Mahkemesi, Türkiye Maarif Vakfı, Yunus Emre Vakfı, Türkiye Kızılay Derneği, Yeşilay Cemiyeti, Yeşilay Vakfı, Antalya Diplomasi Forumu Vakfı ve Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Vakfı gibi kuruluşlarda görev alanların emeklilik veya yaşlılık aylıklarının kesilmemesine yönelik düzenlemeleri inceledi. Bu düzenlemeler, 5335 sayılı Kanun’un 30. maddesinin ikinci fıkrasına istisna getirilerek yapılmıştı. Ancak mahkeme, bu durumun sosyal güvenlik hakkı bağlamında eşitlik ilkesine aykırı olduğuna karar verdi. Mahkeme, aynı koşullarda çalışanlar arasında nesnel ve makul bir neden olmaksızın farklı muamele öngörülmesini anayasaya aykırı bularak iptal kararı verdi.

7430 ve 7439 sayılı kanunlar kapsamında, Antalya Diplomasi Forumu Vakfı ve Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Vakfı’na kamu kaynakları kullanılarak ödenecek ücret ve harcırahların mütevelli heyetleri tarafından belirlenmesine yönelik düzenlemeler de iptal edildi. Anayasa Mahkemesi, bu düzenlemelerin kamu kaynaklarının kamu yararına uygun şekilde kullanılmasını güvence altına almadığını ve demokratik devlet ilkesiyle bağdaşmadığını belirtti.

Gaziantep Büyükşehir Belediyesi’nin, Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Enstitüsü’nün giderlerinde kullanılmak üzere vakfa kaynak aktarılmasına yönelik düzenleme de iptal edildi. Mahkeme, bu düzenlemenin yerel yönetimlerin mali özerkliği ilkesine aykırı olduğunu ve belediyenin yalnızca kendi yetki alanı içindeki faaliyetler için kaynak aktarması gerektiğini vurguladı.

Kararın yürürlüğe giriş tarihi

İptal edilen bazı kurallar, kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasından itibaren dokuz ay sonra yürürlüğe girecek. Bu süre, ilgili kuruluşların ve yetkililerin gerekli düzenlemeleri yapmaları için tanındı.

Anayasa Mahkemesi'nin bu kararı, özellikle birden fazla görev yapan bürokratlar ve eski milletvekilleri için önemli bir düzenlemeyi ortadan kaldırarak, sosyal güvenlik hakkı bağlamında eşitlik ilkesinin korunmasına katkı sağladı. Bu karar, kamu kaynaklarının kullanımında şeffaflık ve hesap verilebilirlik ilkelerinin önemini bir kez daha ortaya koydu.