NASA, Ay’a bugüne kadar altı defa astronot gönderdi. Düzenlenen altı Apollo görevinden en sonuncusu, 1972 yılında gerçekleştirildi ve o tarihten bu yana Ay’a insan ayak basmadı. Ancak Ay’da yürüme şansı bulan astronotlardan bir tanesi, bu tarihe geçen anları ölümsüzleştirmek için arkasında çok farklı bir iz bıraktı. Tarihler 23 Nisan 1972’yi gösterirken, Apollo 16’ın astronotları Charlie Duke ve John Young, Ay’daki beşinci yürüme görevini gerçekleştirmek için son hazırlıklarını yapıyordu. İkili, Apollo 16’ının indiği ‘Descartes Dağları’nda Lunar Roving Vehicle (LRV)ile keşif görevine çıktı. Duke, Descartes Krateri içindeki görevleri kapsamında Ay yüzeyine Güneş’ten yayılan enerjiyi ölçen bir cihaz yerleştirecekti. Bunu yapmadan önce, Ay’ın yüzeyine küçük bir aile fotoğrafı koydu. Ardından, Hasselblad kamerası ile Ay yüzeyinde bıraktığı izin birkaç fotoğrafını çekti. Fotoğraf, Charlie, eşi Dorothy ve oğulları Charles ve Thomas’ı içeriyordu. Charlie, plastik bir koruyucu kılıf içinde yer alan ve astronot giysisi nedeniyle kırıştığı belli olan fotoğrafı yere bıraktı. Fotoğrafın arkasında, belki bir gün uzaylılar tarafından bulunma ihtimaline karşı olsa gerek, bir de not düştü: ‘Bu fotoğraf, Ay’a Nisan 1972’de inen, Dünya gezegeninden astronot Duke’un ailesine aittir.” Charlie’nin ayak izinden sadece birkaç santimetre uzakta durduğu görülen fotoğraf, büyük olasılıkla bugün hala orada duruyor. Ay’a çıktığında 36 yaşında olan Charlie Duke, bugün 77 yaşında. Charlie Duke, Ay’a düzenlenen beşinci görevde yer almıştı. Peki, Ay’da bugüne kadar kaç insan yürüdü? Fotoğrafta, Apollo görevlerinin gerçekleştirildiği noktalar görülüyor. Ay’a ilk ayak basan insanın geçtiğimiz yıl aramızdan ayrılan astronot Neil Armstrong olduğunu herkes bilir. Peki ya diğerleri kimdi? NASA kaç Ay’da yürüyüş görevi düzenledi? En son ne zaman Ay’a ayak basıldı? Universe Today sitesinin verdiği sıralamaya göre, Ay’a ayak basan astronotlar sırasıyla: Neil Armstrong, Buzz Aldrin, Pete Conrad, Alan Bean, Alan Shepard, Edgar Mitchell, David Scott, James Irwin, John W. Young, Charles Duke, Eugene Cernan ve Harrison Schmidt. Apollo görevlerinde, hiçbir zaman kadın astronot yer almadı. Ayrıca, Ay’a ayak basma imkanı bulan astronotlar bu deneyimi ikinci kez yaşama şansı da bulamadı. Apollo 11,12,14,15,16 ve 17'nin iniş noktaları. İlk sıradan başlarsak, ‘insanlık için en büyük adımlardan birini atan’ Neil Armstrong’a dönelim. Armstrong, 21 Temmuz 1969 tarihinde Ay’a ilk ayak basan insan oldu. Onu, Apollo 11 görevindeki bir diğer astronot olan Buzz Aldrin takip etti. Neil Armstrong, uzay yürüyüşünde. Ay’a inen diğer ekip, ellerini çabuk tutarak aynı yıl içinde Dünya’nın uydusuna ulaştı. Apollo 12 görevinde yer alan Pete Conrad ve Alan Bean, ‘Ay’a en zor giden astronotlar olarak’ tarihe geçti. Bunun nedeni, Apollo 12’yi taşıyan roketin ateşlenmesinin ardından atmosferde fırtıan kopması ve düşen yıldırımların Ay aracını tehdit etmesiydi. Conrad, ABD bayrağını düzeltmekle uğraşıyor. İki astronot, 1969’un 19-20 Kasım tarihlerinde Ay’da iki gün süren görev gerçekleştirdi ve beyaz kumlarda gezinme şansı buldu. 1970’lere gelindiğinde, Apollo programları büyük bir hız kazandı. Apollo 14, Şubat 1971’de Ay’a indi ve standart olarak üç astronottan oluşan Apollo görevindeki iki isim, Ay’a ayak bastı. Alan B. Shepard ve Edgar Mitchell, 9 Şubat 1971’de uydumuzda yürüyen beşinci ve altıncı kişi olma unvanını kazandı. Mitchell, Ay görevi sonrasında 'Uzay'da yaşam olduğunu' savunan isimlerden biri haline geldi. Astronot Shephard, bu tarihi anı farklı bir şekilde değerlendirmek istedi. Yanında bir golf sopası getiren Shephard, golf toplarına vurmaya çalışarak Ay yüzeyinde ilginç bir fizik deneyi de gerçekleştirmiş oldu. Ay’daki golf oynama girişiminin ardından, beyaz kumlarda yürüme şansını elde eden yedinci ve sekizinci isimler, David Scott ve James Irwin oldu. İki astronot, Apollo 15 ile 31 Temmuz 1971’de Ay’a ayak bastı. İki astronot, önceki meslektaşlarına göre biraz daha şansızdı çünkü Apollo 15 bir düzlük yerine, iki dağın arasına iniş yaptı. Ay’a iki günlük ziyaret düzenleyen diğer astronotlar, uzaylılara bırakılan notla ünlü Charles (Charlie) Duke ve John Young oldu. Young, görev esnasında sorun çıkaran ve neredeyse kullanım dışı bırakılacak komuta modülünün kumandanıydı. 21-23 Nisan 1972’de Ay’da yürüyen Apollo 16 mürettebatı, Apollo 15’teki meslektaşlarından daha zor bir iniş yaptı. Apollo 16, dağlık alana iniş yapılan ilk görev oldu. NASA’nın Ay’a düzenlediği en son insanlı görev, Aralık 1972’de gerçekleşti. Gezegenimizin uydusunda yürüme şansına erişen en son iki kişi, Eugene Cernan ve Harrison Schmidt oldu. İki astronot, 11 Aralık 1972’de Ay’da yürüyüş yaptı. Cernan, LRV aracının başında görülüyor. Cernan, Duke’dan etkilenmiş olacak, kızı Tracy’nin adının baş harflerini Ay yüzeyine yazdı. Bu hareketi, ABD’de yayımlanan ‘Modern Family’ dizisine konu oldu. 11 Aralık’ta Ay’a inen Apollo 17, 14 Aralık’ta Dünya’ya geri dönüş yolculuğuna çıktı. Ay'da en son yürüyen astronot Eugene Cernan'ın Dünya'ya dönmeden önceki bir pozu. Ay’da hava olayları yaşanmadığı için, Tracy’nin adı muhtemelen bugün yerinde duruyor. 1972’den bu yana Ay’a ayak basmayan insanlık, şimdi Çin-Rusya-ABD’li özel şirketler arasındaki Ay’a ayak basma yarışının galibini merak ediyor. Ay’a üçüncü kez insan göndermeyi amaçlayan Apollo 13 görevi, uzay aracının ateşkenmesinden iki gün sonra bir oksijen tankının patlamasıyla iptal edilmiş, astronotların Dünya’ya dönüş yolculuğundaki hayatta kalma mücadelesi 1995 yılında çekilen ‘Apollo 13’ filmine konu olmuştu. Fotoğrafta hasarlı olan Apollo 13 görülüyor. ntvmsnbc.com'dan Müfit Yılmaz Gökmen'in özel haberi...