Ayasofya 86 yıl sonra ibadete açıldı dünya basını tepki gösterdi: Atatürk’ün mirasına tehdit

Ayasofya Camii'nde 86 yıl sonra ilk namaz kılındı. Çok sayıda vatandaş, Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi'ne günün ilk ışıkları ile birlikte akın etti. Cami çevresinde belirlenen namaz kılma alanları tamamen dolarken, salgın nedeniyle misafir girişleri durduruldu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve MHP Genel Başkanı Bahçeli de camide yer aldı. Erdoğan, namaz öncesi Kur'an-ı Kerim okudu. Diyanet İşleri Başkanı Erbaş, fetih dönemine atıfta bulunarak elinde kılıçla hutbe verdi.

Ayasofya’nın yeniden cami olarak ibadete açılması kararının ardından gerçekleşen ilk namaz, dünya basınında geniş yer buldu. 

Binlerce Müslüman İstanbul’un simgesine doğru yola çıktı
AP: Bir zamanlar Hristiyanlığın en önemli katedrali olan ve sonrasında cami ve müze olan Ayasofya’nın 86 yıl sonra tekrardan Müslüman ibadethanesine dönüştürülmesinin ardından, binlerce Müslüman İstanbul’un simgesine doğru yola çıktı.

“Bu, Ayasofya’nın zincirlerinden kurtulmasıdır''
Erdoğan, “Bu, Ayasofya’nın zincirlerinden kurtulmasıdır. Gençliğimin en büyük rüyasıydı. Bu halkımızın özlemiydi ve başarıldı yorumunu yapmıştı. Erdoğan ayrıca camiye dönüştürme kararını, “cumhuriyetin kurucu liderlerinin müzeye dönüştürme yanlışının düzeltilmesi” olarak tanımladı.

Atatürk’ün seküler mirasına tehdit
Independent: Takke takan Erdoğan, Ayasofya’nın cami olarak yeniden açılışında, büyük kalabalığa Kuran’dan bölümler okudu. Bu, 1458 yıllık katedralin neredeyse 90 yıl sonra ilk İslami hizmeti. Tartışmalı olan yeniden camiye dönüştürme hamlesi, yapının Müslüman ve Hristiyanlar arasındaki dinler arası harmoni sembolü olarak görülmesine zarar verdi ve modern Türkiye’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün seküler mirasına tehdit oldu.

Hristiyan dini liderler, endişelerini dile getirdi
The Washington Post: Bu ayın başlarında Türkiye’nin üst idare mahkemesi, uzun süredir çabalayan Türk İslamcıları ve milliyetçilerinin zaferi olan, Ayasofya’nın müze statüsünün iptal edilerek camiye dönüştürme kararını aldı. Papa’nın da dahil olduğu bazı Hristiyan dini liderler, endişelerini dile getirdi ve Trump yönetimi Türkiye’nin kararının hayal kırıklığı olduğunu söyledi.

Muhalefet partisi, bu kararın dini değil siyasi olduğunu söylüyor
BBC: Unesco Dünya Mirası olan Ayasofya, 1934 yılında müze olmuştu. Ancak Türk mahkemesi, camiden başka herhangi bir amaçla kullanılmasının yasal olarak mümkün olmadığı kararını verdi. Ayasofya’nın yeniden cami olması, dünya genelinde birçok dini ve siyasi lider tarafından eleştirildi. UNESCO Dünya Mirası’na giden kalabalıkların büyük bir heyecanı olsa da, herkes bu karardan memnun değil. İstanbul’u yöneten seküler muhalefet partisi, bu kararın dini değil siyasi olduğunu söylüyor.

17 yıllık dönemde Erdoğan İslamcı ve dinci görüşün savunucusu oldu
Ekathimerini: Binlerce Türk, Erdoğan’ın camiye dönüştürmesinin ardından Ayasofya’da toplanmaya başladı. 17 yıllık döneminde Erdoğan İslamcı ve dinci görüşün savunucusu oldu ve Ayasofya’nın camiye dönüştürülmesi fikrini destekledi. Erdoğan, laik Mustafa Kemal Atatürk’ün kurduğu modern Türkiye Cumhuriyeti’ni yeniden şekillendirdi. Bu karar, Ayasofya’nın Müslüman ibadethanesine dönüştürülmesinin dinler arasındaki ayrımcılığı derinleştireceğini söyleyen kilise liderlerinin şiddetli eleştirilerini tetikledi.

Ayasofya’daki İsa ve Meryem resimleri, beyaz bir perdeyle kapatıldı
Reuters: Koronavirüse karşı önlem almak için beyaz maske takan Erdoğan ve bakanları, Ayasofya’nın Müslüman ibadethanesine dönüşünün simgesi olan ibadet için mavi halılara diz çöktü. Birkaç yüz davetli, 6. yüzyıl yapısındaki ibadet için Erdoğan’a katıldı. Erdoğan’ın damadı da olan Ekonomi Bakanı Berat Albayrak da dahil olmak üzere bazı insanlar telefonlarıyla bu tarihi anı kaydetti. Ayasofya’daki İsa ve Meryem resimleri, beyaz bir perdeyle kapatıldı.

Tiyatro
The New York Times: Erdoğan Ayasofya’yı ibadete açarak aziz hedefe ulaşıyor. Erdoğan, uzun süredir dile getirdiği arzusunu gerçekleştirdi ve altıncı yüzyılda inşa edilen ve dünyanın en büyük katedrali olan Bizans yapısını neredeyse 90 yıl sonra yeniden ibadete açtı. Türkiye’deki birçok kişi, koronavirüsle birlikte iyice sallanan ekonomi nedeniyle Erdoğan’ın neredeyse 20 yıl sonra sarsılan siyasi duruşunu arttırma çabasının bir parçası olan hamleyi tam bir tiyatro olarak görüyor.

UNESCO üzgün
CNN: 80 yıldan fazla süredir müze olan Ayasofya, yeniden cami olduktan sonra ilk ibadet yapıldı. Erdoğan, Kuran’dan bölümler okuduğu Ayasofya’da cuma namazına katıldı. Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş’a göre koronavirüs kısıtlaması nedeniyle bina içine sadece 500 kişinin davet edildiğini söyledi. Binlerce insan ise binanın dışında Sultanahmet Meydanı’nda ibadet etti. UNESCO, Türkiye’nin bu kararından derin üzüntü duyduklarını belirtti ve bu kararın organizasyona önceden bildirimde bulunulmadan alındığını söyledi. Papa ise, binanın dönüştürülmesi nedeniyle çok üzüldüğü belirtmişti.