Ayaryakıtta DNA şifresi

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) yaptığı, akaryakıta eklenecek ulusal marker (işaretleyici) ihalesini kazanan Petsel-Serem-John Hogg ortaklığı, Türkiye için özel marker üretti. Marker’a DNA şifresi yerleştirilirken, bu şifrenin başı ve sonuna iki anahtar konularak, formülün taklit edilmesi imkansız hale getirildi. Konsorsiyumdaki John Hogg şirketinin DNA’dan sorumlu iştiraki TraceTag International Ltd. Başkanı John Harris, İstanbul’da önceki gün gerçekleştirilen toplantıda, Türkiye için özel olarak geliştirilen marker’ı EPDK Başkanı Yusuf Günay, dağıtım şirketlerinin genel müdürleri, depocular ve Tüpraş temsilcilerine açıkladı. TÜBİTAK’TAN ONAY Yıllık 3 milyar dolara yakın vergi kaybına neden olduğu hesaplanan akaryakıt kaçakçılığını önlemek amacıyla üretilen marker, TÜBİTAK’tan onay aldı. Bu hafta sözleşmesi imzalanacak marker, ‘DiTag 201TR’ adını taşıyacak. 14 milyon ton yıllık toplam akaryakıt tüketiminde 300 ton civarında kullanılması beklenen marker uygulaması şöyle işleyecek: GÖZLE GÖRÜLMEYECEK Ulusal dolaşıma girecek tüm akaryakıta gümrükte, rafineri çıkışında ve dağıtım noktalarında 1 litreye 20 miligram olmak üzere ulusal marker eklenecek. Marker gözle görülemeyecek, akaryakıttan ayrıştırılamayacak, akaryakıtın niteliğini bozmayacak. Marker denetimi için üç aşamalı güvenlik sistemi kurulacak. İlk aşama olan saha testinde akaryakıtın içinde marker olup olmadığı, varsa yeterli miktarda bulunup bulunmadığı belirlenecek. Yeterli miktarda ya da hiç marker olmadığı belirlendiği taktirde ikinci aşama olarak laboratuar testine geçilecek. DNA ŞİFRESİ EPDK’DA Marker denetiminin en önemli ayağını ise DNA oluşturacak. Marker’ın içinde taklit edilmesini imkansız hale getiren bir DNA şifresi olacak. DNA şifresinin başında ve sonunda iki anahtar kod bulunacak. Bu kodlar yalnızca EPDK’da bulunacağından DNA’yı çözmek de imkansız olacak. Petsel-Serem-John Hogg ortaklığı, tüm noktalarda akaryakıta marker ekleme işlemine sürekli refakat edecek. Hiçbir kuruluş marker’ı bulunduramayacak. 1 litre marker’ın kaçakçılar tarafından ele geçirilmesi, 50 ton kaçak akaryakıtın yasallaşması anlamına geleceğinden, marker’ın ele geçirilmesi olasılığı tümüyle ortadan kaldırılacak. DÖNÜŞÜM SORUNU İhale şartnamesinde uygulamanın başlangıç tarihi olarak belirlenen 1 Temmuz konusunda ise tartışma doğdu. Dağıtımcılar ve Tüpraş temsilcileri toplantıda, enjekte işlemi için gereken dönüşümün gerçekleştirilmesinin zaman alacağını belirterek 6 ay süre istediler. EPDK Başkanı Yusuf Günay ise, uygulamanın zamanında başlamasını istediğini belirterek, talepleri reddetti. Haber: Yelda Ataç Kaynak: www.hurriyetim.com.tr