Ay'a ilk Ruslar çıksaydı ne olurdu?
Abone olBBC bilim muhabiri Pallab Ghosh, ABD ile Rusların uzay yarışını anlatıyor.
Neil Armstrong'un 1969'da Ay'a ayak basmasıyla uzay yarışını
Amerikalılar kazanmıştı.
Bu gelişme, Sovyetler'in sekiz yıl önce gerçekleştirdiği ilk
uzay yolculuğunu gölgede bıraktı. Peki Ay'a ilk Amerikalılar değil
de Sovyetler Birliği gitseydi ne olurdu?
Apollo Ay programı 1972'ye kadar devam etti ve bu tarihe kadar 12
astronot Ay'a ayak bastı.
Ama Amerikan televizyon kanalları Ay yolculuklarından çabuk
sıkıldı. Siyasetçiler de ilgisini kaybedince, Apollo programı sona
erdi.
Ondan sonra da Ay'a giden olmadı. Uzay yolculukları, dünyanın alt yörüngesiyle sınırlı kaldı.
Ama Ay'a ilk Sovyet bayrağı dikilseydi tarih farklı şekillenir miydi?
'Uzay Rusların işiydi'
Rus kozmonot Gagarin'in "Starman" adlı biyografisinin müşterek
yazarlarından Piers Bizony, "Uzay fethi Rusların işiydi.
Amerikalılar bir tür yarış içinde olduklarını düşündüler.
Yarışların doğası gereği kazandığınızı düşündüğünüz anda koşmamaya
başlıyorsunuz" diyor.
Aya ilk Ruslar çıksaydı, Amerikalılar kadar meydanı hızlı terk
etmezlerdi.
SSCB'nin bir demokrasi olmaması, uzay projelerine para
harcamalarını ve ülkenin yeteneklerini, Amerika'nın yapamayacağı
yollarla devşirmelerini sağlamış olabilir.
Uzay tarihçisi Dr. Christopher Riley'e göre, Ruslar uzay
yolculuklarına devam etmekle kalmayıp belki Ay üsleri bile inşa
edeceklerdi.
Riley'e göre, bu durumda Amerikalılar da yarışa dahil olup komünist
rakibini geçmeye çalışacaktı, "Bambaşka bir tarih yazılacaktı."
'Şimdi ay 1980'de Mars'
1980'de 1969 yazında Apollo 11'in mürettebatının Ay yolculuğu
sırasında ABD Başkan Yardımcısı Spiro Agnew, 1980'de Mars'a
çıkacaklarını ilan etti. 1960'lardaki gelişmelerin hızı dikkate
alınınca, bu o zamanlar gerçekleştirilebilir bir hedef olarak
görülüyordu.
Dr. Riley, "Şüphesiz kafalarında ve planlarında bu vardı. Rusların
Ay'a çıkma olasılığı durumunda devreye sokacakları planları vardı."
diyor.
Bu alternatif gerçekliğe ne kadar yakındık?
Bu soruya "Bir hayli" diye yanıt veren Piers Bizony'ye göre,
"Apollo kendi kendisiyle yarışıyordu diye düşünenler yanılıyor"
diyor.
Amerika Birleşik Devletleri 1968'de Apollo 8 yolculuğuyla ayın
yörüngesine üç astronot gönderdiğinde liderliği elde etmiş
görünüyordu.
Ama Amerikalılar, Rusların kendilerini yeniden geçebilecekleri
korkusuyla projoye hız verdiler.
SSCB o zaman, bugün hala kullanımda olan Proton adlı bir roket
kullanıyordu.
Sovyetler, kozmonotları yörüngeye girmeden, ayın çevresinde
dolaştırıp geri getirme amacıyla denemeler yapıyordu.
Apollo 8'in izlediği güzergahta birkaç ay önce insansız bir uçuş
gerçekleştirmişlerdi.
Sovyetler N-1 adını verdikleri kendi Ay roketlerini ve kozmonotları
Ay'a indirecek uzay araçlarını da yapmışlardı.
Peki o zaman nasıl oldu da yarışı Amerikalılar kazandı?
Beyingücü seferberliği
Rekabetin tohumları 1957'de, Rusların ilk uyduyu fırlatmasından
sonra Başkan Eisenhower atmıştı.
Sputnik 1 Amerika'yı çok korkutmuştu. Amerika, Rusya'nın teknolojik
açıdan gerisinde kaldığınının farkına vardı.
Başkan Dwight Eisenhower, Amerikan üniversitelerinde akademik
standartları yükseltmek için eğitime bütçede ayrılan payı artırma
kararı aldı.
Dr. Riley'e göre, Amerika beyin gücünü artırarak, teknoloji
yarışında Rusların karşısına çıkacak ve onları geçecekti.
Eisenhower ayrıca tonlarca ağırlıktaki casus uyduları uzaya
fırlatmak için Saturn 5 fırlatma roketleri için emir verdi.
Ama, Beyaz Saray'ın yeni patronu Kennedy, Gagarin'in uzay
yolculuğuna yanıt vermek zorunda kaldığında Saturn 5 hala yapım
aşamasındaydı.
Amerikalıların aya çıkmasını Saturn 5 mümkün kıldı.
Sovyetler'in ilk uzay başarılarının arkasında Sputnik'i ve Yuri
Gagarin'i yörüngeye çıkaran R7 roketinin mimarı Korolev vardı.
Korolev 1966'da ölünce Sovyetler uzay çabalarında odak noktalarını
kaybetti.
Peki Gagarin Ay'a ilk ayan basan insan olabilir miydi?
Gagarin 1968'de bir uçak kazasında öldü. Ama zateni bu kadar
değerli bir "ulusal hazine" böyle riskli bir yolculuğa
çıkarılamazdı.
Bununla birlikte eğer Korolev ve Gagarin biraz daha yaşasalar ve
Rus casuslar, Amerika'nın üstün bilgisayar teknolojisini
çalabilselerdi belki tarih başka şekilde yazılacak, Ay'da Mars ve
belki ötesine insanlı yolculukların gerçekleştirileceği bir üs
olacaktı.