Avrupa'nın yeni 'gurbetçileri', İtalyan gençler

“Ülkemde kendime bir gelecek hayal edemiyorum. Üniversiteden sonra yurt dışında çalışıp yaşamak istiyorum.” 17 yaşındaki İtalyan lise öğrencisi Matteo’nun bu sözleri birçok yaşıtının gelecek kaygısını özetliyor.

Roma’nın merkezindeki Vittoria Colonna Lisesi’nin çıkışında sohbet ettiğim öğrencilerin çoğu aşağı yukarı aynı kelimelerle aynı şeyi söylüyor. İşsizliğin rekor kırarak genel nüfusta yüzde 13’ü, 25 yaş altı gençler arasında ise yüzde 43’ü aştığı İtalya’da istedikleri işi yapıp geçinebileceklerine dair çok azının umudu var.

Aynı liseden Giulia da, “İtalya’da kendine nasıl bir gelecek görüyorsun? İş için yurt dışında yaşamayı düşünüyor musun?” şeklindeki soruma şöyle yanıt veriyor: “Ben yabancı dil bölümünde okuyorum ve özellikle bizim bölümde yurtdışına gitme konusu daha çok konuşuluyor. Bu alanda çalışmak istiyorsan yurt dışında yaşaman gerekiyor diye düşünülüyor. Benim yaşımdaki gençlerin çoğunun aklında İtalya dışında iş bulma niyeti var. Bu arada ne yapmamız gerektiğini düşünürken gerçekten ne istediğimizi düşünmeye fırsat bile bulamıyoruz.”

İtalyan göçmen sayısında artış

Geçenlerde yayımlanan bir rapor da, İtalyanlar için yurt dışında yaşama fikrinin teoride kalmayıp gittikçe daha fazla pratiğe taşındığını gösteriyor. İtalyan ulusal istatistik kurumu Istat’ın 9 Aralık’ta yayımladığı rapora göre, 2013’te yurtdışına yaşamaya giden İtalyanların sayısı son 10 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Geçen yıl yurtdışına giden İtalyanların sayısı, bir önceki yıla kıyasla yüzde 21 artarak 82 bine yükseldi. İtalyanların tercih ettiği ülkelerin başında da İngiltere, Almanya ve İsviçre geldi.

Avrupa’yı sarsan ekonomik krizin başlangıç tarihi olarak kabul edilen 2008’den bu yana ekonomisi 3 kez resesyona giren İtalya, yabancı göçmenler için de çekiciliğini kaybetmeye başladı. 2013’te ülkeye gelen yabancı göçmen sayısı 2012’ye kıyasla yüzde 12 azalarak 307 bine düştü.

Hükümetin bu tabloyu değiştirmek niyetiyle hazırladığı İstihdam Yasası ise tepkiyle karşılanıyor. Geçen Cuma günü sendikalar iş reformu paketini protesto amacıyla greve gitti, ülkenin 50’den fazla kentinde zaman zaman şiddet olaylarının da yaşandığı gösteriler düzenlendi. Sendikalar, işten çıkarmaları kolaylaştıracağı gerekçesiyle İstihdam Yasası’na karşı çıkıyor. Ancak Başbakan Matteo Renzi, iş yasalarının esnekleştirilmesiyle işe alımların artacağını ve ekonominin canlanacağını savunuyor.

Halen yürürlükte olan kurallar, şirketlerin “kısa süreli sözleşmelerle” işçi alımına yönelmesine, “süresiz kontrat” imzalamaktan kaçınmasına neden olabiliyor.

Bu uygulamadan mustarip olanlardan biri de şu anda barmen olarak çalışan Davide. Roma’da gece hayatının merkezi sayılan Trastevere’de bir barda çalışan Davide, üniversitede sosyoloji bölümünden mezun olduktan sonra bir süre kısa süreli sözleşmelerle birkaç şirkette çalışmış. Ancak bu tür sözleşmelerin gelecek güvencesi vermediği ve “makul bir hayat sürecek kadar bile para kazanamadığı” gerekçesiyle sonunda barlarda çalışmaya karar vermiş. Şimdi ise, “Ömür boyu bu işi yapmak ister miyim bilmiyorum ama en azından bugüne kadar yaptığım diğer işlere göre daha iyi para kazanıyorum” diyor.

“İtalya’dan gitme işini abarttın”

Liseli gençlerle sohbetimizi bir süre dışarıdan dinledikten sonra kendini tutamayarak söze giren bir emekli ise, ekonomik sıkıntılara ve gençlerin gelecek kaygısına rağmen İtalya’nın gelenekleri ve toplumsal bağlarının güçlü olması sayesinde daha olumsuz bir tablo yaşanmasının önlendiğini savunuyor. İsmini söylemek istemeyen İtalyan, “Biz kapitalist sisteme adapte olamadık. Belki bugün yaşanan sıkıntıların bir kısmı bununla ilgilidir. Ama bu durum aynı zamanda ABD gibi ülkelerde yaşananların bizde yaşanmasını da engelliyor. Orada işini kaybedenler ertesi gün kendini sokakta bulurken İtalya’da aileler, toplum zor durumdakilere yardım ediyor” diyor. Öte yandan önceki jenerasyonların nispeten refah içinde yaşadığını ve birikim yapma şansları olduğunu da ekliyor ve “Şimdiki gençler anne baba olduklarında, çocukları zorluk çekerse onlara bu yardımı sağlayamayabilirler” diye konuşuyor.

İtalya’da “yurtdışına kaçma” fenomeninin yaygınlığı, geçen ay uzaya giden ilk İtalyan kadın astronot olan Samantha Cristoforetti ile ilgili yapılan esprilere de yansıyor. Uluslararası Uzay İstasyonu’nda görev yapmak üzere uzaya giden Cristoforetti’nin, üzerine “İtalya’dan gitme işini biraz abarttın” yazılmış fotoğrafı sosyal medyada yayılıyor.