Avrupanın başı YTL ile dertte

Türkiye'nin YTL'ye geçiş öncesinde Avrupa Birliği ile yaşadığı bozuk para krizi, Avrupa'da ilk istatistiklerin ortaya çıkmasıyla yeniden depreşti. Sadece Almanya'da sigara, içecek ve çikolata makinelerinde 70 bin YTL toplandı. Rakamın Avrupa genelinde çok daha büyük olması bekleniyor.

Avrupa Birliği Komisyonu Başkan Yardımcısı Siim Kallas Ankara'daki temaslarında Hazine'ye, 'YTL'nin Y'sini çıkarırken bu sorunu da çözün' mesajı verdi. Türkiye'nin 2004 yılından beri gelen eleştirilere karşın adım atmamasının Avrupa'da oluşan kamuoyu baskısı nedeniyle siyasi krize dönüşmesi riski var.

2005'te paradan altı sıfır silinmesi ve Yeni Türk Lirası'na geçişte Avrupa ile madeni para krizi yaşanmıştı. Avrupa Birliği, yeni 1 YTL'nin 2 avro, 50 Ykr'nin de 1 avroya benzediğine dikkat çekerek, bunun çeşitli sorunlar yaratabileceğine dikkat çekmişti. Görüşmeler sonunda paralar arasındaki küçük farkları da gerekçe gösteren Türkiye, 1 YTL ve 50 yeni kuruşu planladığı gibi çıkardı.

1 YTL'ye 3.2 YTL'lik ürün Avrupa Birliği'nin uyarısı, YTL'nin piyasaya çıkmasıyla haklı çıktı. 1 YTL, Avrupa'daki sigara, çikolata ve içecek otomatlarında kullanılmaya başlandı. Farklılığı algılayamayan makineler sayesinde 1 YTL ile 3.2 YTL tutarında mal alınmasının önü açıldı.



'Türkiye'yi ikna edin'

Almanya'da YTL'nin ilk yılı olan 2005'te otomatlardan 70 bin YTL çıktı. Bu da 140 bin avroya karşılık geliyor. Sadece Avusturya'da 160 bin sigara makinesi var. 1 YTL ve 50 yeni kuruşun kullanılmasının önüne geçebilmek için makinelerde yapılacak değişikliğin maliyeti makine başına 300 avroyu buluyor.

İlk yıl rakamları, makinelerin değiştirilmesinin YTL'nin kullanılmasıyla uğranacak zarardan çok daha fazla olduğunu gösterdi. Bu nedenle Avrupa'daki otomatçılar, Komisyon'a "Biz değiştiremeyiz, Türkiye'yi ikna edin" baskısı yapmaya başladı. Konu Avrupa Parlamentosu'nun gündemine getirilmişti.

AB, çıkış formülü önerdi

Türkiye, 2004 yılında gerekli yatırımı yapıp yeni madeni paraları basmaya başladığından, paranın değiştirilmesi isteklerine sıcak bakmamıştı. Türkiye'ye 9 Mayıs Avrupa Günü'nde gelen AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Siim Kallas, Hazine'de önemli konuların yanında madeni para sorununu da gündeme getirdi. Rakamların Avrupa ekonomisinin büyüklüğü yanında çok küçük olduğuna dikkat çeken Siim Kallas, buna karşın konunun siyasi bir soruna dönüşme eğiliminde olduğuna dikkat çekti ve Türkiye'nin 1 YTL ile 50 yeni kuruşu değiştirmek için hazirana kadar karar vermesini istedi.

Komisyon, soruna çözüm için YTL'deki Y'nin silinecek olmasının fırsat olarak görüldüğüne dikkat çekti. Türkiye karşıtlarının konuyu kullanmaya başladığına dikkat çekilirken, yeni 1 TL ve 50 kuruşların 2 ve 1 avrodan farklı basılması talep edildi.

Yarı fiyatına sigara alınıyor

Avrupa'da bir paket sigara ortalama 3.40 avrodan satılıyor. 2 YTL atılan makine, bunu 4 avro olarak algılıyor. Bir paket sigarayı alan kişi, üstüne de 0.60 avro para üstü alabiliyor. Sigara ve Meşrubat Makineleri İşletmeleri, bu durumdan kurtulmak için her makine için 300-400 avro harcamak zorunda.


Haber:Deniz Zeyrek
Kaynak:Radikal