Avrupa'da milletvekili olmanın riski

TBMM Kütüphane Müdürlüğü uzmanları Feride Eroğlu, Ahmet Yıldız ile Ali Çolak, "Avrupa Ülkelerinde Parlamenterlerin Hukuksal Hakları" ile ilgili bir araştırma hazırladı. "Parlamento izin vermedikçe, üyelerin görevleriyle ilişkili olmayan eylemleri için tutuklanamaması ya da kovuşturulamaması" şeklinde tanımlanan yasama dokunulmazlığının kapsamı, ülkelerde, üyelere sağlanan koruma derecesine göre değişiyor. Ülkelerin bir kısmında dokunulmazlığın kapsamı, üyeler hakkında adli takibat yapılabilmesi için parlamentonun ön iznini bir şart olmaktan çıkaracak biçimde daraltılıyor. İtalya ve Fransa gibi ülkelerde parlamentonun iznine başvurulması, yalnızca üyelerin tutuklanması ya da diğer durumlarda alınacak tedbirlerle ilgili olabiliyor. Belçika'da parlamento, üyelerinin tutuklanması ya da mahkemeye çıkarılması veya yargılanması sözkonusu olduğunda buna izin vermekle yükümlü, sıradan soruşturma önlemleri için ise izin alınması gerekmiyor. Türkiye'de TBMM üyeleri, Meclis çalışmalarındaki oy ve sözlerinden, Meclis'te ileri sürdükleri düşüncelerden, başka bir karar alınmadıkça bunları Meclis dışında tekrarlamak ve açığa vurmaktan sorumlu tutulamıyorlar. Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği öne sürülen bir milletvekili, Meclis kararı olmadıkça tutuklanamıyor, sorguya çekilemiyor ve yargılanamıyor. Sadece suçüstü hali ve seçimden önce soruşturmasına başlanan "Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmayı, insan haklarına dayanan demokratik ve laik cumhuriyeti ortadan kaldırmayı" amaçlayan suçlar dokunulmazlık kapsamında bulunmuyor.