Avrupa’da ’’direniş’’ cezası ne kadar ?
Abone olGezi Parkı olaylarında polisin müdahalesi ve polise karşı saldırılarla ilgili tartışmalar hükümeti harekete geçirdi. AB Bakanlığı’nın hazırl...
Gezi Parkı olaylarında polisin müdahalesi ve polise karşı
saldırılarla ilgili tartışmalar hükümeti harekete geçirdi. AB
Bakanlığı’nın hazırladığı çalışmada, polise mukavemet ve
saldırılarla ilgili AB ülkelerindeki mevzuat incelendi.
Başbakanlık kaynaklarından edinilen bilgiye göre, son Bakanlar
Kurulu toplantısında hükümet üyelerine Avrupa Birliği Bakanlığı’nın
hazırladığı çalışma dağıtıldı. Çalışmada polise mukavemet ve
saldırılarla ilgili AB ülkelerindeki mevzuat inceleniyor.
Çalışmayla ilgili Avrupa Birliği Bakanı ve Başmüzakereci Egemen
Bağış da Bakanlar Kurulu’na sunum yaptı.
Bilindiği gibi Türkiye’de görevini yerine getiren polise
mukavemette bulunma 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 265. Maddesine
göre 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılıyor. Avrupa
Birliği ülkelerinde ise bir kamu görevlisini görevini yapmaya veya
yapmamaya zorlamak için şiddette bulunmak veya tehdit etmek ile bir
kamu görevinin yerine getirilmesi sırasında, kamu görevlisine veya
ona yardım edenlere şiddet veya tehdit ile mukavemet etme suçunun
genellikle ayrı maddelerde düzenleniyor. Bazı AB ülkelerinde
mukavemet ile ilgili maddelerde kamu görevlilerinin yanı sıra
kolluk kuvvetlerine veya polise özel olarak yer veriliyor.
Türk Ceza Kanununda olduğu gibi AB ülkelerinde de mukavemet suçun
birden fazla kişi tarafından veya örgüt halinde veya silahla
işlenmesi, suçun ağırlaştırıcı sebebi. AB ülkelerinde dikkati çeken
diğer bir husus, kamu görevlisine ve polise mukavemet suçuna teşvik
suçunun genellikle ayrıca düzenlenmiş olması. AB Bakanlığı’nın
Bakanlar Kurulu’na sunduğu Rapor’da incelenen ülkelerin mukavemet
konusundaki mevzuatlarında şunlar öne çıkıyor:
“FRANSA: Fransız Ceza Kanunu’nun, “Devletin Otoritesine Karşı
İşlenen Suçlar” başlığı altında yer alan “Direnme” başlıklı 433-6
ilâ 433-10. maddelerinde kamu görevlilerine direnme suçu
düzenleniyor.
Kanun’un 433-6. maddesi uyarınca, görevlerini yerine getirmek
amacıyla kanunları, kamu otoritelerinin talimatlarını veya yargı
mercilerinin kararlarını uygulayan ve kamu gücünü elinde
bulunduranlara veya kamu görevini yerine getirmekle yükümlü
olanlara şiddet içeren bir direnmede bulunmak suçtur.
Kanun’un 433-7. maddesi uyarınca, bu suçun cezası 1 yıl hapis
cezası ve 15.000 avro para cezası olarak belirlenmiştir. Suçun
toplu olarak işlenmesi halinde, 2 yıl hapis cezası ve 30.000 avro
para cezası öngörülmüştür.
Suçun silahla işlenmesi halinde, 5 yıl hapis cezası ve 75.000 avro
para cezası; suçun silahla ve toplu halde işlenmesi halinde ise 10
yıl hapis cezası ve 150.000 avro para cezası öngörülüyor. Direnmeye
teşvik etme ise ayrı bir suç olarak düzenleniyor. Buna göre, kamuya
açık yerlerde bağırmak veya konuşma yapmak, yazı asmak veya
dağıtmak ya da yazı, söz veya resimlerin diğer yollarla
iletilmesini sağlamak suretiyle direnmeye teşvik edenler hakkında 2
ay hapis cezası ve 7.500 avro para cezası veriliyor.
BELÇİKA: Belçika Ceza Kanunu’nun, “Kamu Düzenine Karşı Suçlar”
başlığı altında yer alan “Direnme” başlıklı 269 ilâ 274.
maddelerinde, kamu görevlilerine direnme suçu düzenleniyor.
Kanun’un 269. maddesi uyarınca, kanunları veya kamu otoritelerinin
veya yargı mercilerinin karar ve talimatlarını uygulamak amacıyla
hareket eden bakanlık memurları, orman korucuları, vergi veya
gümrük görevlileri gibi kamu gücü kullanan kişilere ya da idari
veya adli kolluk görevlilerine şiddet veya tehdit içeren her türlü
saldırı ve direnme suç olarak tanımlanıyor.
Suçun birden fazla kişi tarafından ve önceden anlaşarak işlenmesi
halinde, silahlı kişiler hakkında 5 yıldan 10 yıla kadar hapis
cezası, silahsız kişiler hakkında ise 1 yıldan 5 yıla kadar hapis
cezasına hükmediliyor. Direnme suçu niteliğindeki fiillere öncülük
eden ve teşvik eden kişiler aleyhine, 5 yıldan 10 yıla kadar, kamu
görevlisi olma, seçimlerde aday olma, soyluluk unvanı taşıma, yargı
faaliyeti kapsamında jüri, uzman veya tanık gibi bir görev alma,
kendi çocukları ve avukatlık mesleği dahil olmak üzere bir kimseye
vekil veya vasi olma, silah taşıma ve silahlı kuvvetlere katılma
haklarından mahrum etme yönünde karar verilebiliyor.
İNGİLTERE: İngiliz Polis Kanunu’nun 89/1. maddesi uyarınca görevini
yerine getiren bir polis memuruna saldırmak ya da bu saldırıya
yardımcı olmak suçtur. Bu suç için, yargılama usulüne göre 6 aya
kadar hapis cezası verilebileceği gibi, sadece para cezası veya her
iki cezanın birden verilmesi mümkün.
ALMANYA: Alman Ceza Kanunu’nun 113.maddesinde, kanunların, yargı
kararlarının, talimatların uygulanmasından sorumlu kolluk
görevlilerine veya Silahlı Kuvvetler personeline şiddet veya
tehditle direnme gösteren veya saldıran kişiler için 2 yıla kadar
hapis cezası veya para cezası öngörülüyor.
Suçu işleyenlerin veya işlenmesine yardım edenlerin silah
kullanması halinde ve suçu işleten kişinin şiddet kullanarak kolluk
görevlisinin ölümüne ya da ağır yaralanmasına sebep olması halinde
6 aydan 5 yıla kadar hapis cezası verilebiliyor.
İSPANYA: İspanya Ceza Kanunu’nun 551. maddesinde, bu suçları
işleyenler için, devlet otoritesine karşı gelme halinde, 2 yıldan 4
yıla kadar hapis cezası ve para cezası, diğer hallerde 1 yıldan 3
yıla kadar hapis cezası öngörülüyor.
Suçun, Bakanlar Kurulu, Senato, Yasama Meclisi, Yargı Genel Konseyi
ya da Anayasa Mahkemesi gibi bazı organların üyelerine karşı
işlenmesi halinde 4 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası ve para cezası
verilebiliyor.
İSVEÇ: İsveç Ceza Kanunu’na göre bir kalabalığın, kamu otoritesine
direnmesi veya herhangi bir tedbir alınmasına mecbur bırakması veya
bir tedbire engel olarak grup şiddeti uygulamaya niyetli olduğunu
göstermesi suretiyle kamu düzenini bozması ve kamu otoritesinin
talimatına rağmen dağılmaması suçtur. Kalabalığın azmettiricileri
ve liderleri isyan nedeniyle 4 yıla kadar hapis cezasıyla,
kalabalığa katılan diğer kişiler ise para cezası veya 2 yıla kadar
hapis cezasıyla cezalandırılırlar.
Kalabalığın yetkili kamu otoritesinin talimatına uyarak dağılması
durumunda, azmettiriciler ve liderler için para cezası veya 2 yıla
kadar hapis cezası öngörülüyor. Kanuna göre bir kalabalık bir kişi
veya mülk üzerinde grup şiddeti uygularsa, o sırada kamu
otoritesinin bulunup bulunmadığına bakılmaksızın, kalabalığın
azmettiricileri ve liderleri şiddet içeren isyan nedeniyle 10 yıla
kadar hapis cezasıyla, kalabalığa katılan diğer kişiler ise para
cezası veya 4 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılıyor.
HOLLANDA: Hollanda Ceza Kanunu’na göre kamu görevlisine ya da
yardımcı olan kamu görevlisine şiddet veya şiddet kullanma
tehdidiyle direnen veya saldıran kişiler için 1 yıla kadar hapis
cezası öngörülüyor. Saldırıda bedensel zarar oluşması halinde ise 4
yıla kadar hapis cezası ya da 4.kategoriden para cezası, eylem
sonucu ciddi bedensel zarar oluşması halinde 7 yıla kadar hapis
cezası ya da 5.kategoriden para cezası, ölüme sebebiyet verme
halinde 12 yıla kadar hapis cezası ya da 5.kategoriden para cezası
öngörülüyor.
MACARİSTAN: Macaristan Ceza Kanunu’na göre güvenlik mensuplarının
bir kamusal etkinlikte düzeni sağlamak üzere yaptıkları
faaliyetlere karşı şiddet içerecek veya caydırıcı biçimde
direnenler, eğer fiilleri daha ağır bir cezayı öngörmüyorsa, para
cezası veya iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılabilirler
veya sosyal hizmetlerde çalıştırılabilirler. Suçun bir grup
tarafından veya silahla işlenmesi halinde 3 yıla kadar hapis cezası
öngörülmüştür.
LETONYA: Letonya’da mukavemet suçuna 3 yıla kadar hapis cezası veya
aylık asgari ücretin 60 katı tutarında para cezası veriliyor.
Suçun, bir grup tarafından işlenmesi halinde 5 yıla kadar hapis
cezası veya aylık asgari ücretin 100 katı tutarında para cezası
öngörülüyor.”
(İHA)