Avrupa mı Anadolu mu? Depremde hangisi daha az riskli?

İstanbul’da giderek yaklaştığı söylenen ve Kandilli Rasathanesi Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener’in, “En iyi ihtimalle 7.2 büyüklüğünde” dediği Marmara depremiyle ilgili inşaat ve jeofizik mühendisleri odası da uyardı. Uzmanlar, binaların depremden etkilenmemesi için zemin ve yapıdenetimi konusundaki eksikliklere dikkat çekti. Avrupa yakasının zemin bakımından Anadolu’ya oranla daha riskli olduğu belirtildi.

Kandilli Rasathanesi Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener’in, “Burada zemin koşulları da önemli. Faya yakın da olsanız binanın zemini çok sağlamsa, depremi az hissedersiniz” açıklamaları dikkat çekti.

Habertürk'ün haberine göre Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’nin (TMMOB) ağustos ayında duyurduğu İstanbul Deprem Raporu’nu hazırlayan ekipten İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Nusret Suna ve Jeofizik Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Şahan yaklaşan depremle ilgili tespitlerini aktardı.

‘AVRUPA YAKASI ZEMİN BAKIMINDAN İYİ DEĞİL’
1996 yılında hazırlanan Türkiye’nin deprem bölgeleri haritasının bu yıla kadar hiç değişmediğini söyleyen TMMOB Jeofizik Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Başkanı Erdal Şahan, “Eski haritada 1. 2. ve 3. derece deprem bölgesi diye sınıflamışlardı. O haritanın yanlışı şuydu. Faya uzaklığa göre belirlemişlerdi. Fakat Haluk Özener’in doğru söylediği bir şey var. Sadece faya uzaklıktan ziyade zeminin durumu da çok önemli. O harita bu anlamda eksikti. Çünkü Kartal, Maltepe, Kadıköy faya yakın diye 1. derece deprem bölgesi seçilirken zemini bozuk olan Avcılar, Küçükçekmece, Çatalca, Gaziosmanpaşa’yı tehlikesiz görmek yanlış. İstanbul’un zemin bakımdan haritasına baktığımız zaman Anadolu yakasının Avrupa Yakası’na göre biraz daha kaya zeminlerden oluştuğunu görüyoruz. Kaya daha dayanıklı daha sağlamdır. Avrupa yakası bu anlamda düşündüğümüzde biraz daha riskli” diye konuştu.

‘YETERLİ DENETİM YOK, BİNALAR RİSK ALTINDA’
Avrupa yakasında zeminin daha killi ve kalın olduğunu belirten Şahan, “Mesela Bakırköy formasyonu dediğimiz bir durum var. Yüzeyden kaya gibi görünüyor, ama onun ötesinde epey kalın bir kil tabakası var. Bakırköy’den Silivri, Çatalca ve Tekirdağ’a doğru gittikçe kil kalınlığı ve katman kalınlığı daha da artıyor. Dere yataklarının geçtiği yerlerde de genelde zeminle ilgili problemler vardır. Kurbağalıdere’de bunu öngörebiliriz. Türkiye’de zemin etütleri ile ilgili çoğu yerde denetim olmadığı için sadece bir rapor ya da kâğıt parçası gibi değerlendirilebiliyor. Avrupa yakasında zemin etütleri yapılıyor ama gereken yerlerde iyileştirme yapılmıyor. Bu nedenle yapılan binalar risk altında. 2001 senesinde yapı denetim yasası çıkmıştı. Yasada yer bilimciler dışarıdan hizmet alınır halde tutuluyor. Ticari ilişki ortadan kalkmalı, yapı-denetim firmaları işi müteahhitten değil bakanlık kanalıyla bir havuzdan kura yoluyla almalı. O zaman kamu adına bir denetim yaparlar” dedi.