Avrupa Birliği'nin kader günü

Fransa'da 42 milyon seçmen, bugün AB Anayasası için oy kullanıyor. Cumhurbaşkanı Chirac ve tüm AB liderleri, Fransız halkını, "hayır derseniz AB krize girer" diye uyarıyorlar.


Fransa'da yaklaşık 42 milyon kayıtlı seçmen, bugün yapılan referandumda AB anayasası için oy kullanıyor. Cumhurbaşkanı Jacques Chirac ve tüm AB ülkelerinin liderleri, Fransız halkını, "referandumda 'hayır' çıkması halinde AB krize girer" diye uyarıyor. Ancak buna rağmen son ana kadar yapılan araştırmalardan "hayır" oyu yüksek çıktı.

Fransa'da yapılan son kamuoyu araştırmaları, referandumda "hayır" oylarının daha fazla çıkacağını gösteriyor. İçişleri Bakanı Dominique de Villepin'in, bu gece 24:00'e kadar tahmini ilk resmi sonucu açıklaması, kesin sonuçların ise perşembe günü Anayasa Mahkemesi tarafından açıklanması bekleniyor.

'Eşi görülmemiş kriz'

Referandum sonucu, diğer AB ülkelerinden de yakından izleniyor. "Referandumda 'hayır' çıkması halinde, AB'nin daha önce eşi görülmemiş bir krizle karşı karşıya kalacağı" yorumu yapılıyor.

Fransız Sosyalist Parti'nin önemli isimlerinden ve eski bakanlardan Jack Lang, BBC radyosuna yaptığı açıklamada, referandumda çıkabilecek "hayır" oyunun, "Fransa ve Avrupa'yı durgunluğa sürükleyebileceğini" belirtti. Lang, "Bir kriz olacak; çok zor bir durum ortaya çıkacaktır" dedi.

Avrupa Politikaları Merkezi (EPC) Başkanı John Palmer de, anayasanın reddedilmesinin ciddi sonuçları olacağını belirterek, birliğin etkin bir sesi olmasının derin yara alacağını belirtiyor. Palmer, referandum sonucunun izlerinin kısa vadede tamir edilemeyeceğini vurguluyor.

Türkiye'ye 3 Ekim güvencesi

Anayasanın reddedilmesinin AB-Türkiye ilişkilerine olası etkisi de Ankara tarafından yakından izleniyor. AB Komisyonu yetkilileri, Türkiye'ye verdikleri güvencelerde, referandum sonucunun sürece etki etmeyeceğini ve müzakerelerin daha önce söz verildiği gibi 3 Ekim'de başlayacağını belirtmişti.

EPC Başkanı Palmer da, Türkiye'nin müzakere sürecinde Fransa referandumundan çok Almanya'da yapılacak erken seçime dikkat edilmesi gerektiğini belirtiyor.

Fransa'da sağ-sol bölündü

Fransa'da AB anayasası referandumunda, merkez sağ ve sol seçmenlerin kendi aralarında da bölündüğü gözleniyor. İktidardaki Halk Hareketi Birliği (UMP), liberal eğilimli Fransa Demokrasi Birliği (UDF), Sosyalist Parti ve Yeşil Parti, referandumda "evet" oyu verilmesi için karar alırken, "hayırcı" kanatta, Jean-Marie Le Pen'in liderliğini yaptığı aşırı sağcı Ulusal Cephe Partisi, Komünist Parti, aşırı radikal sol partiler yer alıyor.

"Evetçiler", AB'nin daha hızlı işleyeceği, tek vücut olacağı ve Fransa'nın ağırlığının artacağını gerekçe gösterirken, "hayırcılar" ise anayasanın AB'yi NATO'ya bağımlı kıldığını, sosyal yanının zayıf olduğunu ve Türkiye'nin tam üyeliği ihtimalini güçlendirdiğini savunuyorlar.

Başbakanlığa Villepin gelecek

AB anayasası referandumun sonucu ne çıkarsa çıksın, Cumhurbaşkanı Chirac'ın, giderek zayıflayan hükümette önemli değişiklikler yapacağı sanılıyor. Referandumun ardından başbakanlık görevine Jean-Pierre Raffarin'in yerine İçişleri Bakanı Dominique de Villepin'in getirilmesi bekleniyor. "Hayır" sonucunun, Cumhurbaşkanı Chirac ve Sosyalist Parti Genel Sekreteri François Hollande'i de siyaseten sarsacağı belirtiliyor.

'Hayır' kimin hayrına?

Fransa'daki anayasa referandumunda "evet" için umutlar azalırken, "hayır" sonucu çıkması bekleniyor. 25 üye ülkeden 11'inin kabul ettiği anayasanın 2007 yılına kadar birliğe üye tüm ülkeler tarafından onaylaması gerekiyor. AB'nin başkenti Brüksel'de ise anayasanın geleceğiyle ilgili olumsuz bir hava hakim. Fransa'dan "hayır" çıkmasına neredeyse kesin gözüyle bakılırken, "Avrupa'nın bir kaosa sürüklenebileceği" endişesi dile getiriliyor. Avrupalı diplomat ve siyasetçiler "hayır" sonucunu, Fransa halkının ekonomik durum, işsizlik korkusu ve AB'nin genişlemesine duydukları tepki nedeniyle iktidardaki politikacıları cezalandırma isteğine bağlıyor. Türkiye'nin AB'ye üyeliği ise Fransa'da anayasa tartışmalarının odağına oturdu. AB Anayasası'na karşı çıkanlar, anayasanın kabul edilmesinin Türkiye'nin üyeliğinin de onayı anlamına geldiğini savunuyor. AB Anayasası'nı savunanlar ise aksine, anayasanın kabulünden Türkiye'nin olumsuz etkileneceğini düşünüyor. Her iki durumda da Fransızlar, Türkiye'nin AB üyeliği yolunda büyük engel çıkaracaklarının en önemli sinyalini veriyorlar.

Sabancı: Bize ciddi etkisi olmaz

TÜSİAD Başkanı Ömer Sabancı, Fransa'da yarın yapılacak AB Anayasası referandumundan çıkabilecek sonucu değerlendirirken, ekonomide büyük bir çalkantı beklemediğini söyledi.

Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu 1. Genel Kurulu'na katılan Sabancı, gazetecilerin Fransa'da yapılacak referanduma ilişkin sorusu üzerine, "Ben Türkiye ekonomisinde büyük bir çalkantı beklemiyorum'' dedi.

Haber: Berivan Oruçoğlu

Kaynak: