Atatürkün bilinmeyen hastalığı
Abone olDünya domuz gribinden muztaripken Atatürk'ün de aynı tip hastalıktan kurtulduğu ortaya çıktı.
Prof. Dr. Metin Özata'nın kaleme aldığı 'Atatürk ve
Tıbbiyeliler' kitabına göre, Samsun'a gitmeden önce milyonlarca
kişinin ölümüne yol açan İspanyol gribi geçiren Mustafa Kemal,
hastalığı Beşiktaş'ta Akaretler'deki evinde atlattı.
'Aşı ve Yaşam' dergisindeki 'Pandemi' konulu yazıda, 1918'de ortaya
çıkan İspanyol gribi salgınında sadece ABD'de 20
milyonun üzerinde vaka görüldüğü, bunların yaklaşık 1 milyonunun
hayatını kaybettiği belirtildi.
Her şeyin 1918'in bir Mart sabahı Kansas-Camp Fuston'da başladığı
belirtilen yazıda, dünyayı sarsan gelişmeler şu ifadelerle
anlatıldı:
ÖNCE BİR AŞÇI HASTA OLDU, SONRA DÜNYA
'Aşçı Albert Mitchell, o gün kendisini kahvaltı hazırlayamayacak
kadar bitkin hissediyordu. Ateş, orta derecede boğaz ve kas
ağrısı gibi grip benzeri semptomlarla sağlık merkezine gitti.
Kendisine yatak istirahati önerildi. Öğle saatlerinde 107
asker hastaydı. İki gün içinde çoğu ciddi zatürre şeklinde ölümcül
olmak üzere, 522 kişi hastalanmıştı. Kayıtlara 48 kişinin
zatürreden öldüğü geçti. Diğer askeri birlikler de aynı
salgının etkisi altına girmişti. Hastalığın sebebi olan virüs
Avrupa'ya yayılmış, daha fazla insanı enfekte etmiş ve hastalık
ölümcül ilerlemesini sürdürmüştü. I. Dünya Savaşı nedeniyle genç
erkeklerin gemi ve eğitim kamplarında toplanmasıyla hastalık hızla
yayılmış ve askeri gruplardan topluma ulaşmıştı. Alcatraz adası
gibi izole yerler 1 hafta içinde influenza tarafından istila
edilmişti.'
Hastalığın daha sonra Atlantik'i geçtiği, Nisan ayında Fransa'yı,
ay ortasında Japonya ve Çin'i, Mayıs ayında Afrika ve Güney
Amerika'yı sardığı belirtildi.
ABD'nin büyük şehirlerinde bir kaç ay içinde binlerce kişinin
gripten hayatını kaybettiği kaydedilen yazıda, Ekim ayında San
Francisco'da toplu yerlerde maske takma zorunluluğu getiren yasanın
kabul edildiği, San Francisco Chronicle gazetesinin bunu
'Maske Takın, Hayatınızı Kurtarın' anonsuyla
duyurduğu ifade edildi.
ATATÜRK BEŞİKTAŞ'TAKİ EVİNDE ATLATTI
'Aşı ve Yaşam' dergisindeki yazıda, dünyayı kasıp kavuran İspanyol
gribinin ülkede gelecekte önemli mevkiler işgal edecek pek çok
kişinin yaşamını da derinden etkilediği iddiasına yer verildi.
Yazıda, Mustafa Kemal'in genç subaylık döneminden ölümüne dek
arkadaşlık yaptığı, cephelerde birlikte çalıştığı, görev verdiği ve
çeşitli nedenlerle karşılaştığı tıbbiyelileri konu alan 'Atatürk ve
Tıbbiyeliler' kitabına atıfta bulunularak, Ulu Önder'in bu ölümcül
gribi atlattığı öne sürüldü. Kitapta, Cemal Kutay'ın 'Sohbetler'
isimli eserine dayanılarak Mustafa Kemal'in Samsun'a
gitmeden önce İspanyol gribi geçirdiği bilgisine yer
verildi.
Esere göre, bu hastalığı büyük kurtarıcının yaveri Cevat Abbas
Gürer şöyle anlattı: 'Samsun'a hareket hazırlığında
idik. Atatürk bir müddettir rahatsızdı. Oldukça
ciddi olan ve o zaman pek korkulan İspanyol nezlesini Beşiktaş'ta,
Akaretler'deki evinde atlatmıştı.'
Cumhuriyet'in ilk kuşak ressamlarından Fikret Mualla'nın da
annesini Galatasaray Lisesi'nde öğrenim gördüğü sırada, işgal
altındaki İstanbul'da 'ikinci bir felaket' olarak görülen
İspanyol gribinden kaybettiği kaydedildi. Ressamın 'Bu
hastalığı annesine bulaştırdığı' için gelişim çağında sürekli bir
suçluluk duygusu yaşadığı ifade edildi. Ünlü şair ve öykücü Ziya
Osman Saba'nın da 8 yaşındayken kendi sözleriyle 'O zamanlar pek
salgın ve ünlü olan İspanyol nezlesine yakalanan annesini
kaybettiği' belirtildi.
GRİP NAZIM'IN ŞİİRİNDE
Ünlü şair Nazım Hikmet de Kuvayı Milliye Destanı'nda dünyayı sarsan
İspanyol gribine şu dizilerle değinmiş:
Biz ki İstanbul şehriyiz
Seferberliği görmüşüz: Kafkas, Galiçya, Çanakkale, Filistin
Vagon ticareti, tifüs ve İspanyol nezlesi
bir de İttihatçılar, bir de uzun konçlu Alman çizmesi
914'ten 918'e kadar yedi bitirdi bizi.'
AYNI VİRÜS TİPİ
Sağlık Bakanlığı'nın 'Pandemik İnfluenza Ulusal Faaliyet Planı'nda,
bir grip salgınının geçmiş salgınlara kıyasla daha büyük bir paniğe
yol açacağı ve ağır kayıplarla sonuçlanabileceği belirtildi.
Hiç kimsenin bağışık olmadığı yeni bir influenza alt tipi ortaya
çıktığında pandemi (salgın) görüldüğü, bunun da dünya çapında
birden fazla noktada aynı anda epidemi görülmesi ve çok sayıda
hastalık ve ölüm anlamına geldiği kaydedildi.
Her yıl ortaya çıkan influenza salgınlarının A ve B virüsleri ile
oluştuğu, bu epidemilerin nedeninin daha önce yaşanan enfeksiyonlar
ve aşılarla artık bağışık hale gelen influenza virüslerindeki çok
küçük değişimler olduğu vurgulandı.
Plana göre, sadece influenza A pandemiye yol açıyor. İnfluenza A
virüsünün yüzey proteinlerinin bir ya da ikisinde birden önemli bir
değişiklik oluştuğunda artık bu yeni virüse karşı hiç kimse bağışık
olmuyor. Bu virüs kişiler arasında bulaşma kapasitesine sahipse
pandemi gelişebiliyor.
1918 İspanyol gribine H1N1, 1957 Asya gribine H2N2, 1968'deki Hong
Kong gribine de H3N3 virüslerinin yol açtığı belirtildi.