Aşure günü nedir ne zaman cumaya denk gelirse...

İslam aleminin matem ayı olarak anılan Muharrem ayı 14 Ekim çarşamba günü başlıyor. Muharrem ayının en önemli günü olan Aşure Günü ise 23 Ekim cumaya denk geliyor.

AŞURE GÜNÜ CUMAYA DENK GELİRSE NE OLUR?

2015 yılının Aşure Günü'nün cumaya denk gelmesi 'Aşure Günü cumaya denk gelirse kıyamet mi kopar?' sorularını gündeme getirdi. Rivayete göre, Aşure Günü'nün cumaya gelmesi bir kıyamet alameti. Ancak İslami kaynaklara göre böyle bir gerçeklik yok. 

MUHARREM AYI ORUCU NASIL TUTULUR?

Hazreti Muhammed'in Muharrem ayında ne yapardı, Muharrem orucu tutar mıydı? sorularının yanıtlarını İlahiyatçı Prof. Dr. Nihat Hatipoğlu verdi.

Sabah gazetesindeki köşesinde geçen yıllarda Aşure Günü ve Muharrem Orucu'na ilişkin yazılar kalema alan Nihat Hatipoğlu şu bilgileri verdi:

"... 'Haram aylar' olarak adlandırılan aylar dört aydır. İslam'dan önce de Araplar bu dört ayı kutsal bilir ve bu aylarda savaşmazlardı. Bu ayları kutsal sayarlardı.
Bu aylar Zilkade, Zilhicce (hac ayı), Recep ve Muharrem aylarıdır.
İçinde bulunduğumuz bu ayda -Muharrem'de- oruç tutmak Peygamberimiz tarafından tavsiye edilmiştir.

Efendimiz şöyle buyuruyor:

"Ramazan ayından sonra en faziletli oruç Muharrem ayında tutulan oruçtur. Muharrem Şehrullahtır (Allah'ın ayıdır). Farz namazlardan sonra en faziletli namaz ise geceleyin kılınan namazdır (Müslim, Siyam, 202).
Hz. Peygamber (s.a.v.) Medine'ye geldiğinde, Ramazan orucu farz kılınmadan önce arkadaşlarına Muharrem orucunu tutmalarını tavsiye etmiştir. Ramazan orucunu emreden ayetler geldikten sonra ise şöyle buyurmuştur:

"Muharrem ayının onuncu günü (aşure günü) Allah'ın günlerinden bir gündür. Artık isteyen o günde oruç tutar, dileyen de tutmaz." (Müslim, Siyam, 117) Böylece Muharrem ayının onuncu günü oruç tutmayı isteğe bırakmıştır.
Hz. Peygamber'in (s.a.v.) 'aşure' günü orucu ile ilgili talimatı ise şöyledir: "Aşureden önceki gün, aşure günü ve aşureden sonraki gün oruç tutunuz."

SADECE ARUŞE GÜNÜ ORUÇ TUTMAK CAİZ Mİ?

Bu sözüyle de sadece aşure günü -Muharremin onuncu günü- oruç tutmayı mekruh gördüğünü belirtmiş oluyor. O halde Muharrem'in 9, 10 ve 11. günleri oruç tutmak isabetli olur.

ALEVİ İNANCINA GÖRE AŞURE GÜNÜ VE MUHARREM ORUCU

Alevilerde, Hüseyin'in Kerbelâ'daki acısı başta olmak üzere On İki İmamlar'ın acılarını anmak ve anlamak için Muharrem Mâtemi tutulur. Muharrem Matemi'nin amacı, bu türlü acıların bir daha yaşanmaması için gerekli olan insanlık değerlerini ve Alevî öğretisini özümsemektir. Matem süresince bıçağa ve kesici aletlere el sürülmez, kurban kesilmez ve et yenmez. Matem boyunca hiçbir canlıya eziyet edilmez. Kimsenin kalbini kırmamak, dili ile kimseyi incitmemek, kimse hakkında dedikodu yapmamak Matem Orucu'nun temel ilkesidir. Sağlığı yerinde olanlar oruç tutarlar. Matemden amaç, kendine eziyet yapmak değil, kötülük ve katliamların bir daha olmaması adına anmak ve unutmamaktır. Kerbela katliamında hasta olması nedeniyle İmam Zeynel Abidin'in kurtulması ve Ali'nin soyunun devam etmesi nedeniyle de Allah'a şükredilir. Bu nedenle Muharrem mâtemi, aşûre geleneği ile biter. 12 gün orucun ardından Aşure Günü yapılır. 12 değişik malzemeden oluşan aşure yenilir ve dağıtılır.

Şİİ İNANCINA GÖRE AŞURE GÜNÜ

Şiî inancında Aşure Günü'ne, diğer İslam mezheplerinin atfettiği önemin dışında bir önem verilir. İnanca göre Şiîlik'te önemli bir figür olan İslam peygamberi Muhammed'in torunu İmam Hüseyin Kerbelâ'da muharrem ayının onuncu gününde şehit edilmiştir. Muharrem ve Safer aylarını matem ayları olarak kabul ederler. İki ay boyunca düğün ve benzeri eğlenceler yapılmaz, mâtem günlerinde taziye meclisleri düzenlenerek mersiyeler okunur, ihsan yemekleri verilir. Bazıları için her ayın onuncu günü Aşura'dır; kelime Muharrem ayında işlenen Hüseyin cinayetinden sonra tutulan geleneksel yasın diğer adı olarak yerleşmiştir.

AŞURE MERASİMİ NE ZAMAN?

Türkiye'deki en büyük anma merasimi İstanbul Halkalı'daki Aşura Matem Merasimi'nde yapılır. Bu tören Aşura gününü en iyi şekilde anlatması yönünden UNESCO tarafından en iyi Aşura Merasimi seçilmiştir; ayrıca törende yapılan Aşura tiyatrosunun ve izleyicinin sayısı bakımından da Guinness Rekorlar Kitabına girmeye aday olmuştur. Anadolu'da çeşitli hububatlardan pişirilen, Aşure Nuh tufanı ile ilgili bir rivayet dolayısıyla yapılır. Rivayete göre gemidekilerin yiyecekleri tufan boyunca bitmiş, erzak çuvallarının dibinde kalan az miktardaki yiyecekler tek bir kazan içerisinde birleştirilerek yemek yapılıp yenmiştir.