Aşure ayı beraberinde sağlığı getirdi!

Muharrem ayında yemek fabrikaları ve evlerde pişirilip dağıtılan aşure, fındık, badem, fıstık ve ceviz içi gibi kuru yemişler ile kayısı, incir, üzüm gibi kuru meyvelerin tüketimini arttırdı.

AA muhabirinin aldığı bilgiye göre, Hicri yılbaşı olan Muharrem ayı, İslam kültür tarihinde önemli bir yer tutuyor. Muharrem ayının 10. gününde Müslümanlar, evlerinde ya da yemek fabrikalarında kaynattığı aşureleri dağıtarak sosyal dayanışmaya katkı sağlanıyor.

Aşure dağıtımı, Muharrem ayının 10. gününde başlıyor ve ay sonuna kadar devam ediyor. Bu süre içinde dernek, vakıf ve belediyeler yemek fabrikalarında, vatandaşlar kendi mutfaklarında hazırladıkları aşureleri zengin yoksul demeden toplumun bütün kesimlerine dağıtıyor.

''Bereketin tatlısı'' olarak nitelendirilen aşure, Türk mutfak kültüründe önemli yer tutuyor. Osmanlı döneminde saraylarda pişirilen en eski tatlılardan olan aşurenin, Hazreti Nuh peygamberin gemisindeki ambarlarda bulunan son gıdaların karıştırılmasıyla elde edildiği yolundaki rivayete göre, bereket getireceğine de inanılıyor.

Tüm Kuruyemiş Sanayici ve İşadamları Derneği (TÜKSİAD) Başkanı Hasan Hüseyin Karapınar, kuru yemiş tüketiminin yılbaşı, dini bayramlar ve Muharrem ayında önemli artış yaşandığını söyledi.

Özellikle Anadolu'nun birçok kesiminde dini bayramlarda eve gelen misafirlere imkanlar ölçüsünde kuru yemiş de ikram edildiğini anlatan Karapınar, ''Bu gelenek dini bayramlardaki tüketimi canlandırır. Muharrem ayında ise aşurenin gerek içinde, gerekse süslemesinde kullanılan Antep fıstığı, ceviz içi, fındık, fıstık, badem gibi kuru yemişlere talep artar. Bunların yanı sıra kuru meyvelerden incir, kayısı, üzüm ve erikte de tüketim artışı yaşanır. Ülkenin dört bir yanında sosyal dayanışmanın en güzel örneğinin ortaya konulduğu aşure kaynatıldıkça sektörde hareketlilik üst seviyeye ulaşır'' dedi.

Karapınar, aşure için kullanılan kuru yemiş ve meyvelerin tüketiminde bu dönemde 5 katından fazla artış yaşandığını dile getirerek, ''Yüzde 500'ün üzerindeki bir artış, üreticiyi, tüccarı ve esnafı da mutlu ediyor'' diye konuştu.

Bereketin tatlısı aşure, beyin, kalp ve damar ile karaciğer başta olmak üzere insan sağlığı açısından oldukça faydalı besinleri bir arada bulunduruyor.

Süslenmesinde kullanılan ürünlerle birlikte aşure, protein, karbonhidrat, önemli yağ asitleri, demir, çinko, fosfor, kalsiyum gibi mineraller ile B, C ve A vitaminlerince zengin, eşi olmayan bir gıda ürünü olarak biliniyor.

Diyet Uzmanı Rabia Yıldız, bolluk ve bereketin simgesi olan aşurenin özellikle kalp ve damar sağlığı için koruyucu bir besin olduğunu belirterek, bol şerbetli veya hamur işi tatlılar yerine aşurenin tercih edilmesini önerdi.

Özellikle büyüme gelişme çağındaki çocuklar için ve sütlerinin miktarı ile kalitesini artırmak isteyen emziren anneler için çok önemli bir besin kaynağı olan aşurenin tamamen bitkisel besinlerden yapıldığını belirten Yıldız, ''Fındık-fıstık-ceviz- badem gibi yağlı tohumlar sayesinde aşurenin kalp-damar sağlığı için koruyucu olan bir besin olduğunu söyleyebiliriz. Yüksek protein içeriğinden dolayı özellikle vejetaryen olanlar için iyi biri protein kaynağıdır'' diye konuştu.

AŞUREDE KULLANILAN MALZEMELERİN SAĞLIK AÇISINDAN FAYDALARI

Aşurede kullanılan malzemelerin sağlık açısından ayrı ayrı faydaları ele alındığında, ne kadar önemli bir gıda olduğu daha net anlaşılıyor.

Genellikle aşurenin süslemesinde kullanılan Antep fıstığının, TÜKSİAD'ın resmi internet sitesinde yer alan bilgilere göre, kalp sağlığını koruyucu etkisi bulunuyor.

''Vücudun dostu' olarak nitelendirilen, öksürüğün geçmesine yardımcı olan Antep fıstığı, kandaki kolesterol seviyesini düşürüyor.

Sığır etine göre protein yönünden 2 kat, fosfor yönünden 4 kat daha üstün olan Antep fıstığı, içerdiği B1 vitamini kan oluşumuna yardımcı oluyor, kavrama yeteneği ve öğrenme gibi beyin fonksiyonlarını optimize ediyor. Mide, bağırsak, kalp ve kalp kasları için faydalı olan bu kuru yemiş, yaşlanmaya karşı koruyor, sigara ve alkolün zararlı etkilerini azaltıyor, akciğeri temizliyor, göğsü yumuşatıyor, ağrıları hafifletiyor.

BADEM

Badem ise yumuşatıcı, balgam söktürücü ve sakinleştirici olarak biliniyor. Sinirleri güçlendiren, beden ve zihin yorgunluğunu gideren badem, hamilelerin sütünü artırıyor, bebeklerin gelişimine yardımcı oluyor. Böbrek, idrar yolları ve cinsel organlardaki iltihapları iyileştiren, kalp krizi riskini yüzde 50 oranında azaltan bu besin, kansere yakalanma riskini azaltıyor, cinsel güçsüzlüğe karşı olumlu etki sağlıyor.

Bronşit, boğaz ağrısı, yanması ve akciğer hastalıklarına faydalı olan badem, baş ağrısı, karaciğer ve böbrek ağrılarını hafifletiyor, içeriği Omega 3 kaynağı olarak kalp ve damar dostu olarak biliniyor. Bünyesindeki E vitamini, şeker hastalığının gelişimini engelliyor, beyin ve sinir fonksiyonlarını düzenliyor.

Haftada en az 5 badem, koroner kalp rahatsızlıklarına iyi geliyor. Badem, vücut direncinin artmasında, yaraların iyileşmesinde, tat ve koku duyusunun oluşumda faydalı, sperm hareketlerini artıran, büyüme, gelişme ve gebelik dönemlerinde ihtiyaç duyulan çinko mineralini içeriyor.

FINDIK

Kansızlık, sindirim ve solunum sistemi hastalıklarının önlenmesinde etkili olan fındık, kalp krizi riskini azaltıyor, vücudu güçlendirici ve sağlığımızı koruyucu bir görev üstleniyor.

Enerji verici ve besleyici olan, cinsel gücü artıran fındık, böbrek rahatsızlıklarına iyi geliyor, kemikleri ve dişleri güçlendiriyor. Vücutta kan basıncını düzenlemede büyük rol oynayan bu mucize ürünün faydaları şöyle sıralanıyor:

''Kalın bağırsak hastalıklarını, kabızlığı ve kalp hastalıklarını önler, kan şekerini düşürür. Omega 3 kaynağı olarak kalp ve damar dostu bir besindir. İçinde bulunan Omega 3 kan pıhtılaşmasını ve damar sertliğini önler, tansiyonu düşürür, şeker hastalarında kalp hastalığı riskini azaltır. E vitamini bakımından zengin olması nedeniyle antioksidan ve yaşlılık önleyici bir gıdadır. İçerdiği E vitamini şeker hastalığının gelişimini engeller, kalp, damar, beyin ve sinir fonksiyonlarını düzenler, yaraların iyileşmesine yardımcı olur, prostat kanserinden korur. Fındıkta bulunan B5 vitamini stresi giderici özelliği olan bir vitamindir. İçerdiği B6 vitamini bağışıklık sistemini güçlü tutmaya yarar, kan şekeri düşüklüğüne faydalıdır.''

FISTIK

Zihinsel ve bedensel yorgunluğu alan, bedenin üşümemesini sağlayan fıstık, kalp sağlığının korunması ve öğrenme gibi beyin fonksiyonları için gerekli olan vitaminleri içeriyor.

Böbrek ve safra kesesi ağrılarını hafifleten, göğsü yumuşatan, öksürük söktüren fıstık, kanın pıhtılaşması, kas gücü ve sinir iletimi için gerekli olan kalsiyum mineralini içeriyor.

CEVİZ

Şekil itibarıyla benzediği beyin açısından son derece önemli bir gıda olan ceviz, kavrama ve anlamayı geliştiriyor, zihin yorgunluğunu gideriyor.

Sinirlerin uyarımı ve kas dokusunun çalışması için gerekli olan potasyumu, kasları rahatlatıcı özelliği bulunan magnezyum içeren ceviz, damar sertliğini önlüyor, enerji veriyor.

Verem mikrobuna karşı koruyan, karaciğere ve mideye kuvvet verip ağız kokusunu gideren ceviz, kansere karşı korucu etki sağlıyor. Damar dostu yaşlılık engelleyici bir besin olan cevizin yararları şöyle sıralanıyor:

''İçerdiği E vitamini şeker hastalığının gelişimini engeller, kalp, damar, beyin ve sinir fonksiyonlarını düzenler, yaraların iyileşmesine faydalı olur, prostat kanserinden korur. Cevizde bulunan Arginin isimli aminoasit kan damarlarını gevşeterek tıkanmasını önler. İçerdiği fosfat, E vitamini ve potasyum, kalp hastalıklarına, flavonoid adlı madde ise kansere karşı koruyucu özelliğe sahiptir. İçeriğinde bulunan yüzde 7 oranındaki Omega 3 yağ asidi kanın pıhtılaşmasını ve damar sertliğini önler, tansiyonu düşürür, şeker hastalarında kalp krizi riskini azaltır. Haftada en az 5 adet ceviz içi yiyenlerde koroner kalp rahatsızlığının daha az ortaya çıktığı belirtilmektedir.''

KURU MEYVELER

Enerji veren kuru incirin, vitamin ve mineral bakımından zengin bir içeriği bulunuyor. Bağırsaklardan toksik maddelerin atılması, kandaki kolesterol seviyesinin düşürülmesi gibi faydalar sağlayan incir, kış aylarında vücudun direncini artırıyor, birçok sağlık sorununa karşı güç ve dayanıklılık sağlıyor.

Kuru kayısı ise beynin düzgün çalışmasına yardımcı oluyor, karaciğere iyi geliyor. Cildi, mikrop ve mantarlardan koruyan, güzelleştiren kayısı, fazla kiloları önlüyor, deriyi koruyor.

Mide ve onikiparmak bağırsağı ülserinin oluşumuna engel olan kayısı, bağırsak tembelliğini gideriyor, kansere karşı koruyor, kalp kaslarını kuvvetlendiriyor. Üreme sistemi üzerinde önemli rol oynayan kayısı, sinirleri güçlendiriyor, görme fonksiyonlarını güçlendiriyor, kan yapımına katkı sağlıyor.

Kuru üzüm de kan yapıcı özelliği sağlık açısından faydalı gıdalar arasında bulunuyor. İçerdiği demir, kalsiyum ve potasyum mineralleriyle kemik gelişimi yanında kansızlığı, halsizliği, zayıflığı ve ishali tedavi edici özelliği bulunan üzüm, protein ve karbonhidrat kaynağı olarak biliniyor. Karaciğer zafiyetine, öksürüğe ve bronşite iyi gelen üzüm, mideyi rahatlatıyor, unutkanlığa iyi geliyor, beyin fonksiyonlarını artırmaya yardımcı oluyor.

Vücuttaki kemik ve sinir dokusunu, kasların çalışmasını ve kalp atımlarını düzenleyen magnezyumu barındıran üzüm, kan oluşumu için büyük önem taşıyan ve özellikle gebelikte takviyesi gereken demir mineralini içeriyor.

Aşurede kullanılan kuru fasulye, nohut ve buğday ise enerji ve protein kaynağı olarak beslenmede önemli yer tutuyorlar.