Askeri yargıya AB ayarı
Abone olAvrupa'ya uyum çerçevesinde askeri mahkemelere yönelik köklü değişikliklere gidildi.
Sivillerin askeri mahkemelerde yargılanmalarına sınırlama
getiren Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanununda
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı, TBMM Başkanlığına
sunuldu.
AB'ye uyum çerçevesinde hazırlanan ve 63 maddeden oluşan tasarıya
göre, AB müktesebatının üstlenilmesine ilişkin Ulusal Program'da
öngörülen hedefler doğrultusunda Anayasa'da yapılan değişiklikler
ile Türk Ceza Kanunu, Ceza Muhakemesi Kanunu, Ceza ve Güvenlik
Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunu hükümleri, askeri yargıya
yansıtıldı.
Bu çerçevede, savaş ve çok yakın savaş tehdidi hallerinde bile ölüm
cezasının verilmemesine yönelik değişikliğin askeri yargıya
yansıtıldığı tasarıda yer alan yeniliklerin bazıları şöyle:
''-Soruşturma ve kovuşturma evrelerinin ayrılması ve bunun sonucu
olarak şüpheli ve sanık kavramlarının bu evrelerdeki yerlerine
yerleştirilmesi,
-Gecikmesinde sakınca bulunan hal kavramının tanımlanması ve
yetkilerin genişlemesini sağlayan bu hallerin belirlenmesi,
-Zorunlu avukatlık sisteminin kapsamının genişletilmesi,
-Arama, el koyma, ifade alma, sorgu ve hukuka aykırı delil
konularında yeni düzenlemeler yapılması,
-Tutuklama tedbiriyle ilgili kısıtlayıcı hükümler konulması,
-İddianamenin iadesi veya kabulü müessesesinin getirilmesi,
-Duruşmalara gelmeyen kaçakların hazır bulunmalarını sağlayıcı
zorlayıcı tedbirler alınması,
-Şüpheliden, sanıktan veya mağdurdan veya üçüncü kişilerden kıl,
salgı, kan ve benzerleri gibi kısım veya parçaların alınabilmesi;
beden muayenesini sağlayan yetkilerin tanınması; moleküler genetik
incelemenin yapılabilmesi,
-Telekomünikasyona müdahale ile belirli bilgi veya verilere el
konulabilmesi,
-Kişiyi tanıklıkta bulunmaya zorlayacak ve tanığın korunmasını
sağlayacak tedbirler getirilmesi,
-Kaçaklar hakkında özel usul hükümlerine yer verilmesi,
-Bilirkişilik konusunda yeni ve ayrıntılı düzenlemelere
gidilmesi.''
-SİVİLLERİN YARGILANMASINA SINIRLAMA-
Sivillerin askeri mahkemelerde yargılanmasına sınırlama getiren
tasarıya göre, sivillerin askeri yargıya tabi olduğu haller, barış
ve savaş zamanına göre 2 kategoride ele alınacak.
Siviller, askerlerle birlikte işledikleri askeri suçlara ilişkin
yargılamalar hariç olmak üzere, barış zamanında askeri mahkemelerde
yargılanmayacak. Askeri mahkemece tutuklanan sivillerin askeri
cezaevine konulması zorunluluğu kaldırılacak.
Tasarıda, askeri mahkemelerin savaş zamanındaki yetkilerini
düzenleyen hükümlerde ise değişikliğe gidilmedi.