Askeri yargıdan sivil iradeye 'Balyoz' 

Askerî Yüksek İdare Mahkemesi (AYİM), Balyoz soruşturmasında tutuklanan ve açığa alınan iki general ve bir amiralin terfi ettirilmemelerine karşı açtığı davada tazminat cezasına hükmetti. AYİM’in tazminat kararında terfi işleminin “makul sürede uygulanmamasını” gerekçe gösterdiği öğrenildi.

Star'da yeralan habere göre, AYİM, terfileri yapılmayan Tümgeneral Halil Helvacıoğlu, Tümgeneral Gürbüz Kaya ve Tuğamiral Abdullah Gavremoğlu’nun, Başbakan Erdoğan, eski Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül ve eski İçişleri Bakanı Beşir Atalay’ın terfilerini gerçekleştirmedikleri gerekçesiyle 40 biner lira manevi ve 9.5 aylık maaş karşılığı 2 bin 100’er lira maddi tazminat talebini görüştü. Daire, aynı zamanda Balyoz Davası sanıkları da olan davacıların taleplerini yerinde buldu ve Başbakan Erdoğan, eski Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül ve eski İçişleri Bakanı Atalay’ı tazminata mahkum etti.

Kararın gerekçesinin en kısa sürede yazılacağı ifade edildi. Edinilen bilgiye göre AYİM, terfilerini gerçekleştirmeyen idare aleyhine dava açan isimler hakkında daha önce terfi ettirilmeleri yönünde karar alındığını ancak bu kararın uygulanmadığını gerekçe gösterdi. AYİM, “yargı kararlarının makul sürede uygulanmamasını” tazminata gerekçe yaptı.

Hükümet kararına by-pas formülü

Balyoz davasında tutuklama kararı verilen Tümgeneraller Gürbüz Kaya, Halil Helvacıoğlu ve Tuğamiral Abdullah Gavremoğlu, 2010 YAŞ toplantısında askerin çoğunlukta olduğu kararla terfi ettirilmişti. Ancak Balyoz davasında hükümeti devirmeye teşebbüs suçlamasıyla tutuklu yargılanan üç ismin terfi kararnamesini Milli Savunma Bakanı, Başbakan ve Cumhurbaşkanı imzalamadı. Böylece haklarındaki ağır iddialar ve yargılamalar nedeniyle ismi geçen bu üç general terfi ettirilmedi. 30 Ağustos’ta emekli olması gereken üç komutana uzun süre sağlık raporu ve idari raporlar verilerek, AYİM’in karar vermesi için zaman kazanıldı.

AYİM’in kararıyla birlikte de üç komutana sivil iradenin verdiği YAŞ kararları by-pass edilerek terfi yolu açıldı. AYİM ise gerekçesinde liyakat değerlendirmesinin YAŞ’ın inisiyatifinde olduğunu öne sürerek, bu üç ismin YAŞ nezdinde terfi ettirildiğini, YAŞ kararından farklı bir hukuki sonucu doğuracak işlem yapılamayacağını iddia etti. 

CEZANIN KAYNAĞI DARBE ANAYASASI

Emekli Yargıtay Savcısı Ahmet Gündel, sivil iradeyi ceza kesen AYİM kararının altında 12 Eylül Anayasa’nın olduğunu söyledi. Gündel, ana muhalefet partisi CHP başta olmak üzere çift başlı yargıya da imkan veren anayasanın 157.maddesinin kaldırılması yönünde bir irade oluştuğunu ifade ederek, bu maddenin bir an önce kaldırılması gerektiğini söyledi. Gündel konuyla ilgili şu değerlendirmeyi yaptı: "Anayasanın 157.maddesine göre, askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile asker kişileri ilgilendiren veya askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların yargı denetimini ilk ve son derece mahkemesi olarak Askeri Yüksek İdare Mahkemesi yapar.”

"İlk fırsatta kanun değiştirilmeli"

Darbe anayasasının getirdiği bu antidemokratik hükmün ilk anayasa değişiklikte kaldırılması gerektiğini söyleyen Gündel, “Ancak şu an için yürürlükte ve uygulanması gerekiyor.” diye konuştu.

AYİM Kanununun 63.maddesine göre açılan tam yargı kararlarının kesin olduğuna vurgu yapan Gündel, “Görüldüğü gibi AYİM bu hükme dayanılarak mahkemenin kararını yerine getirmeyen yetkilileri tazminata mahkum etmiş. Diğer mahklemelerin verdiği kararları uygulamamak nasıl hukuki sonuçlar doğurursa AYİM kararlarını yerine getirmemek de benzer sonuçları doğurur. Ancak sıkıntılı olan husus, sivil iradenin kararının askeri bir mahkeme tarafından denetleniyor olması. Bu da yukarıda ifade ettiğimiz gibi Anayasanın 157.maddesinden kaynaklanıyor” dedi.