Askeri kanunlarında köklü değişiklik
Abone olMeclis'te yeni kabul edilen kanunla birlikte askeri kanunlarda bir dizi değişiklik getiriliyor.
Milli Mayın Faaliyet Merkezi kurulması ve bazı askeri
kanunlarda değişiklik yapan kanun tasarısı, TBMM Genel Kurulu'nda
kabul edildi.
Kanuna göre, merkez, mayın veya patlamamış mühimmat tehdidini
ortadan kaldırmak amacıyla, ilgili bakanlıklar, kurum ve kuruluşlar
ile işbirliği yaparak, milli politika, strateji, öncelikler ve iş
planlarını içeren milli mayın faaliyet planını oluşturacak ve
Bakanlar Kurulu'nun onayına sunacak.
20 YAŞINDAN 41 YAŞINA KADAR
Askerlik çağı her erkeğin 20 yaşına girdiği
yılın Ocak ayının birinci gününden
başlayarak 41 yaşına girdiği yılın Ocak
ayının birinci gününde bitmek üzere en çok
21 yıl sürecek. Bu süre, Genelkurmay Başkanlığı'nın
göstereceği lüzum, Milli Savunma Bakanlığı'nın teklifi ve
Bakanlar Kurulu kararıyla 5 yıla kadar uzatılabilecek veya
kısaltılabilecek.
İZİN, İSTİRİHAT VE HAVA DEĞİŞİMİ
İzin, İstirahat veya hava değişimine gönderilecek olan erbaş
ve erlerin ne kadar süreyle izinli, istirahati veya hava değişimli
olduklarını gösterir belge birlik komutanlıklarınca yükümlülere
elden verilecek. Bu izinlerin dışında izin vermeye, Genelkurmay
Başkanlığı'nın teklifi ve Milli Savunma Bakanlığı'nın uygun
görüşü üzerine Bakanlar Kurulu yetkili
sayılacak. Bu izinlerin askerlik hizmetinden sayılıp sayılmayacağı
Bakanlar Kurulu kararında gösterilecek.
TSK'de koruyucu sağlık hizmetleri kapsamında çevre sağlığı,
kişisel sağlık ve hijyen, ilk yardım, bağışıklama, bulaşıcı
hastalıklar ile tütün ve madde kullanımının önlenmesi,
iş sağlığı ve güvenliği, okul
sağlığı, sağlıklı beslenme, barınma ve giyinme,
fiziksel performans ve etkinliklerin artırılması ile koruyucu
sağlık hizmetlerine ilişkin diğer tedbirler alınacak.
Subay, astsubay, uzman jandarma, sivil personel, askeri
öğrenciler, erbaş ve erler ile bunların adayları sağlık açısından,
göreve uyarlık ve elverişlilik ile periyodik veya zorunlu
kontrollere ya da sağlık raporu kontrolüne tabi
tutulabilecek.
Kıta, karargah ve askeri kurum tabipleri kadrolarda
gösterilecek. Kadroda gösterilen tabip mevcut değilse aynı yerdeki
diğer kıta, karargah veya askeri kurumlarda görevli bir
tabip veya Sağlık Bakanlığı tarafından
görevlendirilecek.
Subay, astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşlar ile sivil
personel, hastalıklarını bizzat veya başka bir vasıta ile
amirlerine bildirecek. Amirler öncelikle kendi kıta, karargah ve
askeri kurumlarının tabiplerine gönderecek. Acil
durumlarda Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu
hükümleri saklı olacak.
Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarından genel sağlık
sigortalısı sayılmayanlar ile genel sağlık sigortası kapsamındaki
sağlık hizmetlerinden bakmakla yükümlü olan kişi sıfatıyla
yararlanması mümkün bulunmayanların muayene ve tedavi masrafları
ile tedavilerine bağlı nakil ve sevk giderleri, ilgisine göre Milli
Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik
Komutanlığı bütçesinden karşılanacak.
Kanunda, askeri sağlık kurum ve kuruluşlarında sivil
hastalar için ayrılan kontenjana tabi olmaksızın muayene ve tedavi
edilebilecekler de şöyle sıralandı:
- Subay, astsubay, uzman jandarma, sivil personel, uzman
erbaşlar ve bunların emeklileri ile kendi özel kanunlarında
belirtilen yükümlülüklerini tamamlayarak istifa eden veya
emeklilik mevzuatı gereği, diğer şartları sağlamalarına rağmen
yaşla ilgili şartları sağlamamaları nedeniyle emeklilik haklarını
elde edemeden ayrılanlar ve vefat etmiş olsalar dahi bunların eş,
üstsoy, altsoy, erkek ve kız kardeşleri, evlat edinen ve evlatlık
ile üvey çocukları.
- Harp ve vazife malullüğünü gerektiren sebeplerden dolayı
ölen yedek subay, erbaş ve erlerin aylık almaya müstahak dul ve
yetimleri.
- Harp ve vazife malulü yedek subay, erbaş ve erlerle bunların
sağlık hizmetinden yararlanabilecek aile fertleri ile dul ve
yetimleri.
- SGK tarafından vazife malullüğü aylığı bağlanan ve bu
nedenle okullarından ilişiği kesilen harp okulları, üniversite ve
yüksekokullar ile astsubay meslek yüksekokulları ve Gülhane
Askeri Tıp Akademisi Komutanlığı'na bağlı
fakülte ve yüksekokullarda öğrenimde bulunan
askeri öğrenciler ile bunların sağlık hizmetlerinden
yararlanabilecek aile fertleri, uzun süreli tedavi gerektiren
hastalıklar nedeniyle okulları ile ilişkileri kesilenlerden
ilişkilerinin kesilmesine neden olan sağlık sorunu giderilinceye
kadar tedavisi devam eden askeri
öğrenciler.
- TSK'den ayrılan sözleşmeli subay,
astsubay, uzman erbaşlar, sözleşmeli erbaş
ve erler ile kendi özel kanunları
gereği sağlık hizmetinden yararlanabilecek aile fertleri.
- İstiklal Madalyası Verilmiş Bulunanlara
Vatani Hizmet Tertibinden Şeref Aylığı Bağlanması Hakkında
Kanun hükümlerine göre şeref aylığı alan kişiler ile
bunların eşleri.
- TSK adına öğrenim görmek üzere temel ve intibak eğitimine
tabi tutulanlardan Emekli Sandığı Kanunu'na göre vazife malulü
sayılarak aylık bağlananların kendileri ve
bunların sağlık hizmetlerinden yararlanabilecek
aile fertleri ve bu şekilde temel ve intibak eğitimine
tabi tutulanlardan vazife malulü sayılmalarını gerektiren
sebeplerle hayatını kaybedenler üzerinden dul veya yetim aylığı
almakta olanların kendileri."
Yabancı devletlerin silahlı kuvvetler mensupları ve
bunların bakmakla yükümlü oldukları kişiler, Genel Sağlık Sigortası
Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla, uluslararası antlaşmalar
ile taraflar arasındaki ikili anlaşmalarda yer
alan hükümler doğrultusunda sağlık hizmetlerinden
yararlandırılacak. Bunların dışında kalan yabancı uyruklu hastalar
ise yine aynı kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla ve sivil
hastalara tanınan kontenjanlar dahilinde sağlık hizmetlerinden
yararlanacak.
Devletin şahsiyetine karşı suçlar ile ağır ve yüz kızartıcı
nitelikteki bazı suçlardan yapılan yargılama
neticesinde hükmün açıklanmasının geri
bırakılması kararı verilen astsubay, subayların TSK ile ilişiği
kesilecek.
TBMM Genel Kurulu'nda, Milli Mayın Faaliyet Merkezi kurulması
ve bazı askeri kanunlarda değişiklik yapan tasarı kabul
edildi.
TSK mensupları ile yakınlarının ikinci ve
üçüncü basamak muayene ve
tedavilerini sağlamak, rapor, muayene ve
diğer sağlık hizmetleri ile askerlerin ve adayların sıhhi
yeterliklerini tespit etmek, kontenjan dahilinde sivil kişilere
sağlık hizmeti vermek maksadıyla askeri ihtiyaçlar dikkate alınarak
Genelkurmay Başkanlığınca asker hastaneleri kurulacak.
Kıta, karargah ve askeri kurumlarda; sağlığa uygun ve temiz
olan içme ve kullanma suları ile muayenesi yapılarak temin edilen
güvenilir gıda maddeleri tüketime sunulacak. İçme ve kullanma
suları ile gıda maddelerinin temininden
tüketimine kadar alınacak gıda ve su güvenlik
tedbirleri, TSK gıda kontrol
teşkillerince yürütülen kontrol, denetim
ve laboratuvar faaliyetleri ile diğer
hususlara ilişkin usul ve esaslar
yönetmelikle belirlenecek.
Hayvanların bakımı, barındırılması,
beslenmesi, sağlığı ve eğitimi nizamlara
uygun olarak yerine getirilecek. Hastalanan hayvanlar
derhal kıta, karargah, kurum veya
garnizonda görevli TSK mensubu veteriner hekime bildirilecek.
TSK mensubu veteriner hekim veya
yeterli tedavi ünitesi bulunmayan yerlerde
hasta hayvanların muayene ve
tedavisi sırasıyla; bölgedeki askeri hayvan
klinikleri, kamu veya üniversite
veteriner hekimleri veya hayvan
hastaneleri tarafından yapılacak. Bu da yoksa, muayene
ve tedavi hizmeti temin edilebilecek.
Bunların yem, tedavi, yer ve malzeme giderleri ilgisine
göre Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil
Güvenlik Komutanlığı bütçelerinden karşılanacak.
Görev yapabilirlik yeteneklerini kaybeden hizmet
hayvanlarının yeniden sahiplenme yapılıncaya
kadar geçen süredeki bakımı ve refahı ile ilgili yem,
tedavi, yer ve malzeme giderleri ilgisine göre Milli Savunma
Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik
Komutanlığı bütçelerinden karşılanacak.
Asker kişilerin kıta, karargah ve kurumlarda ya da görev
esnasında veya görev yerlerinde ölümü halinde soruşturma ve
kovuşturma süresince yasal mirasçılarını temsil etmek
üzere kendilerinin seçtiği bir avukat
vekil olarak görevlendirilecek. Fiili
veya hukuki imkansızlık nedeniyle görevlendirme
yapılamaması halinde bu görev, baro tarafından
belirlenecek bir avukat tarafından yürütülecek.
Yasal mirasçıların avukatının gelmesi
halinde baro tarafından seçilen avukatın görevi sona erecek.
Görevlendirilen vekilin savcılıkça yapılacak olay yeri
inceleme, ölü muayenesi ve otopsi
ile tanık ve bilirkişi dinlenmesi
işlemleri sırasında hazır bulunması zorunlu olacak. Görevlendirilen
vekilin ücreti müteveffanın mensubu olduğu bakanlığın bütçesine
konulacak ödenekten karşılanacak.
ASKERİ HAKİM VE SAVCI OLAMAYACAKLAR
Yargılama sonunda haklarında hükmün açıklanmasının
geri bırakılması kararı verilenlerin askeri hakimlik sınıfına
alınmamaları öngörülüyor.
Buna göre, "Taksirli suçlar hariç olmak
üzere; affa veya zaman aşımına
uğramış yahut ertelenmiş olsa bile,
bir suçtan hükümlü olmamak, ceza
soruşturması veya kovuşturması altında
olmamak yahut bir suçtan yargılanıp
da hakkında hükmün açıklanmasının
geri bırakılması kararı bulunmamak", askeri hakim ve askeri
savcı olmak için aranan genel şartlar içinde yer
alıyor.
Uzman doktor sınıfında istihdam edilecek adayların temininde
uygulanacak azami yaş sınırı 35'e çıkarılıyor.
Teğmen, üsteğmen ve yüzbaşı rütbelerindeki
subayların kıta hizmet süreleri, kuvvet
komutanlıklarının ihtiyaçları doğrultusunda
yönetmeliğe bırakılıyor. Verilen kıdem süreleri, bu
sürelerden düşülecek.
Yeni ceza mevzuatına uyum amacıyla, terfi etmeye engel
olmayan haller yeniden düzenleniyor. Kıdem alanlar,
kazai veya idari kararlarla nasıpları lehe
düzeltilenler ile açığa alınmaları,
tutuklanmaları, kısa süreli kaçma ve izin
süresini geçirme hariç firar veya izin
tecavüzünde bulunmaları nedeniyle terfi edemeyen ve rütbe
kıdemliliği onanmayanlardan, haklarında kovuşturmaya yer
olmadığına, kamu davasının açılmasının ertelenmesine veya
düşmesine yahut ortadan kaldırılmasına, fuar
veya izin tecavüzü suçlarından
verilecekler hariç olmak üzere hükmün
açıklanmasının geri bırakılmasına,
beraatine, kısa süreli hapis cezasının
seçenek yaptırımlara çevrilmesine veya
cezanın ertelenmesine karar verilenler
hakkında, emsalleri terfi etmiş veya rütbe kıdemliliği onanmış
olmak şartıyla, 30 Ağustos Zafer Bayramı günü yapılmasına
ilişkin hüküm uygulanmaz. Ancak, bu durumda olanların rütbe terfi
ve rütbe kıdemlilikleri, hükmün veya kararın
kesinleşme tarihinden geçerli olarak
yapılıp emsalleri tarihine götürülecek.
Bu şekilde yapılan terfi ve rütbe kıdemliliklerinde
maaş farkı ödenmeyecek.
Harp okullarını bitirip de teğmenliğe naspedilmeden
önce kamu davası açılanlardan öğrencilik hukukunu
kaybetmeyecek şekilde haklarında hükmün açıklanmasının geri
bırakılmasına karar verilenlerin teğmen naspedilebilmelerine
imkan tanınması ve yedek subay okullarını
bitirenlerin, bu okulları bitirdikleri ayın
sonu yerine mezun oldukları tarihten geçerli olmak
üzere asteğmen nasbedilmeleri öngörülüyor.
Kanunla, nasıp düzenlenmesine engel olmayan hallerin yeni ceza
mevzuatıyla uyumu ve hükmün açıklanmasının
geri bırakılmasına ilişkin mahkeme kararlarının
nasıp düzeltilmesinde dikkate alınması amaçlanıyor.
Subayların infaz süresinden fazla olmamak üzere gözaltı,
tutukluluk, hükümlülükte geçen sürelerinin açığı gerektiren bir
suçtan mahkumiyet halinde açıktan geçen süreleri, firar veya izin
tecavüzünde bulundukları askeri mahkeme kararıyla sabit olanların
firarda veya izin tecavüzünde geçen süreleri kıdemden düşürülecek.
Bu işlem, hükmün veya kararın kesinleşmesinin ardından derhal
yapılacak.
Devletin şahsiyetine karşı suçlar ile ağır ve yüz kızartıcı
nitelikteki bazı suçlardan yapılan yargılama
neticesinde hükmün açıklanmasının geri
bırakılması kararı verilen astsubay ve subayların TSK ile ilişiği
kesilecek.