Askerde dayak ve intihara inceleme

TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı Ayhan Sefer Üstün, yeni yasama yılında komisyonlarının gündemindeki konulara ilişkin bilgi verdi.

 İnsan hakları ihlallerinin, alınan önlemlerle aza indiğine işaret eden Üstün, ancak bazı kurumlara nüfuz etmesinin biraz geç olduğunu söyledi.

''Askerlikteki kötü muamele'' iddialarının yeni bir konu olduğunu belirten Üstün, ''TSK kapalı bir kutu gibi, orada olan olaylar da biraz kol kırılır, yen içinde kalır misali oluyor'' dedi.

Üstün, mağdur olanların, mağduriyetini dile getirmediğini, bu tür olayların daha çok alt kademede, alt rütbelerde gerçekleştiğini belirterek, ''İşin acı tarafı er eri, onbaşı onbaşıyı döver. Daha çok alt rütbeli olanlardır, çavuş, onbaşı, er seviyesindeki bir takım olaylardır, belki diğerleri de vardır. İntiharlar çok fazla oluyor. Yoksa yüksek rütbeli bir subayın birini dövmesi, kötü muamele yapması çok enderdir. Acemi askerler, eğitim taburlarında çok ciddi manada kötü muameleye maruz kalır'' diye konuştu. 

Bütün bu şikayetleri topladıklarını dile getiren Üstün, ancak kuruma da haksızlık etmemeleri gerektiğini vurguladı.

''KOL KIRILIR, YEN İÇİNDE KALIR ANLAYIŞINI TERK''

Üstün, bugüne kadar hiç kimsenin, ''askerlikte dayak yedim'' demediğini şimdi ise müracaatlar yağmaya başladığını, bununla ilgilenen bir kurum olduğunu, başvurularından sonuç alacağını düşünenlerin, kol kırılır, yen içinde kalır anlayışını terk ederek, uğradığı haksızlığı dile getirdiğini anlattı. Bunu, ''aile içi şiddet''e benzeten Üstün, önceden uğradığı haksızlığı dile getirmeyen kadınların, şimdi mağduriyetlerini söylediklerini belirtti. Üstün, ''Şimdi askerler de askerlikte uğradıkları bu tür kötü muameleleri artık anlatacak duruma geldi'' dedi.

Komisyon Başkanı Üstün, ''Acaba şikayet etsem, kötü muamele devam eder mi'' endişesi, terhis olduktan sonra topluma, ailesine, arkadaşlarına mahcup olma, sineye çekme gibi olayların, bir kenara itildiğini vurgulayarak, yavaş yavaş bu konularla ilgili duyarlılığın üst noktaya geldiğini anlattı.

Türk Ceza Kanunu'nun 2005'te değiştiğini, işkence ve kötü muameleye karşı ciddi önlemler alındığını anımsatan Üstün, sözlerini şöyle sürdürdü:

''Hiçbir kamu görevlisi, böyle bir şeyi yapmaz, yapmamalı, çünkü çok ağır cezaya maruz kalabilir, mesleğinden mahrum olabilir. Bunların ispatı halinde, mesleğinden olacağını, ceza alacağını bilse bunu yapar mı; yapmaması lazım. Alınan önlemlerle, sivildeki işkence iddiaları yok denecek kadar aza indi. Dolayısıyla bu kurumdaki kamu görevlileri de başlarına böyle bir şey geleceğini bilirlerse, kesinlikle işkenceye, kötü muameleye yeltenmez, aklından bile geçirmez. Düşünün bir subayın ceza alıp, mesleğinden mahrum kalacağını...''

''ASKER HAKLARI KİTAPÇIĞI''

Üstün, biriktirdikleri şikayetlerin tek tek üzerine gittiklerini aynı zamanda ana dosyada  biriktirdiklerini vurgulayarak, ''Muhtemelen önümüzdeki günlerde alt komisyon kurarak bu konuda nasıl önlemler alınması gerektiğini, olayın vahametini ortaya koymaya çalışacağız. Diyelim ki askere giderken asker hakları diye bir kitapçık mı verilebilir veya asker hakları birimi mi kurulur? Hastanelerde hasta haklarına yönelik hasta hakları kitapçığı var'' dedi.

Yasal değişiklikler olacaksa bunlara da işaret etmeleri gerektiğini vurgulayan Üstün, sondajlama yapılabileceğini, ''disko'' diye bilinen disiplin koğuşlarının, eğitim taburlarının incelenebileceğini, burada askerlerle konuşulabilineceğini anlattı.

Üstün, bu tür incelemelerin, bazı iftiraların da önüne geçebileceğine işaret ederek, sözlerini, ''Eskiden belki sivilde işkence vardı ama bir o kadar da iftira vardı. Her karakola girip çıkan, atsalar da atmasalar da 'bana dayak attı' diye çıkardı, şimdi ise kamera var, yarım saatte o iddia ispatlanır. Bu açıdan kimsenin gocunmaması lazım, aksine işbirliği yapılması lazım. Zaten işbirliği yapılacaklarını da tahmin ediyorum. TSK'nın saygınlığı son derece yüksek ama orada bir şey varsa, bir takım sıkıntılı durum, sorun varsa o da incelenebilir'' diye tamamladı.

Üstün, geçtiğimiz gün asker haklarına yönelik oluşturulan bir platformu kabul etti, platform Üstün'e, askerde kötü muameleye ilişkin 6 kişinin kişisel başvurusu, disiplin koğuşlarıyla ilgili bir rapor ve kötü muameleyle ilgili genel bir rapor sundu.