Asker darbeyi kaybetti

1962 ve 1963’de iki kez darbeye teşebbüs ettikten sonra idam edilen Albay Talat Aydemir’in yargılandığı davanın evraklarının peşine düşen Ergenekon mahkemesine Genelkurmay Askerî Mahkemesi’nden sonra idam kararını alan askerîmahkemeden de aynı cevap geldi: Talat Aydemir’in dosyası bizde değil.

Taraf'tan Dicle Baştürk'ün haberine göre 1’inci Ergenekon davasına bakan İstanbul 13’üncü Ağır Ceza Mahkemesi, geçen yıl Ekim ayındaki duruşmasında 5 Temmuz 1964’te idamedilen Albay Talat Aydemir hakkındaki iddianame ve karar örneklerinin Genelkurmay’dan istenmesine karar vermişti.

Üç ay sonra Genelkurmay Başkanlığı AskeriMahkemesi’nden gelen cevapta “Kayıtlarımızda Talat Aydemir hakkında yargılamaya rastlanmamıştır” dendi. Genelkurmay, aynı yazıda “Talat Aydemir’in Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı 1 Numaralı Askerî Mahkemesi’nde yargılandığı anlaşılmış olup” diyerek topu Kara Kuvvetleri’ne attı.

Asıldı, dosyası kaybedildi

Bunun üzerinemahkeme, bu kez Kara Kuvvetleri Komutanlığı (KKK) AskerîMahkemesi’ne yazı yazarak yargılanmanın yapıldığı Ankara SıkıyönetimKomutanlığı 1 Numaralı AskeriMahkemesi’nin Talat Aydemir davasıyla ilgili arşivini talep etti.

KKK Askerî Mahkemesi’nden Silivri’ye dün ulaşan cevap da Genelkurmay’ınkiyle benzerdi: Ankara SıkıyönetimKomutanlığı adli ünitelerine ait belgelerde Aydemir’in ismine ve soruşturma açıldığına dair bir kayda rastlanılmadı. Dosyaların KKK Adli Müşavirliğine bağlı Sıkıyönetim Arşivi’nde bulunduğu belirtilen yazıda, bu arşivde, 1979-1985 yıllarına ait Sıkıyönetim Komutanlıkları askerî savcılık ve mahkemelerinin işi biten dava dosyaları ile 1970-1974 yıllarına ait sıkıyönetimkomutanlıklarına ait fihristler bulunduğu” bilgisine de yer verilirdi. Yani 5 Temmuz 1964’te biten Talat Aydemir dosyası hâlâ kayıp.

Mahkeme neden peşinde

Peki Ergenekon davasına bakan mahkeme neden Talat Aydemir dosyasının peşinde?

Mahkeme ilk kez Aydemir dosyasını istediğinde bunun sebebinimerak eden Veli Küçük de söz alarak “Talat Aydemir dosyasında Veli Küçük ile ilgili bir şeymi arıyorlar? Ben o zaman Harp Okulu değil, Kuleli Askeri Okulu’ndaydım. Oradan bir şey bulamazlar, başka şey arasınlar” demişti. O dönemAydemir’in komutanı olduğu Kara Harp Okulu’nun öğrencilerinden biri de Genelkurmay Başkanı İlker Başbuğ’du.

Bu konuda ileri sürülen tezlerden en ikna edici olanı başarısız bir darbe girişimi ve cuntayı yargılayan mahkemenin Türkiye tarihindeki bir diğer başarısız darbe girişiminin yargılanma evraklarıyla bir karşılaştırma yapmak istemesi.

Aksiyon dergisinde çıkan bir haber bu tezi güçlendiriyor. Habere göre Aydemir için yarımasır önce hazırlanan darbe iddianamesi ile Ergenekon iddianamesi arasında benzerlikler var. Aydemir’in teşkilatlanmak için kullandığı ‘Çengel sistemi’, ‘Karargâh Evleri’ne, ‘Kemalist doktrin’ felsefesi de, Ergenekon’daki Kemalist Türk Birlik tüzüğüne benziyor. Aydemir’in darbe planlarıyla Ayışığı ve Sarıkız darbe planları arasında da paralellik var.

TALAT AYDEMİR KİMDİR?

1956’dan sonra DP’ye karşı cunta faaliyetleri içinde yer alan Albay Talat Aydemir, 27 Mayıs 1960 darbesinde Kore’de görevliydi. Darbe yönetimi onu Harp Okulu komutanlığına atadı. Darbenin şahin kanadında yer alan Aydemir, 1961 yılındaki seçimlerden sonra CHP’nin DP’nin devamı olan Adalet Partisi ile koalisyona girmesi üzerine başlayan darbe hazırlıklarına ismi karışan subaylara yönelik 22 Şubat 1962’deki gözaltılara tepki olarak isyan etti. Radyodan darbe bildirisini bile okuyan Aydemir’i İsmet İnönü durdurdu. Özel bir afla serbest kalan Aydemir 20 Mayıs 1963’te yeniden darbe girişiminde bulundu. Bu girişim sonucu yargılanıp, Binbaşı Fethi Gürcan ile birlikte idamedildi. Aydemir’e bu darbe girişimlerinde kimlerin destek verdiği ise hala sır.