Arabistan'da erkekler sandık başında

Suudi Arabistan'da bugün ilk kez ülke çapında, sadece erkeklerin katıldığı seçim yapılıyor. Kısmi belediye seçimlerinde başkent Riyad ve çevresindeki 38 belediye meclisinin üyelerinin yarısı belirlenecek. Üyelerin diğer yarısı ise iktidar tarafından atanacak. Doğu ve güneybatı bölgesindeki kentlerde belediye seçimleri 3 Mart'ta, kuzey ve batıdaki bölgelerdeki seçimler 21 Nisan'da yapılacak. Başkent Riyad ve çevresinde meclislerdeki 127 sandalye için 1800'ün üzerinde aday yarışıyor. Seçime 600 bin kayıtlı seçmenden sadece 149 bini katılıyor. Mutlak monarşide yaşayan Suudiler ilk kez uluslararası standartlara uygun bir seçim süreci içinde yer alıyorlar. Seçimlerde ilginç sahneler de göze çarpıyor. Riyad'daki bir oy merkezinde, seçim görevlileri uzun gri seçim sandıklarını kaldırarak gazetecilere boş olduğunu gösterdikten sonra sandıkları kapatıp, mühürleyip ov yerme işlemine açtılar. Bu arada seçmenlerin oy merkezleri önünde kuyruk oluşturdukları görüldü. Seçimler, ülkenin fiili yöneticisi Veliaht Prens Abdullah'ın ihtiyatlı reform programının bir parçası. Uzmanlar, seçimlerin reform taleplerine ''kozmetik bir cevap'' olduğunu söylüyorlar. Ancak diplomatlar, seçimin Suudiler için en azından kaygılarını ve şikayetlerini iletecekleri bir mekanizma yaratacağını belirtiliyor. KADINLAR YOK Kanunun yasaklamamasına rağmen, seçimler gerek seçmen gerekse seçilen olarak kadınlara yasak. Seçim yetkilileri, kadınların seçimlerden dışlanmalarının nedeni olarak, kadınların çoğunun nüfus cüzdanının bulunmamasını ve sadece kadınların girebileceği oy merkezleri hazırlamak için zaman olmamasını gösterdiler. Ancak bazı yetkililer, bunun nedeninin toplumun kadının seçme ve seçilme hakkına sahip olması düşüncesini henüz kabul edememesi olduğunu belirttiler. İmam Şeyh Salih bin Humaid, alimlerin bu konuda bölündüğünü, bazılarının kadınların seçimlere katılımını desteklediğini, bazılarının buna karşı çıktığını söyledi. Yasağa karşı çıkan kadın köşe yazarlarından Bedriye el Bişer, hükümetin bu kararının, toplumun kadına ikinci sınıf vatandaş olarak bakışını pekiştirdiğini ifade etti. Seçimlerden dışlanmalarıyla otomobil kullanmalarının yasak olması üzerine bir benzetme yapan El Bişer, ''Yine arka koltuğa atıldık. Yalnızca bir erkeğin bize şoförlük etmesine izin veriliyor'' dedi. Seçimlere katılan adaylar arasında ne kadar köktendinci olduğu bilinmiyor. Seçime katılanların çoğunun, zengin işadamları ve büyük toprak sahipleri olduğu belirtiliyor. ÇADIRDA YEMEKLİ SEÇİM Bu arada, seçim komisyonunun ve Danışma Konseyi'nin üyelerinden Salih el Melik, Suudi Arabistan'da daha önce de seçimler yapıldığını, ancak bunların büyük kentlerle sınırlı olduğunu hatırlattı. Seçimlerin yapılmasına anlaşılamayan nedenlerle 1970'lerin başlarında son verilmişti. Yaklaşık 40 yıl önce seçimlere katılan Muhammed el Mutlak, o dönemki seçimlerde kampanya ve reklam yapılmadığını, seçmen kartı bulunmadığını, seçmenlerin adayların düşüncelerini çadırında verdiği yemekte öğrendiklerini anlatıyor. El Mutlak, o günleri, ''Yemek verir, insanları doyurur, arabalara bindirir ve kendisine oy vermeleri için belediyeye götürürdü. Biz buna seçim derdik'' diyerek tarif ediyor.