AP Haber Ajansı interneti farketti

156 yıllık bir geçmişe sahip haber ajansı AP (The Associated Press) yükselişte olan internet haberciliğinden ne denli yüklüce bir gelir elde edebileceğinin hesaplarını yapıyor son günlerde. Dünya çapındaki 15,000 haber kuruluşu 1995 yılından bu yana AP'nin siyaset, spor, iş ve eğlence haberlerini internetten parasız elde ediyordu. Ancak AP son dönemde azımsanmayacak bir geliri siberuzayda bırakıverdiğini farkına vardı. Ne de olsa 2004 yılı içinde ABD'de internete verilen reklamların tutarı 9.5 milyar doları bulmuştu ve 2008 yılında bu rakamın 17.6 milyar dolara erişeceği düşünülüyordu. Reklam verenlerin geleneksel medya ortamından internete kayması ve haberin gittikçe artan bir oranda artık websayfalarından alınması AP yönetimini harekete geçirdi. 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren AP yazılı, işitsel ve görsel basının kullanmak istediği internet üzerindeki haber öykülerini ve fotoğraflarıni ücretlendimeye karar verdi. BAŞARI RÜZGARI AP'in haber içeriklerini internette pazarlaması aslında yeni değil. İçlerinde Yahoo, America Online (AOL) ve MSN'nin de bulunduğu 300 kadar ticari websitesi zaten AP haberlerini satın alıyordu. Bu son uygulama kuşkusuz onları kapsamayacak. Ancak yine de AP'nin yeni ücretlendirme ölçütleri henüz net değil bu nedenle de tek tek medya kuruluşlarını nasıl etkileyeceği henüz bilinmiyor. AP genel olarak ücret tarifesini gazetelerin tirajı ve dinleyici/izleyici sayısı üzerinden belirler. Doğal olarak büyük kuruluşlar AP haberlerini küçük ölçeklilere oranla daha pahalıya alırlar. 2004 yılından beri AP'nin ekonomik düzeyde atılım yaptığı ve gelirlerini yüzde 6 arttırarak 630.1 milyon dolara getirdiği ve 2003 yılındaki 11.1 milyon dolar kaybını da 728 bin dolara gerilettiği biliniyor. Anlayacağınız bu son hamle de yakalanmış başarı rüzgarını kuvvetlendirmeyi hedefliyor. AP'nin en büyük rakibi Reuters'te ise işler pek iyi gitmiyor. Reuters online haber abonelerine sağladığı metin, grafik ve fotoğrafların sayısını gittikçe azaltırken kendine ait websayfasındaki içeriği zenginleştiriyor. Bu tutum da 2004 yılında ajansı az da olsa yaraladı ve toplam geliri yüzde 2 geriletti. Aslında kimileri özellikle AP'nin bu son kararını internetin yarattığı paylaşımcı ortama aykırı buluyor. Siberuzayda özellikle "blog"lar (kişisel haber yapılan siteler) sayesinde bunca bedava haber ve bilgi dolaşırken birdenbire AP'nin bu ani ücretlendirme kararı tepkiyle karşılanıyor. FARKLI EĞİLİMLER Online gazetecilik yapanlar AP'nin son dijital eğilimleri gözardı ettiğini ve bunun bedelinin de ağır olabileceğini belirtiyorlar. Örneğin, AP'nin sandığının aksine dijital ortamda artık haber içerikleri önemini yitirirken kullanıcı/okur merkezli stratejiler öne çıkıyor. Geleneksel medya, gençleri haber tüketicisi olarak hızla kaybederken AP bu kesimi kendine çekecek yeni bir model çıkarıyor. Ancak "APtitude" diye bilinen bu genç yayıncılık modeli hala birkaç fotoğraf eşliğinde uzun anlatımlardan oluşuyor ve dijital ortam içine doğan genç kuşağın ne yazık ki ilgisini çekemiyor. Kısa ve geleneksel yapının dışındaki anlatımlara ve bol görsel malzemeye rağbet eden gençler için yazılı metinler artık ikinci planda. Yeni kuşak AP müşterilerine bu hatalı yaklaşımın ajans için ekonomik anlamda yaralayıcı olması kaçınılmaz. Bir de tabii AP, abonelerinden gelen paraları içeriği güçlendirmeye harcamakta; ilerde de internete özgü multimedya araçlarına ve dosya paylaşım ortamlarına pek yatırım yapılmayacağı açık. Bu durumun da AP'yi ileride zor duruma düşüreceği sanılıyor. Sonuç ne olursa olsun, AP'nin bu son kararı internet üzerinden habercilik hizmetinin artık ne kadar farklı boyutlarda tartışıldığını aslında herkese bir kez daha anımsattı.