Antikkent gün ışığına kavuştu

Koç Allianz ve acentelerinin desteğiyle kazı çalışmalarına yeniden başlanan Kapadokya’daki Sobessos Antik Kenti’nde, Kapadokya Bölgesi’ne ait olarak ilk kez geç Roma-erken Hıristiyanlık dönemine ait bulgular ele geçirildi. Yapılan kazılar sonucunda, yörede tahminen 1500 yıl önce yaşamış bir halka ait 80 adet mezar, çok sayıda mozaik, bir hamam ve bir toplantı salonu günışığına çıkarıldı.

Kazıyla ilgili bir değerlendirmede bulunan Nevşehir Müzesi arkeologlarından Murat Gülyaz, şunları söyledi:

“Kapadokya’da ilk kez geç Roma-erken Hıristiyanlık dönemine ait mezarların bulunuşunu tarihe büyük bir katkı olarak görüyoruz. Elimizdeki bulgulardan ilk incelemelerde edindiğimiz izlenim, Sobessos halkının, şehirlerini bir süreliğine terk edip geri döndükleri yönünde. Bulunan 80 mezardan çıkardığımız iskeletlerin, erkek yetişkinler ve çocuklara ait olduğu ve muhtemelen salgın hastalıklara maruz kaldıkları ihtimali üzerinde duruyoruz. Ancak elbette incelemelerimiz devam edecek ve kesin bilgilere ulaştıkça kamuoyuyla paylaşacağız.'' Tarih bilinci geliştirmenin ve tarihle iç içe olmanın gelecekle kurulacak köprü için en önemli temel olduğunu söyleyen Koç Allianz Murahhas Aza ve Genel Müdürü M. Kemal Olgaç yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi:

“Kendiyle barışık, dünyayı ve kendini daha iyi anlayan nesiller yetiştirmenin, geçmişle bağlarımızı sağlam kurmakla doğrudan ilgili olduğunu düşünüyoruz. Bu sebeple Koç Allianz için tarihi projelere destek vermek, çocuklarımızın yetişmesine ve ülkemizin geleceğine katkıda bulunmakla aynı şey. Nasıl ki çocuklarımızı koruyup kolluyor, gözetiyor ve her zaman destekliyorsak, tarihi mirasımızı da her zaman elimizden geldiğince koruyup kollamalıyız ki varlığımızın kökleri gelecekteki torunlarımızın gözünden bize gülümsesin.'' Koç Allianz, acente toplantıları kapsamında her yıl toplantının yapıldığı bölgede bir sosyal sorumluluk projesi gerçekleştirme kararı almıştı. Bu kapsamda Mayıs 2005’te Kapadokya’da düzenlenen acente toplantısında, acentelerin de katkısıyla Sobessos Antik Kenti’ne destek verilmeye başlanmıştı.

Sobessos Antik Kenti’nin önemi

Sobessos Antik Kenti, Kapadokya’nın turizm merkezi Ürgüp’e 30 km. mesafede olan Şahinefendi Köyü yakınlarında yer alıyor. Şahinefendi Köyü halkı, 1960’lı yıllarda tarlada çift sürerken, iki atın çektiği savaş arabalı mozaiklere şahit olmuş. Mozaiklere bir anlam veremediklerinden, o yıllarda mozaiklerin üzerini kapatarak, bölgeyi yıllarca yonca tarlası olarak kullanmışlar. Bu elbette bir açıdan kalıntıların korunmasını sağlamış. Daha sonra kaçak kazı yapmaya çalışılmış olsa da kazının önemli bölümleri ele geçirilememiş.

2002 yılında Nevşehir Müzesi öncülüğünde başlatılan ve 2005 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Koç Allianz ve acentelerinin destekleri sonucu tamamlanan kazılarda, Kapadokya Bölgesi’nde nadir görülen geç Roma-Erken Hristiyanlık dönemine ait mezarlar bulundu.

Sobessos Halkı, kenti terk etmiş, sonra geri dönmüş

Özellikle toplantı salonun etrafı genişletilirken açığa çıkarılan 80 mezar açılıp incelendiğinde tamamına yakınının erkek erişkin ve erkek çocuğu olması arkeologlara ilginç geliyor. Üstelik bir mezarda birden çok iskeletin bulunması da Sobesos Kenti’nin salgın bir hastalık sebebiyle terkedilmiş olabileceği ihtimalini kuvvetlendiriyor. Ele geçen iskeletler detaylı olarak incelenmek üzere toplanıyor.
Sobesos halkının kenti terk etme ve geri dönme nedenleri henüz açıklığa kavuşmamakla birlikte tahminler salgın hastalıklar, kıtlık veya istila gibi olasılıklar üzerinde yoğunlaşıyor.

Kazılar sonucunda ortaya çıkarılan büyük toplantı salonunun, bir süre kullanıldıktan sonra terk edildiği de anlaşılıyor. Kazı sonucunda ortaya çıkan bulgular, Sobessos halkının kente yaklaşık iki yüzyıl sonra ve daha fakir ama daha Hıristiyanlaşmış olarak geri döndüğünü belirtiyor. Kente ikinci yerleşme denemesinde Sobessos Halkı toplantı salonunun taşlarından, binanın ortasına kendi olanakları ile küçük bir şapel ilave etmiş. Ne yazık ki şapelin yapımı esnasında avluda bulunan mozaiklerin büyük bir kısmı tahrip edilmiş.
Sobessos Kenti’nin, saç bandı, giyoş, meander gibi geometrik motifli mozaiklerle süslü kentin idari merkezi olabilecek toplantı binası ile içinde giyinme, masaj, dinlenme ve sıcaklık kısımlarından oluşan hamamı son derece iyi korunmuş olarak açığa çıkarılmış durumda. Hamamda odalar arası sıcak hava dolaşımının ustalıkla yapıldığı, zeminlerin ise mermerle kaplandığı görülüyor.

kaynak: