Anketler seçimleri etkiler mi?

Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Zülfikar Damlapınar, Özellikle Siyasal Davranışlar Konusunda Yapılan Kamuoyu Araştırmalarının, Seçmenin Siyasal Kararlarını Sağlıklı Bir Şekilde Belirleyebilmesi Açısından Demokrasilerde Önemli Bir Yere Sahip Olduğunu Söyledi.

Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Zülfikar Damlapınar, özellikle siyasal davranışlar konusunda yapılan kamuoyu araştırmalarının, seçmenin siyasal kararlarını sağlıklı bir şekilde belirleyebilmesi açısından demokrasilerde önemli bir yere sahip olduğunu söyledi.

Medya ve siyaset ilişkisi üzerine yaptığı çalışma ve kamuoyu araştırmalarıyla tanınan Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Zülfikar Damlapınar, kamuoyu araştırmalarının anlamı, yayın ilkeleri ve okuyucu tarafından algılanma sürecini Cihan'a değerlendirdi.

Özellikle siyasal davranışlar konusunda yapılan kamuoyu araştırmalarının, seçmenin siyasal kararlarını sağlıklı bir şekilde belirleyebilmesi açısından demokrasilerde önemli bir yere sahip olduğunu belirten Damlapınar, araştırma sürecinin bilimsel ilkeler doğrultusunda yürütülmesi ve medya kuruluşlarında etik ilkeler gözetilerek yayınlanmasının önemine dikkat çekti.

Damlapınar'a göre kamuoyu araştırması halkın belirli konulardaki algı, davranış ve tutumlarını tespit etmeye yönelik olarak yapılan bilimsel bir çalışma olduğuna işaret ederek, "Kamuoyunu oluşturan kamusal yapılar, sosyal gruplar veya bireylerin tartışmalı konular, sorunlar ya da olgular hakkında ne veya nasıl düşündüklerinin belirli bir örneklem dâhilinde test edilmesi sürecidir. Bir kamuoyu araştırması amaca uygun olarak bilimsel ilke ve değerler doğrultusunda yürütüldüğünde son derece başarılı bir şekilde toplumsal eğilimleri ortaya çıkarabilen bir uzmanlık alanıdır. Günümüzde özellikle seçim dönemlerinde yapılan 'tahminler' ile kamuoyu araştırmaları birbirine karıştırılmakta ve tahminler bilimsel araştırmalar gibi sunulmaktadır. Oysa tahminler daha çok bazı araştırmaların ve gözlemlerin kişisel yorum süzgecinden geçirilerek değerlendirilmesidir." dedi.

Bir medya kuruluşunda yayınlanacak seçmen davranışını inceleyen kamuoyu araştırmalarının öncelikle bilimsel bir çalışma olup olmadığın bakılması gerektiğini dile getiren Damlapınar; araştırmanın hangi kurum tarafından hangi amaçla yapıldığı, hangi zaman diliminde gerçekleştirildiği, araştırmada örnekleme yöntemi ve büyüklüğünün nasıl belirlendiği, araştırmanın alanda hangi yöntemle uygulandığı, kaç uzmanın görev aldığı, soru formunun nasıl uygulandığı, araştırma sonuçlarının da belirtilen konuların deneklere tam olarak nasıl sorulduğu ve cevap alındığı gibi konularının bir uzman tarafından değerlendirildikten sonra yayınlanması gerektiğine dikkat çekiyor.

SONUÇLAR NASIL ALGILANMALI?

Okuyucu özellikle seçim öncesi seçmen davranışının hangi yönde olacağına ilişkin araştırmaları değerlendirirken, araştırmayı yapan kurumun önceki araştırma sonuçlarının tutarlılığına ve siyasal bir eğilime sahip olup olmadığını da dikkate alması gerektiğini ifade eden Damlapınar, kamuoyu araştırmalarının sadece ortaya koyduğu sonuçlara değil, bu sonuçlara nasıl gelindiğinin ayrıntılı bir şekilde değerlendirme sürecinden geçirilmesi gerektiğini vurguladı.

ANKETLER SEÇMENİ ETKİLER Mİ?

Özellikle oy oranlarının tespitine yönelik kamuoyu araştırmalarının seçimler öncesi medya organlarında yayınlanması yoluyla, seçmenin kamuoyu hakkında bilgilenme ihtiyacının karşılandığına dikkat çeken Damlapınar, seçmenlerin karar aşamasında araştırma sonuçlarını farklı şekillerde değerlendirebileceğini vurguladı. Buna göre seçmenin çoğunluğun ya da kazananın yanında yer alma eğiliminde olması bakımından araştırma sonuçlarına göre önde görünen parti ya da adaya yönelebileceği gibi, kendi aday ya da partisinin zor durumda olduğunu gören seçmenler de destek verme eğilimine sahip olabilir. Araştırma sonuçları özellikle kararsız seçmenler üzerinde daha belirleyici bir etkiye sahip olduğu söylenebilir. Genel olarak siyasal içerikli kamuoyu araştırmaları potansiyel bir etkiye sahiptir ancak bu etkinin boyutları hakkında bir yorum yapmak yanlış olacaktır.