Ankara Kerkük ihbarcısını arıyor

Kerkük'te geçen salı günü meydana gelen ve ABD'nin Türkiye'yi diplomatik kanallardan uyarmasına yol açan Türk özel timlerinin Kerkük'e silah sokma girişimi üzerindeki sır perdesi aydınlanmadı. Bu arada, Amerikalı askerlerin ‘‘onları bekliyorduk’’ şeklindeki açıklamaları, Amerikan tarafının Türk timlerinin Kerkük'e silah getirme operasyonu üzerinde önceden istihbarat elde edip etmediği tartışmasını beraberinde getirdi. Türk-ABD ilişkilerinde ciddi bir hassasiyete yol açan olayla ilgili olarak Dışişleri Bakanı Abdullah Gül önceki gün ‘‘Bizden duymadığınız haberlere inanmayın’’ diyerek yalanlama yaparken, yine önceki gün Gül'ü ziyaret eden ABD'nin Ankara Büyükelçisi Robert Pearson'ın gazetecilerin bu konudaki sorularını suskunlukla karşılaması anlamlı bulundu. Bu konudaki gelişmeler ABD'nin en prestijli dergilerinden Time'ın verdiği bir haberle ortaya çıkmıştı. TIME YAZMIŞTI Time, Kerkük'te güvenliği sağlayan Amerikalı askerlerin kentin girişindeki kontrol noktalarından birinde, bir yardım konvoyunun peşine takılmış olan araçların içinde sivil giysili Türk özel tim mensuplarını çok sayıda silahla gözlem altına aldıklarını duyurmuştu. Elegeçen silahlar arasında kalaşnikoflar, M-4'ler, el bombaları ile gece görüş dürbünleri ve çelik yelekler bulunduğu öne sürüldü. Time Dergisi'ne konuşan Amerikan birliklerinin komutanı Albay Bill Mayville, olayı aktardıktan sonra ‘‘Buraya masum amaçlarla gelmediler. Türk timlerin Irak Türkmen Cephesi'ni silahlandırma ve eğitme amacıyla Kerkük'e girmek istediklerini tahmin ediyoruz. Türkmen Cephesi'ni Türkiye'nin gündemi doğrultusunda şekillendirmek istiyorlar’’ açıklamasını yapmıştı. Albay Mayville, Türk özel tim görevlilerinin sabaha kadar alıkonduklarını ve ardından Amerikan askerlerinin eşliğinde Türk sınırına götürüldüklerini belirterek, ‘‘onlar bizim müttefiklerimiz’’ demişti. Türk özel timlerinin Kerkük'e silah sokma girişimleri sırasında Türk ve Amerikan askerleri arasında meydana geldiği anlaşılan bu tatsız olay konusunda Ankara'da muhtelif değerlendirmeler yapılıyor ve sorular yöneltiliyor: NASIL ÖĞRENDİLER? Amerikalı askerlerin‘‘Türkleri bekliyorduk’’ şeklindeki açıklaması, Amerikan istihbaratının, özel timin durumunu Habur sınırından giriş yaparken ya da sınırı geçtikten sonra haber aldığı ya da şüphe üzerine harekete geçildiği yorumlarına kaynaklık ediyor. Bir tahmine göre, Kürt peşmergeler de konvoyu Amerikalı askerlere ihbar etmiş olabilirler. NEDEN SIZDIRDILAR? Ankara'daki rahatsızlığın gerisindeki nedenlerden biri de, olayın meydana gelmesinden sonra Amerikalı komutanların bilinçli bir şekilde bu haberi Amerikan basınına sızdırarak, Türk özel timlerini uluslararası alanda sıkıntılı bir duruma sokmaları oldu. Konuyla ilgili uzmanlar, bu konuda şu yorumu yaptılar: ‘‘İstihbarat örgütleri arasında da bu tür olaylar sıkça olur. Ancak kural gereği hemen kapatılır. Ancak Amerikalı komutanların olayı kapatmayıp, kendi isimleriyle basına bir de açıklama yapmaları durumu oldukça vahim kılıyor. Amerikalıların böyle davranarak, Türkiye'ye Kerkük'e müdahil olmaması konusunda göz dağı vermek istedikleri anlaşılıyor.’’ MİSİLLEME Mİ Öte yandan, Türk tarafının Türkiye'de faaliyet gösteren Amerikan birliklerine ya da istihbarat görevlilerine bir misilleme yapıp yapmayacağı da Ankara'daki en önemli soru işaretlerinden birini oluşturuyor. Ankara, geçen sonbahardan bu yana CIA timlerinin Kürtleri örgütlemek üzere Habur üzerinden Kuzey Irak'a geçişine her seferinde izin vermiş, benzer şekilde Amerikan tarafının Kürt grupları silahlandırma girişimlerine de dolaylı yollardan yardımcı olmuştu. Bu çerçevede, Türk tarafının misilleme olarak ‘‘Amerikan askerleri ya da CIA görevlerine hayatı zorlaştıracak’’ bazı adımlar atabileceği kulislerde yaygın bir şekilde seslendiriliyor. ZAYIFLATMAK MI İSTİYOR? Amerika'nın Kürt grupları silahlandırırken, Türkiye'nin Irak'taki Türkmenleri kendilerini koruyabilmek amacıyla yardımcı olma girişimlerini engellemesi dikkat çekici bulunuyor. Kerkük'te meydana gelen olay, iki NATO müttefiği olan Türk ve Amerikalı askerleri ilk kez karşı karşıya getirmesi açısından da önem taşıyor. Yorum yok ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) yetkilileri, bir Türk özel kuvvet timinin Kerkük'e girmeye çalışırken yakalandığını doğruladılar. ‘‘Amerika'nın Sesi’’ Radyosu, Pentagon yetkililerinin, Kerkük'te bir Türk timinin yakalanmasını ‘‘çok büyütülecek bir mesele olmadığını ve Türk Ordusu'nun Kuzey Irak'a girmesi’’ olarak görmediklerini kaydettiler. ABD Savunma Bakan Yardımcısı Paul Wolfowitz ‘‘Bu konuda yorum yapmak istemiyorum’’ dedi. DOĞRULAMADI Dışişleri Bakanı Abdullah Gül, Kuzey Irak'ta el altından Türkmenlere silah verdikleri gerekçesiyle bazı Türk irtibat subaylarının ABD tarafından bölgeden çıkarıldığına dair haberleri dün yine doğrulamadı. Gül, Dışişleri Bakanlığı'nda yapılan Irak'la ilgili toplantı sonrası bakanlıktan ayrılırken konuya ilişkin soruya ‘‘Böyle bir şey sözkonusu değildir’’ yanıtını verdi.