Anayasa değişikliği teklifine MHP damgası 9. maddeye dikkat

Haftalardır süren görüşmeler sonunda hazırlanan anayasa teklifinde MHP’nin izleri özellikle Cumhurbaşkanı’nın yetkilerinin sınırlanması ve sorumluluklarının artırılması başlıklarında toplanıyor.

Bunlardan biri AK Parti’nin ucu açık bırakılmasını istemesine rağmen MHP’nin talebiyle kararname yetkisinin yürütme alanıyla sınırlanması.

YETKİLERİ SINIRLANDI

MHP yetkilileri, partinin en önemli etkisini “Cumhurbaşkanı’nın yetkileri sınırlandı, sorumlulukları artırıldı” olarak ifade ediyor.

Bu tek cümle, Meclis’e sunulan teklifin birbirini takip eden iki maddesinde yer alıyor. Bunlardan birincisi Cumhurbaşkanı’nın kararname çıkarma yetkisinde yer alan sınırlamalar. Örneğin 9’uncu maddede yer alan şu ifade:

“Anayasanın ikinci kısmının birinci ve ikinci bölümlerinde yer alan temel haklar Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenemez. Anayasada münhasıran kanunla düzenlenmesi öngörülen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz. Kanunda açıkça düzenlenen konularda farklı hükümler bulunması halinde kanun hükümleri uygulanır. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin aynı konuda kanun çıkarması durumunda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümsüz hale gelir.”

ANAYASA'YA AYKIRI KARARNAME ÇIKARAMAYACAK

Yani Cumhurbaşkanı anayasaya aykırı kararname çıkaramayacağı gibi, Meclis’in aynı konuya ilişkin bir kanun çıkarması durumunda Cumhurbaşkanı’nın kararnamesi geçersiz kalacak. Ak Parti’nin bu konudaki önerisinin “Ülkenin genel politikaları üzerinde tamamen ucu açık” nitelikte olduğu ifade ediliyor. MHP yetkililerinin verdiği bilgiye göre bu maddeye Cumhurbaşkanı’nın önerisiyle yürütme yetkisine ilişkin kararname çıkarılabileceği ibaresinin eklendi.

SORUMLULUKLARI ARTTI

Cumhurbaşkanı’nın sorumluluklarını düzenleyen ve MHP açısından önemli olan “hesap verme” konusu ise hemen bu maddeden sonra 10’uncu maddede düzenleniyor.

Bu madde Cumhurbaşkanı hakkında salt çoğunlukla soruşturma açılmasına izin veriyor. Ancak halk tarafından seçilmiş Cumhurbaşkanı’nın aynı çoğunlukla Yüce Divan’a gönderilmesinin ülkede siyasi krize sebep olabileceği gerekçesiyle bu konuda aranan çoğunluk çıtası yükseltiliyor. MHP yetkilileri bu noktada ülkenin istikrarının da gözetildiğini belirtiyor.

Al Jazeera’nin MHP kaynaklarından aldığı bilgiye göre AK Parti’nin ilk önerisinde bu konuda sadece “Meclis araştırması açılır” ifadesi yer alıyordu.

VETO YETKİSİNDE SON SÖZ TBMM'NİN

Teklifin 19’uncu maddesinin C fıkrasında yer alan ve Cumhurbaşkanı’nın veto yetkisini düzenleyen maddenin de MHP’nin talebi doğrultusunda değiştiği belirtiliyor. Buna göre mevcut anayasada Cumhurbaşkanı ile Meclis arasındaki kanun veto yetkisi şu ifadeyle düzenleniyor, “Türkiye Büyük Millet Meclisi, geri gönderilen kanunu aynen kabul ederse, kanun Cumhurbaşkanınca yayımlanır.”

Meclis’e sunulan anayasa teklifi bu maddede geri gönderilen ifadesinden sonra “üye tam sayısının salt çoğunluğu” ibaresini ekliyor. Yani TBMM salt çoğunlukla Cumhurbaşkanı’nın geri gönderdiği kanunu kabul ederse kanun yayınlanacak. MHP yetkilileri AK Parti’nin bu konudaki ilk önerisinin “beşte üç” olduğunu bilgisini verdi.

OHAL KARARNAME YETKİSİNE TBMM AYARI

Ayrıca Cumhurbaşkanı tarafından yayınlanacak OHAL kararnamesinin TBMM tarafından 30 gün içinde onaylanmaması durumunda yürürlükten kalkacağı ifadesinin de yine MHP’nin talebiyle teklife eklendiği belirtildi.

İLİŞKİLER NETLEŞTİ

MHP tarafından partinin tüm çalışmalar boyunca gözettiği belirtilen bir diğer başlık ise “Kuvvetler arasındaki ilişkilerin netliğe kavuşturulması”.

Zaten bu teklifin tamamını kapsayan bir başlık. Yürütmenin başının Cumhurbaşkanı olması, Başbakanlığın kaldırılması, bu başlık altında yer alan unsurlar arasında.

MHP tarafından en önemli kazanım olarak altı çizilen ise daha önce tartışılan bazı maddelerde “konunun kapanmış olması”.

MHP yetkilileri, daha önce tüm partilerin birarada masaya oturduğu anayasa değişikliği çalışmalarında gündeme gelen ilk dört maddede, vatandaşlık tanımlamasının yer aldığı 66’ıncı maddede, eğitim dilinin Türkçe olarak belirlendiği 42’inci maddede değişiklik yapılmamış olmasının çok önemli olduğunu belirtiyor.

AK Parti Genel Sekreteri Abdulhamit Gül ve MHP Afyonkarahisar Milletvekili Mehmet Parsak, geçtiğimiz hafte sonu TBMM Başkanlığına sunulan anayasa değişikliği teklifine ilişkin TBMM'de basın toplantısı düzenlemişti.