Anayasa 6 aydır ihlal ediliyor

Türkiye, Amerikan birliklerinin insani ve lojistik amaçlı olarak İncirlik Üssü'nü kullanmalarının yolunu açan 23 Haziran 2003 tarihli ve 2003/5755 sayılı Bakanlar Kurulu kararnamesinin gizliliğini kaldırdı. Kararname, Birleşmiş Milletler'in 1483 sayılı kararına göre Türk üslerinin ''insani yardımlar, askeri personel ve teçhizat'' için kullanılmasını öngörüyor. AKP hükümeti ise yaklaşık 6 aydır gizli kararnameyle ilgili eleştirilere, kararnamenin ''sadece insani amaçlı iniş kalkışlara izin verdiği'' yanıtını veriyordu.

ABD'nin Irak'taki birliklerine uygulayacağı rotasyon kapsamında on binlerce askerini İncirlik Üssü üzerinden taşımaya başlamasıyla büyüyen tartışma sürüyor. Edinilen bilgilere göre, Türk ve Amerikan yetkilileri arasında geçen sene aralık ayında yapılan müzakarelerin sonucunda, 1 Ocak 2004'ten itibaren 4 aylık bir süre için Amerikan askerlerinin İncirlik Üssü'nden transit geçiş yapmalarında mutabakata varıldı.

700 ABD'li geçiş yaptı

Dışişleri'ne göre sayıları ''geçici bir süre için 60 bini bulması beklenen Amerikan birlikleri, İncirlik Üssü'nü sadece transit geçiş için kullanacakları ve üs toprakları dışına çıkamayacakları'' için yeni bir tezkereye gerek duyulmadı. 7 Ocak'ta başlayan rotasyon çerçevesinde bugüne kadar 700 ABD'li askerin İncirlik'ten geçiş yaptığı öğrenildi.

Askerlerin geçişi için Bakanlar Kurulu'nun 23 Haziran 2003 tarihli ve 2003/5755 sayılı kararı yeterli görüldü. Hükümete dönük eleştirilerin artması üzerine Dışişleri, kararnamenin gizliliğinin kaldırılması yönünde hükümete görüş bildirdi. Hükümetin de uygun görmesi üzerine gizlilik kaldırıldı. Buna göre kararnamenin ''insani yardımların yanı sıra askeri parsonel ve teçhizatın taşınması için de Türk topraklarının kullanılmasına'' izin verdiği ortaya çıktı. Oysa anayasanın 92. maddesine göre, Türk topraklarının yabancı ülke askerlerince kullanılmasına dönük onay TBMM'den başka bir kurum tarafından verilemez.

Başta Dışişleri Bakanı Abdullah Gül olmak üzere hükümet yetkilileri, kararnamenin sadece insani amaçlı kullanımları içerdiğine ilişkin sayısız açıklamalarda bulunmuşlardı. Dışişleri Bakanlığı'ndan bir yetkili, Irak'taki üs ve pistlerin büyük uçakların iniş ve kalkışı için uygun olmadığını, dolayısıyla İncirlik'teki yapılacak tek işin Amerikan askerlerin büyük uçaklardan kendilerini Irak'a taşıyacak küçük uçaklara taşınmaları olacağını kaydetti. Aynı yetkili, askerlerin bireysel silahlarının dışında hiçbir askeri mühimmatın İncirlik'ten taşınmasının da söz konusu olmadığını kaydetti.

Amerikan askerlerinin İncirlik Üssü'nü kullanmaları, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1483 sayılı kararına dayandırılıyor. 1483 sayılı karar, tüm ülkelerin Irak'ın istikrarının sağlanması için işbirliği içinde olmalarını içeriyor. BM Şartı'nın 7. bölümünde yer alan hükümler, üye ülkelerin söz konusu karara uymalarını da zorunlu hale getiriyor. Dışişleri yetkilileri bu nedenle, Amerikan askerlerinin Türk topraklarını kullanarak geçiş yapmalarının ''hukuksuz'' olmadığını belirtiyorlar.

Bu arada ABD'nin Türkiye Büyükelçisi Eric Edelman da dün Dışişleri Bakanlığı'nda temaslarda bulundu.

AKP: Kararı Dışişleri verdi

Meclis'in yetkisindeki bir konuda Bakanlar Kurulu'nun kararına dayanılarak işlem yapılması tartışılırken AKP yöneticileri de Meclis'in dışlanmasına onay verdi. ''Tezkere gerekir mi gerekmez mi, bu tartışmaya biz girmiyoruz'' diyen AKP Grup Başkanvekili Sadullah Ergin , Dışişleri Bakanlığı hukukçuları ve Genelkurmay uzmanlarının bu konuda gerekli kararı verdiğini söyledi. Ergin, ''1483 sayılı BM kararı bütün üye ülkeleri bağlayıcı. Şu anda Irak'ta istikrarın olması en çok Türkiye'nin işine gelir, oradaki kaotik yapı en çok Türkiye'ye zarar verir'' dedi. Türkiye topraklarına yabancı askerlerin girmesi için anayasaya göre Meclis'in karar alması gerektiği anımsatılınca Ergin, ''Transit geçiş söz konusu. Üsse inip transfer edilecekler. Bir başka ilde yeni üs tahsisi gibi bir durum yok'' görüşünü dile getirdi. İncirlik'in şu anda bu amaçla kullanılıp kullanılmadığına ilişkin soru üzerine AKP Grup Başkanvekili ''Bilmiyorum'' yanıtını vermekle yetindi.

Arınç araştırıyor

TBMM Başkanı Bülent Arınç ise bu konuda bir grup başkanvekilinin açıklamasını yeterli bulmadığını belirtti. Kendisinin de konuyu araştırdığını kaydeden Arınç, şunları söyledi: ''Bu konu üzerinde Meclis'te bana bağlı olarak çalışan danışman arkadaşlara görev verdim. Özellikle başdanışmanım anayasa hukukçusudur. Bu konunun gazetelerde yazıldığı veya tartışıldığı şekliyle değil, gerçek durum ne ise anayasal çerçevede bunun önümüze getirilmesini kendilerinden istedim. Bir kanaate ulaştığımda bunu sizlere açıklayacağım.'' Hükümet Sözcüsü Cemil Çiçek de, ABD askerlerinin İncirlik üzerinden Irak'a geçişine ilişkin Bakanlar Kurulu kararı ve TBMM onayına gerek olmadığını savundu. Bunun sadece ABD askerlerinin tahvil-tahliyesiyle ilgili bir süreç olduğunu belirten Çiçek, Dışişleri Bakanlığı'nın konuyu tüm boyutlarıyla ele aldığını anlattı.