Anadol'u keçiler yemedi!

Aydın Demirer ve Özgür Aydoğan'ın kaleme aldığı 'Huzurlarınızda Spor Anadol' adlı kitap Güncel Yayıncılık'tan çıktı. Kitapta, 1966 yılında üretilen Anadol'un ve 1973 yılında üretilen "ilk ve son Türk tasarımı otomobil" olan Spor Anadol'un öyküsü anlatılıyor. Kitap, önemli ölçüde, o dönemde Anadol sürecinde yer alan kişilerle konuşarak hazırlandı. Bu yüzden de, bol bol anektod yer alıyor. Kitabın önemli bir de tezi var: Türkiye'de uluslararası bir otomobil markasının yaratılmasının mümkün olduğunu, Otosan'ın Hyundai'dan sekiz yıl önce kurulduğunu ve bu konuda çok önemli bir fırsatın kaçırıldığı olaylarla vurgulanıyor. Kitapta bugüne kadar Türk otomobil sanayiinde hiç bilinmeyenler de yer alıyor. Bunlardan bazıları şunlar: 1. Anadol ithal etmek için 11 şirket Londra fuarında başvuruda bulundu. Bunların arasında bir Amerikan şirketi de vardı. Ama dönemin yöneticileri Anadol'u ihraç etmeye yanaşmadılar. 2. Anadol'un fiberglas gövdesiyle alay etmek için yıllarca bu gövdeyi keçilerin yediğinden bahsedildi. Oysa, Anadol'dan çok önce dünyanın en büyük otomotiv şirketi General Motors fiberglas gövde kullanıyordu. Fiberglas gövde bugün otomotiv sanayiinde çok miktarda kullanılıyor. Bugün ayrıca uzay ve havacılık sanayiinde fiberglas gövde kullanılıyor. İlk fiberglas araba yapma fikri o zamanlar 13-14 yaşlarında olan Petrol Ofisi'nin bugünkü CEO'su Jan Nahum ve abisi Klod Nahum'dan çıktı. 3. Bugün Otosan'ın ortağı olan Ford, 1950'li ve 1960'li yıllarda Türkiye'de otomobil üretilmemesi için elinden geleni yaptı. Anadol üretimine sadece birkaç ay kala bile Ford yöneticileri "siz otomobil yapamazsınız, hemen vazgeçin" diyorlardı. 4. Türk otomotiv sektörünün babası rahmetli Bernar Nahum, Anadol piyasaya çıkmadan kısa bir süre Vehbi Koç'a yazdığı mektupta "Çetin Altan bu otomobille alay edecek" diyordu. 5. Türkiye'de know-how kavramı bilinmediğinden ve yasalarda da yeri olmadığından İngilizlere know-how ödemek için Otosan bir hayli uğraşmak durumunda kaldı. 6. Seri olarak üretilen Türk tasarımı ilk otomobili yapan Eralp Noyan, iş hayatına 20 yaşında Ferrari'de hademelik yaparak başladı. Bugün Spor Anadol'un genç mühendislerinden Ekber Onuk ile Türk Deniz Kuvvetleri için hücumbol üreterek Spor Anadol idealini sürdürüyor. 7. İngilizler Anadol'un aynısını Yeni Zelanda'da üretmek için çaba gösterdiler. Bugün hala Yeni Zelanda'ya ait bir adada Anadol yoğun olarak kullanılıyor