Ana dilde yayına engel kalmadı

Ağustos ayında Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun (RTÜK) “belgelerini tamamlayın” uyarısına rağmen evraklarını teslim etmeyen kurumların tutumu, Ankara’da “ortak ve maksatlı” olarak değerlendirildi. Avrupa Birliği (AB) Komisyonu’nun onayına sunulacak Katılım Ortaklığı Belgesi’nde (KOB) yer alan “anadilde yayın” ve “anadilde öğrenim” konusundaki talepler geçtiğimiz günlerde Dışişleri Bakanı Abdullah Gül’ün başkanlığında yapılan Reform İzleme Grubu’nda gündeme geldi. Toplantıda, “11 yayıncı kuruluş anadilde bölgesel ve mahalli yayın yapma müracaatında bulunmuştu. Anlaşılan o ki, tamamı taleplerinden vazgeçmişler. RTÜK’ün iyi niyetle, ‘evrakları tamamlayarak başvurunuzu yapın’ demesinin ardından hiçbir kuruluş talebini yenilemedi.” tespiti yapıldı. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Kürtçe öğretim kurslarının ‘aynı anda’ kapandığı, ‘anadilde yayın’ konusunda da talepte bulunanların ‘toplu hareket ettiklerine’ dikkati çeken diplomatik kaynaklar, RTÜK’ün, “Konuyla ilgili yönetmeliği gözden geçirelim.” kararı aldığını aktardı. Katılım Ortaklığı Belgesi’nde, “Özellikle yerel ve bölgesel özel yayıncılara yönelik belli başlı engellerin kaldırılması” ifadesi yer alıyor. RTÜK çevreleri, kendilerine bu yönde bir talebin gelmesi durumunda değişikliğe sıcak baktıklarını açıkladı. RTÜK kaynakları, ‘toplu hareket’ biçiminde diplomatik çevrelerin tespitlerine katılırken, “Amacın, yayın yapmak değil, bu konuda propaganda yapmak olduğunu düşünüyoruz.” değerlendirmesinde bulundu. KOB’da yer alan “Türkçe dışındaki dillerin öğretilmesinin desteklenmesine yönelik uygun tedbirlerin alınması” biçimindeki talep ise Ankara’da kabul görmedi. Ankara, eğitim ile öğretimin birbirinden farklı olduğuna işaret ederken, “Öğretime izin verilmesi söz konusu değil.” görüşünde. Türkiye’de, farklı dil ve lehçelerdeki ilk televizyon yayını TRT’de ‘Kültürel Zenginliğimiz’ adlı programla 7 Haziran 2004’te başladı. Radyo-1 ve TRT-3’teki yayınlar, pazartesi Boşnakça, salı Arapça, çarşamba Kirmanca, perşembe Çerkezce, cuma günleri ise Zazaca olarak yapılıyor. Anadilde yayın başvurusu için istenen belgeler 1- Dilekçe 2- Şirket yönetim kurulu üyeleri adres ve tlf. bilgileri 3- Üst yöneticiler adres ve tlf. bilgileri 4- Yayın Denetim Kurulu üyeleri adres ve tlf. bilgileri 5- Haber biriminde çalışanların adres ve tlf. bilgileri 6- Yayın yapılmak istenen dil ve/veya lehçe (şirket yönetim kurulu kararı) 7- Bu dil ve/veya lehçelerde yayınlanacak program türleri (şirket yönetim kurulu kararı) 8- Programların yayın akışı içindeki yerleşimi ile aylık ve yıllık yayın planı (şirket yönetim kurulu kararı) 9- Noter tasdikli taahhütname 10- Her türlü değişikliklerin Üst Kurul’a bildirileceğine dair yazı (Yerel kanallara anadilde yayın yapmaya izin verilirse yayın kuruluşlarından taahhütname istenecek. Buna göre yayın talebinde bulunan kanallar, “bölünmez bütünlüğe aykırı yayın yapmayacağını ve Türkçe altyazı vereceğini” taahhüt edecek, dil eğitimi amaçlı yapılmayacağı ve yayın içeriğinin kültürel amaçlı olacağıyla ilgili RTÜK’e taahhütte bulunacak.) Süleyman Kurt / ZAMAN