Ambalaj yasağı kolacıları rahatlattı

Avrupa Birliği (AB) standartlarına uyum amacıyla, ''aile boyu'' 2.5 litrelik meşrubat şişelerine getirilen yasak, meşrubatçıların tepkisi üzerine, ikinci kez ertelendi. AB standartlarına uygun ambalaj yönetmeliğini 2002 yılında çıkaran Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Türkiye'de kolalı-gazlı içecek tüketiminin yüzde 60'ının 2.5 litrelik ambalajda yapılması nedeniyle, yönetmeliği Türkiye şartlarına uygun hale getirmek için harekete geçti. Bakanlık, 2.5 litrelik kola-meşrubat ambalajlarının piyasada devamını sağlamak üzere hazırladığı yönetmelik taslağını AB'ye gönderdi. Alınan bilgiye göre, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, AB'nin ambalaj direktiflerine uyum amacıyla, 10 Nisan 2002'de, Hazır Ambalajlı Sıvı Mamüllerin Hacim Tespitine Dair Yönetmelik'i yayımladı. Hacimlerine göre doldurulmuş, 5 ml'den çok 10 L'den fazla olmayan hazır ambalajlı belirli sıvı ve mamüllerin ambalajlarını düzenleyen yönetmeliğin 1 Haziran 2003 olan yürürlük tarihi, önce 2004 yılı sonuna, sektörlerden gelen yoğun talep üzerine, 2005'e kadar uzatıldı. Yönetmelikte, maden suyu ve gazoz dahil sularda, 0.125, 0.21, 0.25, 0.33, 0.5, 1, 1.5 ve 2.1 litrelik hacimli ambalajlara kesin olarak, 0.35, 0.45, 0.46, 0.71, 0.9, 0.92, 1.25 litrelik hacimli ambalajlara ise geçici olarak izin veriliyor. Meyve sularında, 0.125, 0.21, 0.25, 0.33, 0.5, 0.75, 1, 1.5, 2 litrelik hacimlerine kesin olarak, 0.7, 0.18 ve 0.35 litrelik hacimlere ise geçici izin veriliyor. Türk tüketiciler tarafından en fazla tercih edilen 2.5 litrelik ambalajın yanı sıra 0.600 litrelik ambalajın kullanımı da yasaklanırken, listede yer almayan hacimlerde bir ambalajın üretim imkanı da kalmıyor. TÜKETİCİLER İÇİN EN EKONOMİK VE UCUZ AMBALAJ Oysa Türkiye'de meşrubat sektöründe en fazla tüketim 2.5 litrelilik ambalajlarda yapılıyor. Meşrubatçılar Derneği verilerine göre, geçen yıl 1 milyar 950 milyon litre olan kola ve gazlı içecak tüketiminin yüzde 60'ı 2.6 litrelik ambalajlarda yapıldı. Söz konusu 1 milyar 950 milyon litrelik meşrubatın yüzde 70'ine yakınını kolalı içecekler, kalanını da gazlı ve meyveli içecekler oluşturuyor. Türkiye'de geniş aile yapısı nedeniyle, 2.5 litrelik ambalaj tercih ediliyor. Özellikle Ramazan ayında, bayramlarda ''aile boyu'' ambalajlarda tüketim artıyor. Türkiye şartlarına özgü 2.5 litrelik ''aile boyu'' meşrubat şişesi, diğer ambalaj boylarına göre ekonomik olduğu için tüketiciler, taşımadaki kolaylık ve daha fazla satış olanağı verdiği için de firmalar tarafından tercih ediliyor. Yönetmelik yayımlanmadan önce görüşleri alınmadığı için büyük sıkıntıya giren meşrubat üreticisi firmaların girişimi üzerine, 1 Haziran 2003'te yürürlüğe giren yönetmelik, en son 2005 yılı sonuna kadar olmak üzere 2 kez ertelendi. Sektörün tepkisi üzerine Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, yönetmelği Türkiye şartlarına uygun şekilde değiştirmek, 2.5 litrelik ambalajların devamını sağlamak üzere hazırladığı taslağı AB Komisyonu'na gönderdi. Yönetmelik sadece meşrubat sektörünü değil, bitkisel yağlar, deterjan, bira, madensuyu üreticilerini de etkiliyor. AB Ambalaj yönetmeliğinin (direktifinin) 1974'te hazırlandığını, bu tarihte 2.5 litrelik ambalajda üretimin olduğu ülkelerin dava açarak, bu amalajlardaki ürünlerin satışının devamını ve ihracatını sağladıklarını anlatan sektör yetkilileri, AB Komisyonu'nun Türkiye'nin talebine de uygun bakmasını beklediklerini ifade ettiler. Verilen bilgiye göre, Avusturya'da, AB listesinde bulunmayan 0.35, 0.6 ve 2.5 litrelik, Macaristan'da 2.5 litrelik ebatların üretimine izin veriliyor. Tüketicinin, yeni ürünlere ve yeni ambalajlara karşı çok duyarlı olduğuna da dikkati çeken uzmanlar, bu nedenle ambalaj hacimleri konusunda sınırlamanın doğru olmadığını belirtiyorlar. Piyasada yapılan belirlemelere göre, 1 litrelik gazlı-kolalı içecekler, yoğun olarak, 950 bin lira, 1 milyon 75 bin lira, 1 milyon 95 bin liradan satılıyor. Pet 2.5 litrelik şişelerde gazlı-kolalı içeceklerin fiyatı ise 1 milyon 250 bin, 1 milyon 750 bin, 1 milyon 990 bin lira arasında değişiyor. Bu durumda, 2.5 litrelik şişede gazlı-kolalı içeceklerin litre fiyatı, 630 bin-800 bin liraya düşüyor. Meşrubatçılar, ailelerin yemekte 2.5 litrelik içeceği tüketirken, 2 litrelik ambalaja geçilmesi halinde ikinci şişeyi açmama yönünde tercih kullanabileceğine işaret ederek, bu durumda satış miktarlarının otomatik olarak düşeceğini anlatıyorlar.