Almanya'da döner krizi! İflaslar başlayabilir

Almanya'da ekmek arası döner fiyatı neredeyse ikiye katlandı. Yıllardır 3.5 euro dolayında satılan döner 6 euroya kadar yükseldi. Avrupa Döner Üreticileri Birliği, iflaslar olabileceğini belirtiyor.

Gazete Duvar’dan Yunus Ülger, Almanya’da dönerin ilk tüketilmeye başladığı dönemden bugüne kadar gelişimini aktardı ve ülkedeki enflasyon nedeniyle fiyatının arttığını kaydetti.

'Fiyatın 7.5 euro olması lazım'
Ülger, yazısında şunları kaydetti:
“Dönerin başkenti Berlin'de bulunan Avrupa Döner Üreticileri Birliği (ATDİD), artan maliyetleri karşılamak için ekmek arası dönerin aslında 7.5 euroya satılması gerektiğini söylüyor. Birlik Başkanı Gürsel Ülber, Alman Haber Ajansı'na (DPA) yaptığı açıklamada, döner büfeleri ve restoranların sıkı rekabet sebebiyle artan maliyeti tüketiciye aktaramadıklarını belirtti. Ona göre bu sebeple önümüzdeki aylarda döner büfelerinde iflaslar başlayacak.

Ruhr Bölgesindeki Bochum kentinde restoran işleten 43 yaşındaki Ahmet Kılınç, sürekli artan maliyetler sebebiyle her üç ayda fiyat artırmak zorunda kaldıklarını söyledi. ‘Bu yüzden müşteriden utanıyoruz’ diyen Kılınç, enerji ve gıdada katma değer vergisinin süreli olarak kaldırılmasını istiyor.
Kılınç'ın anlattığına göre kilosu 45 cent olan un 1.10 euroya, bir kilo dana eti 6.40 eurodan 8 euroya, patates kızartma yağının 10 kilosu 12 eurodan 30 euroya kadar yükseldi. Kılınç, sebze fiyatlarının da epeyce arttığını hatırlatıyor. Ekmek arası döner, Türkiye'de olduğu gibi sadece soğan, marul ve maydonoz ile değil, çok zengin sebze katkısı ile satılıyor.
Almanya Tüketicileri Koruma Birliği, Almanya'da şimdiye kadar gıda ürünlerinde fiyatların hiç bu kadar yükselmediğini bildirdi. Birliğin açıklamasına göre 2000 ile 2009 yılları arasında gıda ürünlerinde yıllık fiyat artışı yüzde 1.5'in altında kaldı.

Ne var ki, haziran 2021 ile haziran 2022 arasında artış yüzde 12,7'ye yükseldi. Son 20 yılda gıda ürünlerinde fiyat artışı diğer ürünlerdan daha az olmuştu. Şirketlerin enflasyonu fırsat bilip fiyatları aşırıca artırdığından şüphe eden birlik, hükümeti ve kartel dairelerini denetime çağırdı.
En çok yenen hazır yiyeceklerden
Ekmek arası döner, Türkiye'de olduğu gibi Almanya'da da en çok yenen hazır yiyecekler arasında yer alıyor. Avrupa Döner Üreticileri Birliği'nin verilerine göre günde 600 ton döner satılıyor.

Sektörde 60 bin dolayında kişinin çalıştığı, cirosunun da en son verilere göre 4 milyar euroya ulaştığı tahmin ediliyor. Sadece Berlin'de 1600 döner büfesi bulunuyor. Berlin RBB radyosunun hesaplamasına göre Almanya'da günde 3 milyon ekmek arası döner satılıyor, bu dakikada 2 bin dönere karşılık geliyor.

'Elon Musk da seviyor'
Ekmek arası döner, artık sadece bir köşe başındaki küçük bir döner büfesinde satılmıyor. Lüks restoranlarda, lüks otellerde de döneri bulmanız mümkün. Almanya'nın en lüks otellerinden Berlin'deki Adlon Oteli, 2018'in ağustos ayından bu yana 'Türk Klasiği' adıyla ağır müşterilerine 26 euro karşılığında ekmek arası döner sunuyor. Avrupa pazarı için Almanya'da ilk elektrikli araba fabrikasını Berlin'de kuran Tesla'nın şefi Elon Musk, 2020'de temel atma töreninde, 'Almanya'da en çok sevdiğiniz yemek nedir?' sorusuna, 'Döner kebap' karşılığını vermişti. Afganistan'da görevli bir Alman askeri de en çok döneri özlediğini söylemişti."