Alman cinliği İstiklal Marşı ayıbını çıkardı

Şaka gibi geliyor ama gerçek. Meğer İstiklal Marşı'nın telif hakkı konusunda yasal açık olduğu ortaya çıktı. Bir diğer basit anlatımla marş korumasız.

Bir Alman şirket İstiklal Marşı için kendilerine telif ödenmesini istedi... Bakanlar Kurulu da Milli Marşı kamulaştırmaya karar verdi. Şaşırtıcı haberi Radikal gazetesi yazarı Akif Beki duyurdu.

Skandal 2007 yılında Alman şirketi GEMA'nın Almanya’daki 23 Nisan töreninde kullanılan diğer müziklerle birlikte İstiklal Marşı için de telif takibi başlatmasıyla ortaya çıkmış.

Akif Beki yazısında Türk yetkililer ile GEMA arasındaki mücadeleyi ve son gelinen durumu anlatıyor:

"Telif Hakları Ve Sinema Genel Müdürlüğü, en son 8 Kasım tarihli bir yazıyla GEMA’yı durdurmaya çalışmış. Niteliği gereği İstiklal Marşı’nın meslek birlikleri tarafından repertuvar kapsamına alınamayacağını hatırlatmış.
Ama bir hak sahibinin müracaatıyla harekete geçilmişse, o başka. GEMA kimin adına oradaki Türk okulunun yakasına yapışmış olabilir? Okuldan, GEMA’nın arkasında bir hak sahibi varsa kimliğinin bildirilmesi istenmiş bu yüzden. 

Kanuni koruma süreleri
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na göre, koruma süresi eser sahibinin ölümünden itibaren 70 yıl. İstiklal Marşı’nın eser sahiplerinden Mehmet Akif Ersoy’un vefatı ise 1936. Yani onun telif hakları açısından süre dolmuş. Ancak Zeki Üngör’ü 1958’de kaybettik. Üzerinden 70 yıl geçmediği için hakları zamanaşımına uğramamış daha.
Olmaz ama olur da varislerinin GEMA ile çalışan yerli bir meslek birliğine başvurusu ortaya çıkarsa, kıyamet o zaman kopacak. İstiklal Marşı’nın okunduğu her okul, her ekran, her stat, her tören için telif bedeli ödenmek zorunda kalınacak. Telif Hakları ve Sinema Genel Müdürlüğü, bir yandan GEMA’yla uğraşırken, bir yandan da bu ihtimalin önüne geçmeye çalışıyor. 

Bakanlar Kurulu kararı
Açığı kapatmak için yasal düzenlemeye istisna koyan bir taslak hazırlamışlar. Haftaya sevk edilecek kabineye. Onaylanırsa, Bakanlar Kurulu Kararı’yla İstiklal Marşı’nın telif hakları kamulaştırılmış olacak. Üç maddelik taslakta, hiçbir özel ya da tüzelkişi veya birlik tarafından İstiklal Marşı’nın çoğaltılması, yayılması, temsili ve işaret, ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletimi karşılığında bedel talep edilemeyeceği belirtiliyor.

Gecikmiş de olsa önemli bir adım. Meslek birlikleriyle devlet dahi başa çıkamazdı yoksa."