Akşemseddin kimdir? Tarihteki önemi, hayatı ve ölümü

Fatih Sultan Mehmed, 53 gün süren geceli gündüzlü kuşatmadan sonra, 29 Mayıs 1453 Salı günün sabahı, Topkapı- Edirnekapı arasındaki surlardan açılan gedikten İstanbul’a girerken yanıbaşında çok sevdiği, saydığı hocası Akşemseddin de vardı. Akşemseddin, 1389 yılında Şam’da doğmuştur. Asıl adı Muhammed Şemseddin Bin Hamza, 15. Yüzyılın en büyük âlimlerinden biridir. Hacı Bayram Velî’nin müridi ve Fatih Sultan Mehmed’in mürşidi (hocalar)dir. İstanbul´un manevî fatihi olarak da anılır. Saçının ve sakalının ak olması ve beyaz elbiseler giymesinden dolayı “Akşeyh” veya “Akşemseddin” adlarıyla ünlenmiştir. Soyu, Hazret-i Ebu Bekir´e kadar ulaşır. Akşemseddin, küçük yaşta Kurân-ı Kerim-i ezberledi. Yedi yaşında babası Şerafeddin-i Hamza Şâmî ile birlikte Anadolu'ya gelip, Amasya'nın Kavak nahiyesine yerleşmişti. (Bazı tarihçiler, Çorum-Osmancık’a yerleşmiş görüşünde) Sühreverdi’nin torunudur. Babası Şeyh Hamza (Kurtboğan adıyla bilinir) âlim biridir ve oğlunun mükemmel yetişmesini sağlamıştı. Zeki ve kabiliyetli bir zât olan Aksemseddin, her alanda akranlarından daha üstün derecelere ulaşmıştır. Velî ve büyük bir âlim olan babası vefat edince, tahsiline ara vermemiş; Amasya’da ve başka ülkelerde çeşitli bilimler öğrenmiş, naklî ve aklî ilimlerinin yanında tıp bilimlerini de tahsil etmiştir. İlim tahsilini tamamladıktan sonra, Osmancık medreselerinde genç yaşta müderris olmuştur. Akşemseddin, aynı zamanda iyi bir hekimdir. Osmancık’a döndüğü zaman çeşitli hastalıkları tedavi ediyor, özellikle ruh hastalıklarının tedavisinde başarı gösterdiği için kendisine Tabib-ül-ervah, yani ruhların doktoru deniyordu. Astronomi, biyoloji, tıp ve matematikte zamanın ünlüleri arasındadır. Osmanlı medreselerinde çalışarak yüzlerce öğrenci yetiştirmiştir. Tıp alanında bulaşıcı hastalıklar üzerinde de önemli çalışmalar yapmıştır. Araştırmaları sonunda tıp ile ilgili Türkçe Maddet-ül Hayat ve Arapça yazdığı Hall-i Müşkilât ve Risalet-ün nuriyye adlı Tasavvuf, Türkçe yazdığı Maddet-ül Hayat’ta geçen “Hastalıkların insanlarda teker teker peyda (peydah) olduğunu zannetmek yanlıştır” “Hastalıklar insandan insana gözle görülmeyecek kadar küçük tohumlar vasıtasıyla geçer” cümlesi ile ilk mikrop teorilerinden birini ortaya atmıştır. arihte mikroorganizmalardan bahseden ilk kişidir. Mikrobiyolojinin babası sayılmaktadır. Aynı zamanda ilk kanser araştırmacılarından olan Akşemseddin, o devirde "seratân" denilen bu hastalıkla çok uğraşır. Tıp ile ilgili Akşemseddin’in asıl ünü, büyük velî, Hacı Bayram Velî ile tanışmasından sonra başlamıştır. Akşemseddin, birçok talebe yetiştirmiştir. Bunlar arasında zahirî ve bâtini ilimleri bilen yedi oğlu da vardı. Oğulları; Muhammed Sa'dullah, Muhammed Fazlullah, Muhammed Nûrullah, Muhammed Emrullah, Muhammed Nasrullah, Muhammed Mîr'ul-Hudâ ve Muhammed Hamîdullah'dır. Halîfeleri ise; Muhammed Fazlullah, Harizat-üs-Sâmî Mısırlıoğlu, Abdurrahîm Karahisârî, Muslihuddîn İskilîbî ve İbrahim Tennûridir. Akşemseddin’in bugün İstanbul Feyzullah Efendi Kütüphanesinde bulunan; Hayatın Maddesi ve Tıp alanında; Türkçe, el yazması iki büyük cilt eseri vardır. Herhalde onun en büyük eseri, Fatih Sultan Mehmed gibi büyük bir devlet adamını yetiştirmiş olmasıdır. Fetih sonrası İstanbul’da kalmak istemeyen Akşemseddin, Göynük’e çekiliyor ve burada 70 yaşında hayata gözlerini yumuyor. Akşemseddin Hazretleri ve çocuklarının kabri, ilçe merkezinde bulunan türbe içerisinde bulunuyor. Hemen yanında da aynı ismi taşıyan bir cami yer alıyor. Aynı zamanda ilçede; Geleneksel Akşemseddin Hazretlerini Anma Günü Etkinlikleri düzenleniyor.

Internet Haber Mobil Uygulama

Akşemseddin kimdir? Tarihteki önemi, hayatı ve ölümü