AKPden etik atak

TBMM Siyasi Etik Komisyonu kurulacak. Vekil ve bakanlar ihale ilişkisine giremeyecek. Parti ve adayların gelir-gideri 'seçim hesabı'ndan izlenecek

Maliye Bakanı Kemal Unakıtan'ın söylediği iddia edilen, "Bir liderin muazzam malvarlığı var" sözlerinden sonra çıkan tartışma, mal bildirimi, siyasetin finansmanı ve siyasi etikle ilgili yeni düzenlemeler doğurdu.
AKP'nin hazırladığı taslak, Adalet Bakanı Cemil Çiçek, AKP Genel Başkan Yardımcısı Hayati Yazıcı ve AKP Grup Başkanvekili Sadullah Ergin tarafından dün tartışmaya açıldı. Taslağa göre, milletvekilleri ve dışarıdan atanan bakanlarla ilgili saydamlık, tarafsızlık, dürüstlük, hesap verebilirlik, kamu yararını gözetme gibi etik ilkelerin belirlenmesi ve bu doğrultuda görev yapmak üzere Siyasi Etik Komisyonu kurulacak.
Getirilen düzenlemeler şöyle:


Kanun kapsamında olanlar kamuyla hiçbir ihale veya taahhüt ilişkisine giremeyecek, özelleştirme kapsamında yapılan hiçbir işleme taraf olamayacak. Devletten özel teşvik, sübvansiyon veya maddi destek alan firma, işletme ve şirketlerin yönetimi ve denetiminde bulunamayacaklar.
Tüm gelirlerini, kayıtlı veya zilyedinde bulunan tüm taşınır ve taşınmaz mallarını, alacakları ve bunların kaynaklarını, borçlarını ve sebeplerini, yaptıkları işin nitelik, kapsam ve süresini, ilişkileri oldukları ticari kuruluşların ticari kimlik ve unvanlarını, seçildikleri tarihten itibaren bir ay ve sonraki her yasama yılının ilk bir ayı içinde TBMM Başkanlığı'na yazılı olarak bildirecekler.

Milletvekilleri ve dışarıdan atanan bakanlara gönderilen her türlü hediye ve hibe niteliğindeki eşya Etik Komisyonu'nun izni olmadan dağıtılamayacak.

Kapsam genişledi


Mahkemelerce atanan bilirkişiler, partilerin genel merkez yönetimi ve denetim kurulu üyeleri de mal bildirimi kapsamına alındı. Önceki yasada da yer alan gazete sahipleri, müdürleri, başyazarlar ve köşe yazarlarıyla ilgili madde genişletilerek, radyo, TV ve benzeri kitle iletişim araçlarındeki benzer pozisyonda olanlara da mal bildirimi zorunluluğu getirildi. Kamu niteliğindeki meslek kuruluşlarıyla sendika ve şubelerinin yöneticileri de mal bildiriminde bulunmak zorunda olacak.

Bildirimler, özel kanunlardaki hükümler saklı kalmak kaydıyla kişinin özel dosyasında tutulacak.

Bir milletvekilinin menfaat karşılığı parti değiştirdiği saptanırsa, o kişi menfaat tutarı kadar haksız mal edinmiş sayılacak.

Milletvekili ve belediye başkan adaylarıyla seçime katılacak siyasi partilerin her biri, seçimlerde yapacakları harcamalarda şeffaflık ve denetim sağlanabilmesi amacıyla 'seçim hesabı' adı altında bir banka hesabı açtıracak. Seçimlerde kullanılmak üzere bağış ve yardım suretiyle elde edilen her türlü gelir ve seçimlerde yapılan harcamalar bu hesaba kaydedilecek. Tüzelkişiler, seçimlerde kullanılmak için adaylara doğrudan veya dolaylı olarak Yüksek Seçim Kurulu'nca belirlenen sınırlar haricinde bağışta bulunamayacak.

Seçmen başına 500 YKr


Milletvekili ve belediye başkan adayları, seçim çevresinde kayıtlı her bir seçmen için 500 YKr'den fazla seçim harcaması yapamayacak. Siyasi partilerin genel merkez, il ve ilçe örgütlerince açtırılan seçim hesapları YSK, milletvekili ve belediye başkan adayları adına açılan seçim hesapları da, yetkili il veya ilçe seçim kurulları tarafından incelenecek ve denetlenecek. YSK yasağa uymayan milletvekili hakkında rapor hazırlayıp Meclis Başkanlığı'na gönderecek. Milletvekilliğinin düşürülmesinde kararı TBMM verecek.

Büyükşehir belediye başkanları için il seçim kurullarınca, diğer belediye başkanları içinse ilçe seçim kurullarınca seçim tutanaklarının iptaline karar verilecek ve o seçim çevresinde yeniden seçim yapılacak.

'Kayyuma devir' yok


Taslaklarda kamuoyunda bir dönem tartışılan siyasetçinin 'seçildikten sonra işini kayyuma devretmesine' ilişkin bir düzenlemeye gidilmedi. Sadece "Mesleklerini icrada ve işletmelerini yönetmekte milletvekilliği veya bakanlık sıfat veya kimliklerini kullanamazlar" hükmüne yer verildi.

Taslaklardaki dikkat çekici düzenlemelerden biri de haksız servet edinenlere yönelik cezanın hafifletilmesi oldu. Yürürlükteki 'Nerden Buldun Yasası', haksız mal edinmekten verilen hapis cezalarının paraya çevrilemeyeceğini ve ertelenemeyeceğini düzenliyor. Taslakla, bu yasak kaldırılarak erteleme ve para cezası yolu yeniden açılıyor.

Çiçek destek turunda
Adalet Bakanı Çiçek, dün CHP lideri Deniz Baykal ve Anavatan Partisi lideri Erkan Mumcu'yu ziyaret ederek, iki taslak hakkında bilgi verdi, katkı ve destek istedi. İki saat süren görüşmede Baykal, siyasi etiğin, milletvekili dokunulmazlıklarının Anayasa değişiklikliğiyle kaldırılmadan sağlanamayacağını söyledi. Baykal, "Mal beyanında bulunmak önemli, ama nasıl elde edildiğini de ortaya koymak lazım. Benim yaptığım gibi 'Şu tarihte şu kadar paraya aldım, miras yoluyla kaldı' denilmesi gerek. Sonradan kazanılanla mirası ayırmakta yarar var. Yoksa sadece mal bildirimi yolsuzluğu önlemez" dedi.
Şiddet olaylarını da gündeme getiren Baykal, terörle mücadele yasası hazırlıklarının hangi aşamada olduğunu sordu. Çiçek, "Bakanlar Kurulu'nda çalışma sürüyor" yanıtı verdi. Çiçek'in olaylara karışanların bir kısmının yakalandığını söylemesi üzerine Baykal, "200 çocuğu yakalamak yerine, çocukları ortaya sürükleyen ve kullanan iki elebaşıyı yakalamak daha önemli" diye konuştu. Baykal'ın terör değerlendirmelerini dinleyen Çiçek, bu konuda daha sık bir araya gelmeyi önerdi.
Çiçek daha sonra Mumcu ile görüştü. Kamu erki kullanan herkesin mal edinimlerinin şeffaflaştırılmasını ve kamu denetimine açık olması gerektiğini belirten Mumcu, Siyasi Partiler Yasası'nın da değişmesini istedi.

Radikal